ابراهيم ٢

اللَّهِ‌ الَّذِي‌ لَهُ‌ مَا فِي‌ السَّمَاوَاتِ‌ وَ مَا فِي‌ الْأَرْضِ‌ وَ وَيْلٌ‌ لِلْکَافِرِينَ‌ مِنْ‌ عَذَابٍ‌ شَدِيدٍ

ترجمه

همان خدایی که آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، از آن اوست؛ وای بر کافران از مجازات شدید (الهی)!

خدايى كه هر چه در آسمان‌ها و هر چه در زمين است از آن اوست، و واى بر كافران از عذابى سخت

خدايى كه آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آنِ اوست، و واى بر كافران از عذابى سخت.

خدایی که هر چه در آسمانها و زمین است همه ملک اوست، و وای بر کافران از عذابی سخت.

خدایی که آنچه در آسمان ها و زمین است، در سیطره مالکیّت و فرمانروایی اوست؛ و وای بر کافران از عذابی سخت.

خدايى كه هر چه در آسمانها و زمين است از آن اوست. پس واى بر كافران از عذابى سخت.

خداوندی که آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است از آن اوست، و وای بر کافران از عذاب سخت و سنگین‌[ی که در پیش دارند]

آن خدايى كه او راست آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است، و واى بر كافران از عذابى سخت

خدائی که آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است از آن او است. وای بر کافران! که عذاب سختی (و مجازات شدیدی) دارند، (چرا که در چنگ خدای غالب بر هر چیز و مالک همه چیز گرفتارند).

خدایی که آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است از اوست. و وای بر کافران از عذابی سخت؛

خدا است آنکه وی را است آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است و وای برای کافران از شکنجه سخت‌

ابراهيم ١	آیه ٢	ابراهيم ٣
سوره : سوره ابراهيم نزول : ١٢ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَللهِ»: عطف بیان (الْعَزِیزِ الْحَمِیدِ) یا موصوف مؤخّر آن است. «وَیْلٌ»: وای. هلاک و نابودی.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

قُلْ‌ يَا أَيُّهَا النَّاسُ‌ إِنِّي‌... (۲)

بِسْمِ‌ اللَّهِ‌ الرَّحْمٰنِ‌... (۱)

تفسیر

---

• آيات ۱ - ۵،سوره ابراهيم
• خلاصه و برداشتى از آيات سوره ابراهيم (ع )
• اشاره به عموميت رسالت پيامبر اسلام (ص )
• شبهه تناقض بين دو آيه و پاسخ به آن
• اشاره به نكته مفرد آوردن ((نور)) و جمع آوردن ((ظلمات ))
• ((لام )) در جمله : ((لتخرج الناس ...)) براى افاده غرض است نه عاقبت
• بيان اينكه وجود غرض و مصلحت در افعال خداوند براى رفع نياز يااستكمال نيست
• جهان فرق بين اغرض ما بندگان و اغراض خداى سبحان
• معناى عزت و عزيز و داراى عزت بودن خدا تعالى
• وجه آوردن هر دو صفت ((عزيز)) و ((حميد)) در دنباله آيه شريفه
• وجه تقدم صفت ((عزيز)) بر ((حميد)) در آيه شريفه
• حميد و عزيز بودن لازمه مالكيت مطلقه خداوند است
• وجود دو راه پيشا روى انسان : استحباب (انتخاب ) دنيا بر آخرت يا استحباب آخرت بردنيا
• معناى اينكه كافران راه خدا را كج مى خواهند (و يبغونها عوجا)
• توضيحى در مورد ارسال رسل به لسان قوم خود (ما ارسلنا منرسول الا بلسان قومه )
• هدايت و ضلالت مربوط به پيامبران نبوده بلكه مشيت خداوند است
• داستان رسالت موسى (ع ) روشنترين مصداق عزت الهى در ميان انبياء
• مراد از ((ايام الله )) در جمله ((و ذكرهم به ايام الله ))
• (روايتى در بيان مراد از ايام الله )

---

• تفسیر آیات

تفسیر نور (محسن قرائتی)

---

اللَّهِ الَّذِي لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ وَيْلٌ لِلْكافِرِينَ مِنْ عَذابٍ شَدِيدٍ «2»

خداوندى كه آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمين است براى اوست، پس واى بر كفّار از عذابى سخت.

