الحج ٦١

ذٰلِکَ‌ بِأَنَ‌ اللَّهَ‌ يُولِجُ‌ اللَّيْلَ‌ فِي‌ النَّهَارِ وَ يُولِجُ‌ النَّهَارَ فِي‌ اللَّيْلِ‌ وَ أَنَ‌ اللَّهَ‌ سَمِيعٌ‌ بَصِيرٌ

ترجمه

این (وعده نصرت الهی) بخاطر آن است (که او بر هر چیز قادر است؛ خداوندی) که شب را در روز، و روز را در شب داخل می‌کند؛ و خداوند شنوا و بیناست!

|اين [نصرت مظلوم‌] از آن روست كه خدا [قادر است چيزى را بر ديگرى غالب كند چنان كه‌] شب را در روز داخل مى‌كند [و ظلمت مغلوب مى‌شود] و روز را در شب در مى‌آورد و اين كه خدا شنواى بيناست

اين بدان سبب است كه خدا شب را در روز درمى‌آورد و روز را [نيز] در شب درمى‌آورد، و خداست كه شنواى بيناست.

این است (برهان حق) که خدا شب تار را در روز روشن پنهان می‌کند و روز روشن را در شب تار، و خدا (به صدای اهل عالم) شنوا و (به دقایق امور خلق) بیناست.

این [یاری ستمدیده بر ضد ستمکار] به سبب این است که خدا [دارای قدرت بی نهایت است و گوشه ای از قدرتش اینکه] همواره شب را در روز و روز را در شب درمی آورد؛ و به یقین خدا شنوا و بیناست.

اين بدان سبب است كه خدا از شب مى‌كاهد و به روز مى‌افزايد و از روز مى‌كاهد و به شب مى‌افزايد. و خدا شنوا و بيناست.

این از آن است که خداوند از شب می‌کاهد و بر روز می‌افزاید، و از روز می‌کاهد و بر شب می‌افزاید، و بی‌گمان خداوند شنوای بیناست‌

اين [يارى كردن مظلوم و پيروزى او بر ستمگر] از آن روست كه خدا [قادر است كه چيزى را بر چيزى غالب گرداند چنانكه‌] شب را در روز درمى‌آورد و روز را در شب درمى‌آورد- با افزودن و كاستن- و اينكه خدا شنوا و بيناست.

(مسأله) به همین منوال است (و این وعده از سوی خدای قادر توانا است. بلی) خدا که شب را در روز، و روز را در شب داخل می‌گرداند (و از یکی می‌کاهد و بر یکی می‌افزاید و طبق نظام معیّنی چرخه‌ی زمان را به گردش می‌اندازد) و او شنوای (گفتار ستمدیدگان و) بینای (کردار ستمگران) است (و داد مظلومان را از ظالمان می‌گیرد).

این به‌راستی بدین سبب است که خدا شب را در روز فرو می‌برد و روز را در شب فرو می‌برد. و اینکه خدا همواره بسی شنوای بسیارِ بیناست.

این بدان است که خدا فرو می‌برد شب را در روز و فرو می‌برد روز را در شب و آنکه خدا است شنوای بینا

الحج ٦٠	آیه ٦١	الحج ٦٢
سوره : سوره الحج نزول : ١٠ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٧ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«ذلِکَ»: (نگا: حجّ / ). به همین منوال. این پیروزی. «یُولِجُ»: داخل می‌کند (نگا: آل‌عمران / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

إِنَ‌ فِي‌ خَلْقِ‌ السَّمَاوَاتِ‌ وَ... (۲) تُولِجُ‌ اللَّيْلَ‌ فِي‌ النَّهَارِ وَ... (۶) وَ آيَةٌ لَهُمُ‌ اللَّيْلُ‌ نَسْلَخُ‌... (۲)

