هود ٨٢

فَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا جَعَلْنَا عَالِيَهَا سَافِلَهَا وَ أَمْطَرْنَا عَلَيْهَا حِجَارَةً مِنْ‌ سِجِّيلٍ‌ مَنْضُودٍ

ترجمه

و هنگامی که فرمان ما فرا رسید، آن (شهر و دیار) را زیر و رو کردیم؛ و بارانی از سنگ [= گِلهای متحجر] متراکم بر روی هم، بر آنها نازل نمودیم...

|پس چون فرمان ما آمد، آن [شهر] را زير و رو كرديم و بر آن سنگ‌هايى از سجّيل پى‌درپى بارانديم

پس چون فرمان ما آمد، آن [شهر] را زير و زبر كرديم و سنگ‌پاره‌هايى از [نوع‌] سنگ گلهاى لايه لايه، بر آن فرو ريختيم.

چون فرمان (قهر) ما در رسید دیار آن قوم نابکار را ویران و زیر و زبر ساختیم و بر سر آنها مرتب سنگ گل (هلاکت کننده) فرو ریختیم.

پس هنگامی که عذاب ما فرا رسید، بالاترین آن [سرزمین آلوده] را فروترینش نمودیم و بر آن سنگ هایی از نوع سنگِ گلِ لایه لایه فرو ریختیم.

چون فرمان ما فرازآمد، آنجا را زيروزبر كرديم و بر آن شهر بارانى از سنگهايى از سجّيل، پى‌درپى، فرو باريديم،

چون فرمان ما در رسید آن را زیر و زبر کردیم و بر آن سنگپاره‌هایی از سنگ-گل پیاپی فرو باریدیم‌

پس چون فرمان ما- عذاب- بيامد آنجا را زير و زبر كرديم و بر آن [ديار] بارانى از سنگ گل بر هم نشسته- كلوخ- باريديم،

هنگامی که فرمان ما (مبنی بر هلاک قوم لوط) فرا رسید، آن (شهر و دیار) را زیر و رو نمودیم و آنجا را با گِلهای متحجّر و پیاپی سنگباران کردیم. (بدین ترتیب شهر و دیار کسانی که همه‌چیز را وارونه کرده بودند، واژگونه شد و در زیر سنگها مدفون گردید).

پس چون فرمان ما در رسید، بلندایش را (به) زیرینش نهادیم و باران سنگ‌پاره‌هایی از (نوع) سنگ گلی لایه لایه و منظم بر آن باریدیم.

تا گاهی که بیامد امر ما گردانیدیم روی آن را زیر آن و باریدیم بر آن سنگهائی از سِجّیل (سنگ گِل) به رشته‌کشیده‌

هود ٨١	آیه ٨٢	هود ٨٣
سوره : سوره هود نزول : ٩ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٣ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«عَالِیَهَا»: فوقانی آن. سطح آن. «سَافِلَهَا»: تحتانی آن. پائین آن. «أَمْطَرْنَا عَلَیْهَا حِجَارَةً»: آنجا را سنگباران کردیم. بر آنجا سنگهای فراوانی فرود آوردیم. «سِجِّیلٍ»: سنگ گِل. گِلی که به سنگ تبدیل شده باشد (نگا: ذاریات / ). «مَنضُودٍ»: متتابع و منتظم. پیاپی. مراد رگبار سنگها و پی‌درپی آمدن آنها است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

لِنُرْسِلَ‌ عَلَيْهِمْ‌ حِجَارَةً مِنْ‌... (۱)

