روایت:الکافی جلد ۱ ش ۱۳۳۶

آدرس: الكافي، جلد ۱، كِتَابُ الْحُجَّة

اسحاق قال حدثني علي بن زيد بن علي بن الحسين بن علي قال :

كَانَ لِي فَرَسٌ وَ كُنْتُ بِهِ مُعْجَباً أُكْثِرُ ذِكْرَهُ فِي اَلْمَحَالِّ فَدَخَلْتُ عَلَى‏ أَبِي مُحَمَّدٍ يَوْماً فَقَالَ لِي مَا فَعَلَ فَرَسُكَ فَقُلْتُ هُوَ عِنْدِي وَ هُوَ ذَا هُوَ عَلَى بَابِكَ وَ عَنْهُ نَزَلْتُ فَقَالَ لِيَ اِسْتَبْدِلْ بِهِ قَبْلَ اَلْمَسَاءِ إِنْ قَدَرْتَ عَلَى مُشْتَرِي‏ وَ لاَ تُؤَخِّرْ ذَلِكَ وَ دَخَلَ عَلَيْنَا دَاخِلٌ وَ اِنْقَطَعَ اَلْكَلاَمُ فَقُمْتُ مُتَفَكِّراً وَ مَضَيْتُ إِلَى مَنْزِلِي فَأَخْبَرْتُ أَخِي اَلْخَبَرَ فَقَالَ مَا أَدْرِي مَا أَقُولُ فِي هَذَا وَ شَحَحْتُ‏ بِهِ وَ نَفِسْتُ عَلَى‏ اَلنَّاسِ بِبَيْعِهِ وَ أَمْسَيْنَا فَأَتَانَا اَلسَّائِسُ وَ قَدْ صَلَّيْنَا اَلْعَتَمَةَ فَقَالَ يَا مَوْلاَيَ نَفَقَ‏ فَرَسُكَ فَاغْتَمَمْتُ وَ عَلِمْتُ أَنَّهُ عَنَى هَذَا بِذَلِكَ اَلْقَوْلِ قَالَ ثُمَّ دَخَلْتُ عَلَى‏ أَبِي مُحَمَّدٍ بَعْدَ أَيَّامٍ وَ أَنَا أَقُولُ فِي نَفْسِي لَيْتَهُ أَخْلَفَ عَلَيَّ دَابَّةً إِذْ كُنْتُ اِغْتَمَمْتُ بِقَوْلِهِ‏ فَلَمَّا جَلَسْتُ قَالَ نَعَمْ نُخْلِفُ دَابَّةً عَلَيْكَ يَا غُلاَمُ أَعْطِهِ بِرْذَوْنِيَ اَلْكُمَيْتَ‏ هَذَا خَيْرٌ مِنْ فَرَسِكَ وَ أَوْطَأُ وَ أَطْوَلُ عُمُراً

ترجمه

کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۳, ۵۰۳

على بن زيد ... گفت: من اسبى داشتم و بدان مى نازيدم و در هر جا از او سخن مى‏گفتم، يك روز خدمت ابى محمد (امام حسن عسكرى ع) رسيدم، به من فرمود: اسبت چه شد؟ گفتم: آن را دارم و هم اكنون بر در خانه شما است و از آن پياده شدم، فرمود: تا شب نرسيده اگر خريدارى پيدا كردى آن را عوض كن و تأخير مكن، كسى بر ما وارد شد و رشته سخن را بريديم و من انديشناك برخاستم و به خانه‏ام رفتم و به برادرم گزارش دادم. در پاسخ گفت: من نمى‏دانم در اين باره چه بگويم، و از آن دريغم آمد و از فروشش به مردم رشك بردم، و چون شب كرديم نوكرى كه آن اسب را تيمار مى‏كرد آمد و گفت: اى آقاى من‏ اسبت مُرد، مرا غم گرفت و دانستم كه امام از گفتار خود اين را در نظر داشت. گويد: پس از آن خدمت ابى محمد (ع) رسيدم پس از چند روز، و با خود مى‏گفتم: كاش به جاى آن اسبى مى‏داد، زيرا از گفتار او غمنده شدم، و چون نشستم، فرمود: آرى يك چهار پا به جاى آن به تو مى‏دهم، اى غلام آن يابوى كميت مرا به او بده، آن از اسب تو بهتر است و پشت هموارترى دارد و عمر درازترى.

