غافر ٧٨

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلاً مِنْ‌ قَبْلِکَ‌ مِنْهُمْ‌ مَنْ‌ قَصَصْنَا عَلَيْکَ‌ وَ مِنْهُمْ‌ مَنْ‌ لَمْ‌ نَقْصُصْ‌ عَلَيْکَ‌ وَ مَا کَانَ‌ لِرَسُولٍ‌ أَنْ‌ يَأْتِيَ‌ بِآيَةٍ إِلاَّ بِإِذْنِ‌ اللَّهِ‌ فَإِذَا جَاءَ أَمْرُ اللَّهِ‌ قُضِيَ‌ بِالْحَقِ‌ وَ خَسِرَ هُنَالِکَ‌ الْمُبْطِلُونَ‌

ترجمه

ما پیش از تو رسولانی فرستادیم؛ سرگذشت گروهی از آنان را برای تو بازگفته، و گروهی را برای تو بازگو نکرده‌ایم؛ و هیچ پیامبری حق نداشت معجزه‌ای جز بفرمان خدا بیاورد و هنگامی که فرمان خداوند (برای مجازات آنها) صادر شود، بحق داوری خواهد شد؛ و آنجا اهل باطل زیان خواهند کرد!

|و مسلما پيش از تو رسولانى را روانه كرديم كه سرگذشت برخى از آنها را بر تو حكايت كرده‌ايم و سرگذشت برخى از ايشان را بر تو حكايت نكرده‌ايم. و هيچ رسولى را نرسد كه جز به اذن خدا معجزه‌اى بياورد. پس چون فرمان خدا [براى مجازات آنها] برسد به حق داورى مى‌شو

و مسلّماً پيش از تو فرستادگانى را روانه كرديم. برخى از آنان را [ماجرايشان را] بر تو حكايت كرده‌ايم و برخى از ايشان را بر تو حكايت نكرده‌ايم، و هيچ فرستاده‌اى را نرسد كه بى‌اجازه خدا نشانه‌اى بياورد. پس چون فرمان خدا برسد به حق داورى مى‌شود، و آنجاست كه باطل‌كاران زيان مى‌كنند.

و همانا ما رسولان بسیاری پیش از تو فرستادیم که احوال بعضی را بر تو حکایت کردیم و برخی را نکردیم و هیچ رسولی جز به امر خدا نشاید معجز و آیتی (برای امت) بیاورد، و چون فرمان خدا (بر غلبه حقّ و محو باطل) فرا رسد آن روز (بر همه) به حق حکم کنند و آنجا کافران مبطل زیانکار شوند.

قطعاً پیش از تو پیامبرانی فرستادیم؛ سرگذشت گروهی از آنان را برای تو حکایت کرده ایم، و سرگذشت برخی را بیان نکرده ایم. هیچ پیامبری را نسزد که جز به اذن خدا معجزه ای بیاورد؛ بنابراین هنگامی که فرمان خدا [به عذاب دشمنان لجوج] برسد، بر پایه حقّ و درستی داوری خواهد شد و آنجاست که اهل باطل زیان خواهند کرد.

پيش از تو پيامبرانى فرستاده‌ايم. داستان بعضى را برايت گفته‌ايم و داستانى بعضى را نگفته‌ايم. و هيچ پيامبرى را نرسد كه آيه‌اى بياورد مگر به فرمان خدا. و چون فرمان خدا در رسد به حق داورى گردد و آنان كه بر باطل بوده‌اند -آنجا- زيان خواهند ديد.

و به راستی پیش از تو پیامبرانی فرستادیم که از بعضی از آنان با تو سخن گفته‌ایم، و از بعضی از آنان با تو سخن نگفته‌ایم، و هیچ پیامبری را نرسد که جز به اذن الهی معجزه‌ای بیاورد، پس چون امر الهی فرارسد، به حق انجام گیرد و باطل‌اندیشان در اینجا زیانکار شوند

و هر آينه پيش از تو پيامبرانى فرستاديم، بهرى از ايشان آنانند كه داستانشان را بر تو گفتيم و داستان برخى را بر تو نگفتيم و هيچ پيامبرى را نرسد كه جز به خواست و فرمان خدا آيه‌اى بياورد پس آنگاه كه فرمان خدا بيايد بحق حكم كرده شود، و در آنجا ناراستان و ياوه‌گويان- كافران- زيانكار گردند.