پیام ها

1- قانون و مكتبِ كسى قابل پيروى است كه جهان را آفريد و هستى از اوست‌ «كِتابٌ أَنْزَلْناهُ‌- لَهُ ما فِي السَّماواتِ»

2- انكار خدايى كه همه چيز از آنِ اوست، به او ضرر نمى‌زند، مايه كيفر كفّار است. «وَيْلٌ لِلْكافِرِينَ مِنْ عَذابٍ»

تفسير نور(10جلدى)، ج‌4، ص: 384

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

---

اللَّهِ الَّذِي لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ وَيْلٌ لِلْكافِرِينَ مِنْ عَذابٍ شَدِيدٍ «2»

اللَّهِ الَّذِي لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ‌: خداوند به حقى كه خاصه ملك و ملك او است آنچه در آسمانها است از موجودات علويه و آنچه در زمين است از مخلوقات سفليه، يعنى تمامى موجودات از مادى و مجرد در حيطه تصرف الهى است. وَ وَيْلٌ لِلْكافِرِينَ مِنْ عَذابٍ شَدِيدٍ: و واى كافران را از عذاب سخت كه جهنم باشد.

تبصره: آيه شريفه و عيد و تهديد است نسبت به كافران و منكران خدا و پيغمبر و قرآن.

در حق اليقين مجلسى (رحمه الله) به سند معتبر از عمرو بن ثابت كه امام محمد باقر عليه السّلام فرمود:

اهل جهنم در آتش فرياد مى‌كنند مانند سگان و گرگان از شدت آنچه به آنها مى‌رسد از الم عذاب الهى. چه گمان دارى اى عمرو! به گروهى كه آنها را مرگ نباشد تا از عذاب نجات يابند و عذابشان هرگز سبك نشود، تشنه و

جلد 7 - صفحه 11

گرسنه و كر و كور و گنگ و رو سياه و محروم و پشيمان و مغضوب پروردگار، رحم به ايشان نشود، و آتش دائما افزوده، و حميم به عوض آب، و زقّوم به عوض طعامشان باشد، و به قلابهاى آتشين بدنهاى آنها را درند و گرز به سر آنان زنند و با شياطين به غلها مقيّد شوند. اگر دعا كنند مستجاب نشود، و حاجتشان برآورده نشود؛ اين است حال جمعى كه به جهنم روند. «1»

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

---

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌

الر كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلى‌ صِراطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ «1» اللَّهِ الَّذِي لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ وَيْلٌ لِلْكافِرِينَ مِنْ عَذابٍ شَدِيدٍ «2» الَّذِينَ يَسْتَحِبُّونَ الْحَياةَ الدُّنْيا عَلَى الْآخِرَةِ وَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَ يَبْغُونَها عِوَجاً أُولئِكَ فِي ضَلالٍ بَعِيدٍ «3»

ترجمه‌

اين كتابى است كه فرستاديم آنرا بسوى تو تا بيرون آورى مردمانرا از تاريكيها بروشنائى بدستور پروردگارشان بسوى راه آن تواناى ستوده‌

خداوند آنچنانيكه مر او را است آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است و واى بر كافران از عذاب سخت‌

آنانكه اختيار ميكنند از راه دوستى زندگانى دنيا را بر آخرت و باز ميدارند از راه خدا و ميخواهند در آن كجى را آنگروه در گمراهى دورند.