مصطفوى‏, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۲, ۴۴۱

اسماعيل بن محمد، نوه عبد المطلب گويد: سر راه حضرت ابى محمد نشستم، چون بر من‏ گذشت، از نيازمندى خود باو شكايت كردم و سوگند خوردم كه يكدرهم و بيشتر ندارم و صبحانه و شام هم ندارم، فرمود: بنام خدا سوگند دروغ ميخورى در صورتى كه ۲۰۰ دينار زير خاك كرده‏ئى؟! من اين سخن را براى نبخشيدن بتو نميگويم، غلام هر چه همراه دارى باو ده. غلامش صد دينار بمن داد سپس رو بمن كرد و فرمود: هنگامى كه احتياج بسيارى بآن دنانير زير خاكدارى محروم ميشوى، و راست فرمود، و چنان شد كه او گفت، زيرا ۲۰۰ دينار زير خاك كردم و با خود گفتم: پشتيبان و پس انداز روز بيچارگيم باشد، سپس بشدت براى مخارجى ناچار شدم و درهاى روزى برويم بسته شد، آنجا را كندم معلوم شد، پسرم جاى آنها را دانسته و برداشته و فرار كرده و چيزى از آنها بدست من نرسيد.

محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۲, ۷۴۱

اسحاق روايت كرده و گفته است كه حديث كرد مرا على بن زيد على بن حسين بن على و گفت كه: مرا اسبى بود و از آن خوشم مى‏آمد و مردم در مجالس ذكر آن را بسيار مى‏كردند (يا آن‏كه خود ذكر آن را در مجالس بسيار مى‏كردم) پس روزى بر امام حسن عسكرى عليه السلام داخل شدم و به من فرمود كه: «اسبت چه كرد؟» عرض كردم كه: آن در نزد من است، و آن همين است كه الحال بر درِ خانه تو است، و از آن فرود آمده‏ام. به من فرمود كه: «پيش از شام، آن را سودا كن، اگر بر خريدارى قادر شوى، و اين امر را به تأخير مينداز». و كسى بر ما داخل شد و اين سخن بريده شد، پس من متفكّرانه برخاستم و به سوى منزل خويش رفتم، و اين خبر را به برادرم دادم، برادرم گفت كه: نمى‏دانم در اين باب چه بگويم؟ و من به آن بخل كردم و بر مردم در باب مالك شدن آن اسب حسد بردم، و ايشان را سزاوار اين نديدم كه آن را به ايشان بفروشم، و چون شام كرديم، مهتر به نزد من آمد و ما نماز عشا را به جا آورده بوديم و گفت كه: اى آقاى من، اسبت مُرد. من بسيار غمناك شدم و دانستم كه‏ آن حضرت اين را قصد فرموده بود، به آن سخنى كه فرمود (و شايد كه امر كردن آن حضرت راوى را به سودا كردن آن اسب، به جهت اين باشد كه مى‏دانست كه او سودا نخواهد كرد، پس اظهار اين به جهت مجرّد اظهار معجزه است، يا به جهت اين بود كه حضرت مى‏دانست كه آن اسب در نزد مشترى هلاك نمى‏شد؛ زيرا كه مقدّر تلف مال راوى بود، با آن‏كه حكم هر واقعه‏اى پيش از وقوع با بعد از وقوع آن مخالفت دارد؛ اگر چه وقوع بر سبيل يقين باشد. و بالجمله مجرّد چنين امرى، موجب هيچ ناخوشى حتّى خلاف اولى‏ نخواهد بود. تتّمه حديث آن‏كه:). راوى مى‏گويد كه: بعد از چند روز بر امام حسن عليه السلام داخل شدم و من با خود مى‏گفتم كه: كاش آن حضرت اسبى به من مى‏داد كه به جاى آن اسب باشد؛ زيرا كه من به فرموده او غمناك شدم و چون نشستم، فرمود: «آرى، به جاى آن اسب حيوانى به تو مى‏دهم. اى غلام، يابوى كُمَيت مرا به او بده» و فرمود كه: «اين يابو، از اسب تو بهتر است و دويدنش بيشتر و عمرش درازتر».