پیش از تو پیغمبرانی را (برای رهنمود مردمان) فرستاده‌ایم. سرگذشت بعضیها را برای تو بازگو کرده و سرگذشت برخیها را برای تو بازگو نکرده‌ایم. هیچ پیغمبری حق نداشته است معجزه‌ای را (که قوم او پیشنهاد کرده‌اند) نشان دهد مگر به فرمان خدا. زمانی هم فرمان خدا (مبنی بر ارائه‌ی آن معجزه صادر شده است و پیشنهاد کنندگان ایمان نیاورده‌اند) دادگرانه داوری شده است. (بدین معنی که خدا پیغمبران و مؤمنان را نجات داده است) و آن وقت باطلگرایان (هلاک و) زیانمند گشته‌اند.

و همانا به‌راستی پیش از تو فرستادگانی را فرستادیم (و ماجرای) برخی از آنان را بر تو حکایت کردیم و برخی از ایشان را بر تو حکایت نکردیم‌. و هیچ فرستاده‌ای را (چنان) نبوده است که نشانه‌ای آورد جز به اذن خدا. پس هنگامی که فرمان خدا در رسد بحق داوری شود و آنجاست که باطل‌کنندگان (حق) زیان می‌کنند.

و هر آینه فرستادیم فرستادگانی پیش از تو از ایشان است آنان که داستان سرودیم بر تو و از ایشان است آنان که نخواندیم به داستان بر تو و نرسد پیمبری را که بیارد آیتی جز به دستور خدا تا هنگامی که درآید امر خدا داوری شود به حقّ و زیانکار شوند در آنجا تباه‌کاران‌

غافر ٧٧	آیه ٧٨	غافر ٧٩
سوره : سوره غافر نزول : ١٢ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٣٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«قَصَصْنَا»: بازگو کرده‌ایم. «مَا کَانَ لِرَسُولٍ»: هیچ پیغمبری حق نداشته است. هیچ پیغمبری را نسزیده است. «آیَةٍ»: مراد معجزه پیشنهادی دیگران است. «قُضِیَ بِالْحَقِّ»: دادگرانه داوری شده است. یعنی خدا پیغمبران و ایمانداران را از مهلکه نجات داده است و کفّار و معاندان را نابود نموده است (نگا: هود / و و . «هُنَالِکَ»: آنجا. آن وقت. این واژه به عنوان ظرف مکان و ظرف زمان به کار می‌رود (نگا: آل‌عمران / ، اعراف / یونس / ، فرقان / ، احزاب / ). «فَإِذَا جَآءَ أَمْرُ اللهِ قُضِیَ بِالْحَقِّ وَ خَسِرَ هُنَالِکَ الْمُبْطِلُونَ»: معنی دیگر این بخش از آیه چنین است: هنگامی که فرمان خدا صادر شد و قیامت بپا شد، دادگرانه داوری می‌گردد، و آنجا باطلگرایان زیانمند می‌گردند.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

أُولٰئِکَ‌ الَّذِينَ‌ أَنْعَمَ‌... (۱)

تفسیر

• آيات ۶۹ - ۷۸ سوره مؤ من
• بيان حال مجادله كنندگان در آيات خدا و سرانجام سختى كه در جهنم خواهند داشت
• معناى اينكه فرمود: ذلكم بما كنتم تفرحون بغيرالحق ...
• اشاره به سنت الهى درباره نصرت رسولان و عدم آن از جانب خداوند

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند، پیش از بعثت پیامبراسلام(ص)، رسولانى بسیار فرستاده است. (و لقد أرسلنا رسلاً من قبلک) تنکیر «رسلاً» براى بیان تکثیر است.

۲ - رسولان الهى، انسان هایى بزرگ و برجسته (و لقد أرسلنا رسلاً) تنکیر «رسلاً» مى تواند براى افاده تعظیم باشد.

۳ - خداوند، تنها سرگذشت برخى از رسولان را براى پیامبر اسلام(ص) بازگو کرده و برخى دیگر را نقل نکرده است. (رسلاً من قبلک منهم من قصصنا علیک و منهم من لم نقصص علیک)

۴ - در قرآن، تنها سرگذشت برخى از فرستادگان الهى بازگو شده است. (رسلاً من قبلک منهم من قصصنا علیک و منهم من لم نقصص علیک) برداشت یاد شده مبتنى بر این احتمال است که مقصود از آیه شریفه، نقل داستان هاى پیامبران در قرآن باشد.