تفسير

بيان الر در ابتداء سور سابقه گذشت و قرآن كتابى است كه خداوند آنرا بتوسط جبرئيل فرستاده است بر پيغمبر خاتم براى آنكه نجات دهد آنحضرت تمام مردم عالم را و بيرون آورد آنها را از انواع تاريكيهاى كفر و جهالت و ضلالت و وارد فرمايد ايشان را در روشنائى و هدايت و معرفت و ايمان بدستور و توفيق و تسهيل خداوند امر را بر ايشان و آن روشنائى و نور راه خداوند تواناى غالب قادر ارجمند حميد محمود در جميع صفات و افعال است كه او خداوندى است كه مالك آسمانها و زمين و تمام موجودات در آنها است و كسى قادر بر تخلّف از حكم او نيست و ويل و هلاك مر كافران را است از عذاب شديد قيامت و آنها كسانى هستند كه براى ضعف عقل و غلبه شهوت اختيار نمودند زندگانى موقت مشوب بألم دنياى دنى را بر حيات دائم و عيش خالص آخرت باقى و باز ميدارند مردم را از متابعت راه حقّ چنانچه خودشان را باز داشتند و ميخواهند كه در راه حق و دين اسلام عيب و عوجى پيدا كنند و بآنوسيله مانع از قبول اسلام مردم شوند و اينجماعت بسيار از وادى حقّ دورند چون‌

---

جلد 3 صفحه 219

دين اسلام منزّه از عيب و نقص است و بنابراين ضمير در يبغونها بسبيل راجع ميشود كه مذكّر و مؤنث در آن يكسان است و بعضى گفته‌اند مراد آنستكه ميجويند دنيا را از غير راهش چون دنيا را براى آخرت بايد طلبيد پس كسيكه دنيا را براى آخرت نجويد از راه كج دنيا را طلب نموده و بنابراين ضمير راجع به الحيوة الدنيا است و در هر حال اين جماعت در وادى ضلالت و گمراهى سير ميكنند كه بمراحل عديده از حقّ دور است ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

---

اللّه‌ِ الَّذِي‌ لَه‌ُ ما فِي‌ السَّماوات‌ِ وَ ما فِي‌ الأَرض‌ِ وَ وَيل‌ٌ لِلكافِرِين‌َ مِن‌ عَذاب‌ٍ شَدِيدٍ «2»

‌آن‌ عزيز حميد اللّه‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌از‌ ‌براي‌ ‌او‌ ‌است‌ آنچه‌ ‌در‌ عالم‌ بالا ‌است‌ و

جلد 11 - صفحه 357

آنچه‌ ‌در‌ عالم‌ سفلي‌ ‌است‌ و ويل‌ ‌از‌ ‌براي‌ كفار ‌است‌ ‌از‌ عذاب‌ شديد سخت‌.

اللّه‌ِ الَّذِي‌ بدل‌ العزيز الحميد ‌است‌ و علم‌ ‌است‌ و اسم‌ خداوند متعال‌ ‌است‌ و اسماء الهي‌ بسيار ‌است‌ لكن‌ بسياري‌ اسماء صفات‌ ‌است‌ ولي‌ سه‌ اسم‌ ‌است‌ ‌که‌ اسم‌ ذات‌ ‌است‌ اللّه‌، حق‌، ‌هو‌ و اينها ‌غير‌ اسم‌ اعظم‌ ‌است‌ ‌که‌ مخزون‌ عند اللّه‌ ‌است‌ و بسا اجزاء ‌آن‌ اسم‌ اعظم‌ افاضه‌ ميشود ببعض‌ انبياء و اوصياء و آثار غريبه‌ ‌از‌ ‌آنها‌ ظاهر ميشود مثل‌ عاصف‌ ‌که‌ گفتند يك‌ جزء ‌از‌ هزار داشت‌ تخت‌ بلقيس‌ ‌را‌ طرفة العين‌ نزد سليمان‌ حاضر كرد.

لَه‌ُ ما فِي‌ السَّماوات‌ِ ‌از‌ عالم‌ انوار و ارواح‌ و ملائكه‌ و تمام‌ كرات‌ جويّه‌ و عرش‌ اعظم‌ و حمله‌ عرش‌ و لوح‌ و قلم‌ و بهشت‌ و حور العين‌ و ‌غير‌ اينها ‌که‌ خالق‌ تمام‌ ‌آنها‌ ‌است‌ و مالك‌ ‌کل‌ و نگهبان‌ ‌آنها‌ و قاهر ‌بر‌ همه‌ ‌آنها‌.