قُلِ‌ اللَّهُمَ‌ مَالِکَ‌ الْمُلْکِ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۵۸ - ۶۶ سوره حج
• مژده به مهاجران فى سبيل الله كه كشته شدند يا به مرگ طبيعى درگذشتند
• معناى آيه : ((ذلك و من عاقب بمثل ما عوقب به ...(( و مراد از نصرت خدا در آن
• تفسير مفسرين در معناى آيه و بيان اشكالات آن
• تعليل نصرت داده به مظلوم ، به حق بردن خداوند و عموم قدرت اوعزوجل
• بحث روايتى (دو روايت در ذيل آيه : ((والدين هاجروا...(( و آيه : ((و من عاقب بمثل ما عوقب به ...(()

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - توانایى خداوند بر جا به جا کردن شب و روز، دلیلى است گویا براى توانایى او بر یارى رساندن به ستمدیدگان در انتقام گرفتن آنان از ستمگران. (ذلک بأنّ اللّه یولج الّیل فى النهار ... و أنّ اللّه سمیع بصیر) در آیه پیش، خداوند به آن مسلمانى که مورد ستم و تجاوز مشرکان قرار گرفته بود، وعده قطعى داد که او را یارى خواهد کرد تا انتقامش را از متجاوزان بازستاند در این آیه، براى این که کسى در توانایى خدا بر تحقق بخشیدن به وعدهایش و در حمایت و پشتیبانى از ستم دیدگان تردیدى نکند، گوشه اى از قدرت ب نهایت خود را بیان کرده است.

۲ - درپى هم آوردن شب و روز و جاى گزینى مستمر یکى به جاى دیگرى، جلوه اى از توانایى مطلق خدا (بأنّ اللّه یولج الّیل فى النهار و یولج النهار فى الّیل) «إیلاج» (مصدر «یولج») به معناى وارد کردن است. وارد کردن شب در روز و روز در شب، مى تواند کنایه از جابه جا کردن شب و روز باشد; یعنى، خدا شب را تدریجاً جاى روز و روز را تدریجاً به جاى شب قرار مى دهد. هم چنین مى تواند به معناى کم کردن از روز و افزودن بر شب و بالعکس باشد. برداشت یاد شده بر پایه احتمال اول است.

۳ - نوسانات مستمر ساعات شب و روز (کوتاهى و بلندى آنها) در طول سال، نشان از قدرت بى نهایت خداوند دارد. (ذلک بأنّ اللّه یولج الّیل فى النهار و یولج النهار فى الّیل) برداشت فوق، بر این اساس است که مراد از وارد کردن شب در روز، کاستن از مقدار شب و افزودن بر مقدار روز باشد. و نیز مراد از ایلاج روز در شب، کاستن از ساعات روز و افزودن بر ساعات شب باشد.

۴ - خدا، فریاد مظلوم را مى شنود و ظالم را مى بیند. (و أنّ اللّه سمیع بصیر) متعلق «سمیع» و «بصیر» حذف شده و تقدیر آن با توجه به آیه پیش چنین است: «و أنّ اللّه سمیع دعاء من بغى علیه و بصیر ببغى الباغى».

۵ - علم و قدرت خدا، کامل و بى نقص است. (ذلک بأنّ اللّه یولج الّیل ... و أنّ اللّه سمیع بصیر)

۶ - خدا، سمیع (شنوا) و بصیر (بینا) است. (و أنّ اللّه سمیع بصیر)

موضوعات مرتبط

• اسماء و صفات: بصیر ۶; سمیع ۶
• خدا: بصیرت خدا ۴; تنزیه خدا ۵; دلایل قدرت خدا ۳; دلایل نصرت خدا ۱; شنوایى خدا ۴; قدرت خدا ۱; کمال علم خدا ۵; کمال قدرت خدا ۵; نشانه هاى قدرت خدا ۲; ویژگیهاى علم خدا ۵; ویژگیهاى قدرت خدا ۵
• شب و روز: گردش شب و روز ۱، ۲، ۳
• ظالمان: انتقام از ظالمان ۱
• مظلومان: حامى مظلومان ۱