أَصَاب

آیات شامل این کلمه

ریشه کلمه

• صوب‌ (۷۶ بار)

قاموس قرآن

نزول. قصد. «صاب المطر انصب و نزلو صاب السهم نحوالرمية: قصدها» (اقرب). اصابه به معنى درك، يافتن، طلب و اراده است. [هود:89]. يعنى بگيرد شما را مانند عذابى كه قوم نوح را گرفت. طلب و اراده معنى كردن نيز صحيح است [ص:36]. باد را سليمان مسخر كرديم با دستور او هر كجا كه اراده مى‏كرد به آسانى مى‏وزيد. اصابه در آيه به معنى اراده است. مصيبت: بليّه و گرفتاريكه به انسان مى‏رسد. گوئى كه انسان را قصد مى‏كند. راغب گويد: اصل آن تير انداختن است سپس به نائبه اختصاص يافته. [بقره:156]. صواب: حق و درست يعنى آنچه حقيقت را درك كرده [نباء:38]. يعنى قول حق و مطابق حكمت و عقل بگويد. صيّب: باران و ابر [بقره:19]. يا مثل باران سختى از آسمان كه در آن ظلمات هست. اصل آن صيوب است (به سكون يا و كسر واو) واو بيا قلب و درآن ادغام شده است مثل سيّد و جيّد (مجمع) تند بودن آن از لفظ استفاده مى‏شود در مجمع آن را باران و در مفردات و اقرب ابر مخصوص به بارش گفته است مناسب آيه فوق ابر است. * [نساء:79]. اين آيه ما قبل آن در «حسن» بررسى شده مراجعه شود. مقيسه دو آيه‏ در اينجا مناسب است دو آيه ذيل را كه در بادى امر مخالف هم به نظر مى‏آيند با همديگر مقايسه كنيم. اول آيه [شورى:30]. اين آيه روشن مى‏كند كه ميان مصائب و گناهان پيش مى‏آيد اثر اعمال مردم است و از گناهان بيشتر هم خدا عفو مى‏كند و گرنه لازم بود همه از بين بروند [فاطر:45]. و اين خطاب به عموم مجتمع بشرى است و به خطابات جزئى منحل نمى‏شود. و در نتيجه، گناهان عدّه‏اى باعث ابتلاء عموم مى‏گردد نظير [روم:41]. و اگر مردم طريق انصاف در پيش گرفته و با عدل و مروّت و دين فطرت زندگى مى‏كردند بركات آسمانها و زمين به سوى آنها سرازير مى‏شد. [اعراف:96]. و ممكن است آيه به خطابات جزئى منحل شود يعنى گرفتارى هر كس از ناحيه عملش مى‏باشد. دوم آيه [حديد:22-23]. لحن اين دو آيه لحن تسليت و آرامى است كه از وقوع مصيبت ناراحت نباشيد كه‏آن پيش از وقوع دركتاب عالم بوده بر انچه از دست رفته تأسف نخوريد و آنچه خدا داده باعث تكبّر شما نشود، بر خلاف آيه اول كه لحن ملامت دارد قهراً بايد مورد اين دو آيه غير از مورد آيه اول باشد. لذا بايد گفت: دو آيه اخير درباره گرفتارى‏ها و مصائبى است كه از روى امتحان و عمل به دستور خدا روى مى‏آورند و اهل آنها هيچ گناهيس كه مصداق «بِما كَسَبَتْ اَيْديكُمْ» باشند ندارند مثل انبياء و اولياء و شهداء و مردان پاك الهى. مصائب و شدائد آنها نتيجه اعمال بد نيست بلكه سبب بلندى مقام و عظمت شأن آنها است و موجب غفران و رضوان خداوندى است چنانكه قرآن درباره مؤمنان فرموده:نبايد از رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم تخلف كنند كه در مقابل هر گرفتارى اجرى و مقامى پيش خدا دارا خواهند بود [توبه:120]. در روايات هست كه چون اهل بيت عليهم السلام وارد مجلس يزيد شدند. يزيد آيه «ما اَصابَكُمْ مِنْ مُصيبَهٍ فَبِما كَسَبَتْ اَيْديكُمْ» را خواند حضرت سجاد «عليه السلام» در جواب فرمود: آن آيه در حق ما نيست. بلكه روشنگر حال ما اين‏است «ما اَصابَ مِنْ مُصيبَةٍ فى الْاَرْضِ اَنْفُسِكُمْ اِلَّا فِى كِتابٍ...». ممكن است: دو آيه اخير اعم از آيه اول بوده باشند ولى در آن صورت بايد گفت از گناهكاران كه مبتلا شده‏اند فقط كسانى را شامل است و تسلّى مى‏دهد كه در مقام توبه باشند و مثلاً بگويند: اشكالى ندارد اين گرفتارى كه در اثر عمل بد پيش آمد قبلاً در كتاب خدا بود بايد تأسف نخورديم شكر خدا را كه بيدارمان فرمود.

کلمات نزدیک مکانی

وَ مِن مَا قَوْم مُصِيبَة مَن يَشَاء اللّه أَو فِي بِه الشّيَاطِين الْمَصِير الْعَظِيم حَيْث فَإِذَا نُوح مِثْل رُخَاء خِلاَلِه إِلاّ کُل الْفَضْل بِئْس ذُو يُصِيبَکُم بَنّاء لا بِأَمْرِه بِإِذْن فِيهَا أَن تَجْرِي يَخْرُج الْأَرْض شِقَاقِي غَوّاص عِبَادِه خَالِدِين الرّيح الْوَدْق هُود النّار إِذَا لَه يَجْرِمَنّکُم فَتَرَى أَصْحَاب الْوَهّاب کِسَفا هُم فَسَخّرْنَا يُؤْمِن يَجْعَلُه صَالِح يَسْتَبْشِرُون أَنْفُسِکُم بِاللّه يَا

تکرار در هر سال نزول

در حال بارگیری...