وَ ما فِي‌ الأَرض‌ِ ‌از‌ جن‌ّ و انس‌ و حيوانات‌ و نباتات‌ و جمادات‌ آنچه‌ خلق‌ فرموده‌ و ميفرمايد وَ وَيل‌ٌ لِلكافِرِين‌َ شامل‌ تمام‌ كفار ميشود ‌از‌ طبيعي‌ دهري‌ و يهود و نصاري‌ و نواصب‌ و غلات‌ و مرتدّين‌ و مبدعين‌ و منكرين‌ ضروريات‌ دين‌ و ملحق‌ بآنها ‌است‌ ارباب‌ ضلالت‌ و مخالفين‌ و معاندين‌ و اشباه‌ ‌آنها‌ مِن‌ عَذاب‌ٍ شَدِيدٍ تفسيرش‌ واضح‌ ‌است‌.

برگزیده تفسیر نمونه

---

]

(آیه 2)- در این آیه به عنوان معرفی خداوند، درسی از توحید بیان کرده، می‌گوید: «همان خداوندی که آنچه در آسمان و زمین است از آن اوست» (اللَّهِ الَّذِی

ج2، ص493

لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ)

.و در پایان آیه توجه به مسأله معاد- بعد از توجه به مبدأ- داده، می‌گوید:

«وای بر کافران از عذاب شدید» رستاخیز (وَ وَیْلٌ لِلْکافِرِینَ مِنْ عَذابٍ شَدِیدٍ).

---

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- هدف از نزول قرآن، هدایت مردم به سوى خداوند مالک جهان هستى است. (کتب أنزلنه إلیک لتخرج ... إلى صرط العزیز الحمید. الله الذى له ما فى السموت و ما فى الأرض)

۲- تمامى موجودات آسمانها و زمین فقط از آنِ خداوند است. (الله الذى له ما فى السموت و ما فى الأرض)

۳- جهان آفرینش، داراى آسمانهاى متعدد است. (له ما فى السموت)

۴- مالکیت مطلق خداوند بر تمامى هستى، دلیل شکست ناپذیرى و ستودگى اوست. (العزیز الحمید. الله الذى له ما فى السموت و ما فى الأرض)

۵- بى تردید کافران، داراى فرجامى ناگوارند و به عذابى شدید و طاقت فرسا، گرفتار خواهند شد. (و ویل للکفرین من عذاب شدید)

۶- عذاب جهنّم، داراى مراتب و شدت و ضعف است. (عذاب شدید)

۷- کافرانِ به قرآن و کافرانى که تصمیم به ماندن در ظلمتها گرفته اند، فرجامى بس ناگوار دارند و در عذابى سخت گرفتار خواهند شد. (و ویل للکفرین من عذاب شدید) برداشت فوق مبتنى بر این احتمال است که مراد از کافران در این آیه، به قرینهء آیه قبل، کسانى هستند که کتاب خدا را نپذیرفتند و از ظلمتها خارج نشدند.

موضوعات مرتبط

• آسمان: تعدد آسمان ها ۳; مالک موجودات آسمان ۲
• آفرینش: مالک آفرینش ۴
• جهنّم: عذابهاى جهنّم ۶
• حمد: دلایل حمد خدا ۴
• خدا: اختصاصات خدا ۲; دلایل عزت خدا ۴; مالکیت خدا ۲، ۴
• زمین: مالک موجودات زمین ۲
• عذاب: اهل عذاب ۵، ۷; عذاب شدید ۵، ۶، ۷; مراتب عذاب ۵، ۶، ۷
• قرآن: عذاب کافران به قرآن ۷; فرجام کافران به قرآن ۷; فلسفه نزول قرآن ۱
• کافران: حتمیت عذاب کافران ۵; حتمیت فرجام شوم کافران ۵; فرجام شوم کافران ۷; گمراهى کافران ۷
• کفر: آثار اصرار بر کفر ۷
• هدایت: اهمیت هدایت ۱