۵ - پیامبران، بدون اذن پروردگار، توانایى آوردن هیچ معجزه اى را ندارند. (و ما کان لرسول أن یأتى بأیة إلاّ بإذن اللّه) مقصود از «آیة» در این جا معجزه است.

۶ - تمامى معجزات فرستادگان الهى، به اذن خدا و در چهار چوب مشیت و مصالح مقدر شده او بود. (و ما کان لرسول أن یأتى بأیة إلاّ بإذن اللّه)

۷ - معجزات پیامبران، در جهت اثبات حق و ابطال باطل بود. (و ما کان لرسول أن یأتى بأیة إلاّ بإذن اللّه) جمله «و خسر هنالک المبطلون» در ذیل آیه، قرینه است براین که معجزات رسولان، در راستاى زیان زدن به باطل گرایان و مبارزه با جریان باطل است.

۸ - معجزات فرستادگان الهى، در حقیقت فعل خدا بود که با واسطه پیامبران صورت مى پذیرفت. (و ما کان لرسول أن یأتى بأیة إلاّ بإذن اللّه) برداشت یاد شده از این نکته استفاده مى شود که از یک سو، معجزات از نظر ظاهرامر، به وسیله پیامبران صورت مى پذیرفت و از سوى دیگر، خداوند این عمل را در قلمرو اذن و فرمان خود مى داند. بر این اساس استنباط مى شود که معجزه حقیقتاً از آن خدا است و پیامبران واسطه اجراى آن مى باشند.

۹ - قیامت، روز داورى خداوند میان خلایق است. (فإذا جاء أمر اللّه قضى بالحقّ)

۱۰ - داورى خداوند، بر اساس حق است. (فإذا جاء أمر اللّه قضى بالحقّ)

۱۱ - حکم خداوند به عذاب کافران در دنیا، مطابق حق است. (فإذا جاء أمر اللّه قضى بالحقّ) برداشت یاد شده بر این احتمال است که مقصود از «أمر اللّه» عذاب دنیوى (استیصال) باشد; چنان که موارد بسیارى در قرآن به همین معنا آمده است; مانند عذاب طوفان نوح که از آن چنین یاد شده است: «قال لاعاصم الیوم من أمر اللّه ...»، (هود، آیه ۴۳).

۱۲ - قیامت، روز کشف زیان کارى اهل باطل (و خسر هنالک المبطلون)

۱۳ - خسارت و زیان بارى اهل باطل، به هنگام نزول عذاب استیصال (و خسر هنالک المبطلون)

روایات و احادیث

۱۴ - «عن على(ع) [فى قوله «و منهم من لم نقصص علیک»] انّه قال: بعث اللّه نبیّاً أسود لم یقص علینا قصته; از امام على(ع) درباره سخن خداوند «و منهم من لم نقصص علیک» روایت شده که فرمود: خدا پیامبرى سیاه چهره را مبعوث کرده بود که قصه او را براى ما نقل نکرده است».

موضوعات مرتبط

• انبیا: انبیا و معجزه ۵; انبیاى قبل از محمد(ص) ۱; تاریخ انبیا ۱، ۱۴، ۱۵; قصص انبیا ۳، ۴; مقامات انبیا ۲; منشأ معجزه انبیا ۶; نبوت انبیا ۱; نقش انبیا ۸
• باطل: زیانکارى اهل باطل ۱۲، ۱۳; عذاب استیصال اهل باطل ۱۳
• حق: حق ناپذیران ۱۲; روش اثبات حق ۷
• خدا: آثار اذن خدا ۶; افعال خدا ۸; اهمیت اذن خدا ۵; حقانیت قضاوت خدا ۱۱; حق در قضاوت خدا ۱۰; قضاوت اخروى خدا ۹; مشیت خدا ۶; مقدرات خدا ۶; ملاک قضاوت خدا ۱۰، ۱۱
• رسولان خدا: ۱، ۲، ۳، ۴
• قرآن: قصص قرآن ۳، ۴، ۱۴
• قیامت: ظهور حقایق در قیامت ۱۲; ویژگیهاى قیامت ۹، ۱۲
• کافران: حقانیت عذاب دنیوى کافران ۱۱
• معجزه: عجز از معجزه ۵; منشأ معجزه ۸; نقش معجزه ۷