وَ أَمْطَرْنَا عَلَيْهِمْ‌ مَطَراً... (۲) وَ الْمُؤْتَفِکَةَ أَهْوَى‌ (۰) فَغَشَّاهَا مَا غَشَّى‌ (۰) أَ فَأَمِنْتُمْ‌ أَنْ‌ يَخْسِفَ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۸۳ - ۷۷، سوره هود
• مراد از ((بناتى )) و ((اطهرلكم )) در سخن لوط (ع ) به قوم خود: ((هؤ لاء بناتى هناطهرلكم ))
• معناى جواب قوم لوط (ع ) به او، كه گفتند: ((تو مى دانى كه ما، در دختران تو حقىنداريم ...)) و وجوهى كه در مورد آن گفته شده است
• توضيح اين كلام لوط (ع ) كه بعد از ماءيوس شدن از انصراف قوم خود گفت : ((لو انلى بكم قوة او آوى الى ركن شديد)). و اقوال مختلف در اين باره
• فرشتگان ماءمور عذاب ، خود را معرفى كرده ، به لوط (ع ) مى گويند از آن سرزمين دورشود
• عذاب و هلاك قوم لوط (ع ) با زيرورو شدن زمين و بارش سنگ
• تهديد همه ستمكاران به نزول عذابى همانند عذاب قوم لوط (ع ) بر آنان
• بحث روايتى (رواياتى درباره قوم لوط، فرشتگان ميهمانان لوط و داستان هلاكت قوم او)
• داستان لوط (ع ) و قوم او از زبان امام باقر عليه السلام
• بررسى روايتى كه متضمن بيان كيفيت مخصوصى در مورد زيرو رو شدن سرزمين قوملوط (ع ) است و بيان ضعف آن
• سخن صاحب المنار در رد آنچه درباره كيفيت زيرو رو كردن سرزمين قوم لوط (ع ) توسطجبرئيل ، نقل شده است
• نقاط ضعف در سخنان صاحب المنار
• حجت اخبار مربوط به مسائلى كه موضوع حكم تكليف نيستند، تعبدپذير وقابل جعل شرعى نيست
• توجيه مراد از (ركن شديد) كه لوط (ع ) تمناى وجود آنرا در خانه اش مى كرد
• ۱- داستان قوم لوط در قرآن
• ۲- عاقبت امر قوم لوط (ع )
• ۳- شخصيت معنوى لوط (ع )
• ۴- داستان لوط و قوم او در تورات
• نقاط تفاوت بين داستان قوم لوط در تورات فعلى و آنچه در قرآن كريم آمده است

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- خداوند، با زیر و رو کردن دیار قوم لوط، آنان را به عذاب استیصال گرفتار ساخت. (فلما جاء أمرنا جعلنا علیها سافلها) مراد از ضمیر در «عالیها»، «سافلها» و «علیها» قریه و یا قریه هایى است که قوم لوط در آنها زندگى مى کردند. عالى و سافل هر چیز به معناى بالاترین و پایین ترین قسمت آن است (لسان العرب).

۲- خداوند ، علاوه بر زیر و رو کردن دیار قوم لوط ، با فرو فرستادن سجّیل (سنگ گل) آنان را به هلاکت رساند. (فلما جاء أمرنا ... أمطرنا علیها حجارة من سجیل) «سجیل» کلمه اى است که در اصل فارسى بوده (سنگ گل) و آن گاه که در زمان عربى استعمال شده و به اصطلاح معرّب گشته ، به صورت «سجّیل» تلفّظ شده است (لسان العرب).

۳- محل سکونت قوم لوط ، داراى دو بخش مرتفع(دامنه کوه) و پست (زمین هموار) بود. (جعلنا علیها سافلها) جمله «جعلنا عالیها سافلها» را مى توان دو گونه معنا کرد: ۱. قسمت بالاى دیار قوم لوط را پایین آوردیم; یعنى زیر و رو کردیم; ۲. خانه هایى که در محل مرتفع قرار داشت، بر قسمتهایى که پایین قرار داشت، فرو ریختیم. برداشت فوق، مبتنى بر احتمال دوم است.

۴- خداوند ، به دست فرشتگان مهمان لوط ، دیار قوم لوط را تخریب کرد و آنان را هلاک ساخت. (إنا أُرسلنا إلى قوم لوط ... إنا رسل ربک ... فلما جاء أمرنا جعلنا علیها سافلها) از اینکه خداوند، فرشتگان را براى تخریب دیار قوم لوط مى فرستد (إنا اُرسلنا إلى قوم لوط) و در عین حال تخریب آن دیار و نزول عذاب را به خودش نسبت مى دهد (جعلنا عالیها سافلها) چنین استفاده مى شود که: فرشتگان به منزله وسیله اى براى نزول عذاب بوده و کار آنها جلوه اى از فعل خداوند است.

۵- دخل و تصرف فرشتگان در جهان ، به امر خدا و پرتوى از فعل اوست. (إنا أُرسلنا إلى قوم لوط ... فلما جاء أمرنا جعلنا علیها سافلها)

۶- زیر و زبر کردن دیار قوم لوط و بارش سنگ بر آنان ، عذابى برخاسته از امر خداوند (فلما جاء أمرنا جعلنا علیها سافلها و أمطرنا علیها حجارة) مراد از «أمرنا» عذاب الهى است. تعبیر کردن از «عذاب» به «أمر» براى رساندن این معناست که: عذاب نازل شده ، برخاسته از امر و فرمان خداوند بوده است.

۷- عذاب نازل شده بر قوم لوط ، عذابى سخت و سهمگین (فلما جاء أمرنا جعلنا علیها سافلها) اضافه کلمه «أمر» به ضمیر متکلم «نا» براى رساندن عظمت و بزرگى عذاب است.

۸- سنگهاى فرو ریخته بر قوم تبه کار لوط ، سنگ گِلهایى لایه لایه و متراکم (و أمطرنا علیها حجارة من سجیل منضود) «منضود» به معناى روى هم قرار گرفته است و از آن جا که این کلمه صفت براى «سجیل» مى باشد ، چنین برمى آید که سنگهاى فرو ریخته بر قوم لوط ، داراى لایه هاى متعدد به هم چسبیده بوده است.

روایات و احادیث

۹- «عن أبى جعفر(ع): ... ان جبرئیل قال [لرسول الله]: إنى نودیت من تلقاء العرش ... اهبط إلى قریة قوم لوط و ما حوت فاقلعها من تحت سبع أرضین... فهبطت على أهل القریة... فاقلعتها... ثم عرجت بها... فقلّبتها علیهم حتى صار أسفلها أعلاها ... فقال له رسول الله(ص): یا جبرئیل و أین کانت قریتهم من البلاد؟ فقال جبرئیل: کان موضع قریتهم فى موضع بحیرة طبریة الیوم و هى فى نواحى الشام قال له رسول الله(ص): أرأیتک حین قلّبتها علیهم فى أىّ موضع من الأرضین وقعت القریة و أهلها؟ فقال: یا محمد وقعت فیما بین بحر الشام إلى مصر فصارت تلولاً فى البحر ...; از امام باقر(ع) روایت شده است: ... که جبرئیل به رسول خدا(ص) گفت: از سوى عرش به من ندا رسید ... به آبادى لوط و آنچه در میان دارد فرود آى و آن جا را از زیر هفت زمین بکن  ... پس من بر اهل آن قریه فرود آمدم ... و آن را از جاى کندم ... و بالا بردم ... و بر روى آنان واژگون کردم تا اینکه زیرورو شد ... رسول خدا(ص) از جبرئیل پرسید: قریه قوم لوط در کجاى بلاد بود؟ جبرئیل گفت: قریه آنان در محل دریاچه طبریه امروز بود که در نواحى شام واقع شده بود. رسول خدا(ص) به جبرئیل فرمود: بگو بدانم هنگامى که قریه را بر روى آنان واژگون کردى، آن قریه و اهلش در کجاى زمین افتاد. جبرئیل گفت: اى محمد! در میان دریاى شام تا مصر افتاد و به صورت تپه هایى در میان دریا درآمد».

موضوعات مرتبط

• خدا: اوامرخدا ۵، ۶; عذاب هاىخدا ۱، ۲، ۴، ۶; نشانه هاى افعال خدا ۵
• سرزمینها: جغرافیاى سرزمین قوم لوط ۳; واژگونى سرزمین قوم لوط ۱، ۶
• عذاب: ابزار عذاب ۲، ۸; عذاب استیصال ۱; عذاب با سجّیل ۲، ۶، ۸; مراتب عذاب ۷
• قوم لوط: بارش سنگ بر قوم لوط ۶; تاریخ قوم لوط ۱، ۲، ۷; سختى عذاب قوم لوط ۷; عذاب قوم لوط ۱، ۲، ۴، ۸; کیفیت عذاب قوم لوط ۹; منشأعذاب قوم لوط ۶; ویژگى سنگهاى عذاب قوم لوط ۸; هلاکت قوم لوط ۲، ۴
• محمد(ص): محمد(ص) و قصه لوط(ع) ۹
• ملائکه: قدرت ملائکه ۴; ملائکه عذاب ۴; منشأ افعال ملائکه ۵