البقرة ٢٤٢: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
(Edited by QRobot)
 
(افزودن جزییات آیه)
 
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{قاب | متن = '''[[شامل این کلمه::کَذٰلِک|کَذٰلِکَ‌]] [[کلمه غیر ربط::کَذٰلِک| ]] [[شامل این ریشه::ذلک‌| ]][[ریشه غیر ربط::ذلک‌| ]][[شامل این ریشه::ک‌| ]][[ریشه غیر ربط::ک‌| ]][[شامل این کلمه::يُبَيّن|يُبَيِّنُ‌]] [[کلمه غیر ربط::يُبَيّن| ]] [[شامل این ریشه::بين‌| ]][[ریشه غیر ربط::بين‌| ]][[شامل این کلمه::اللّه|اللَّهُ‌]] [[کلمه غیر ربط::اللّه| ]] [[شامل این ریشه::الله‌| ]][[ریشه غیر ربط::الله‌| ]][[شامل این ریشه::اله‌| ]][[ریشه غیر ربط::اله‌| ]][[شامل این ریشه::وله‌| ]][[ریشه غیر ربط::وله‌| ]][[شامل این کلمه::لَکُم|لَکُمْ‌]] [[شامل این ریشه::کم‌| ]][[شامل این ریشه::ل‌| ]][[شامل این کلمه::آيَاتِه|آيَاتِهِ‌]] [[کلمه غیر ربط::آيَاتِه| ]] [[شامل این ریشه::اوى‌| ]][[ریشه غیر ربط::اوى‌| ]][[شامل این ریشه::ائى‌| ]][[ریشه غیر ربط::ائى‌| ]][[شامل این ریشه::ايى‌| ]][[ریشه غیر ربط::ايى‌| ]][[شامل این ریشه::ه‌| ]][[ریشه غیر ربط::ه‌| ]][[شامل این کلمه::لَعَلّکُم|لَعَلَّکُمْ‌]] [[کلمه غیر ربط::لَعَلّکُم| ]] [[شامل این ریشه::کم‌| ]][[ریشه غیر ربط::کم‌| ]][[شامل این ریشه::لعل‌| ]][[ریشه غیر ربط::لعل‌| ]][[شامل این کلمه::تَعْقِلُون|تَعْقِلُونَ‌]] [[کلمه غیر ربط::تَعْقِلُون| ]] [[شامل این ریشه::عقل‌| ]][[ریشه غیر ربط::عقل‌| ]]'''}}
{{قاب | متن = '''[[شامل این کلمه::کَذٰلِک|کَذٰلِکَ‌]] [[کلمه غیر ربط::کَذٰلِک| ]] [[شامل این ریشه::ذلک‌| ]][[ریشه غیر ربط::ذلک‌| ]][[شامل این ریشه::ک‌| ]][[ریشه غیر ربط::ک‌| ]][[شامل این کلمه::يُبَيّن|يُبَيِّنُ‌]] [[کلمه غیر ربط::يُبَيّن| ]] [[شامل این ریشه::بين‌| ]][[ریشه غیر ربط::بين‌| ]][[شامل این کلمه::اللّه|اللَّهُ‌]] [[کلمه غیر ربط::اللّه| ]] [[شامل این ریشه::الله‌| ]][[ریشه غیر ربط::الله‌| ]][[شامل این ریشه::اله‌| ]][[ریشه غیر ربط::اله‌| ]][[شامل این ریشه::وله‌| ]][[ریشه غیر ربط::وله‌| ]][[شامل این کلمه::لَکُم|لَکُمْ‌]] [[شامل این ریشه::کم‌| ]][[شامل این ریشه::ل‌| ]][[شامل این کلمه::آيَاتِه|آيَاتِهِ‌]] [[کلمه غیر ربط::آيَاتِه| ]] [[شامل این ریشه::اوى‌| ]][[ریشه غیر ربط::اوى‌| ]][[شامل این ریشه::ائى‌| ]][[ریشه غیر ربط::ائى‌| ]][[شامل این ریشه::ايى‌| ]][[ریشه غیر ربط::ايى‌| ]][[شامل این ریشه::ه‌| ]][[ریشه غیر ربط::ه‌| ]][[شامل این کلمه::لَعَلّکُم|لَعَلَّکُمْ‌]] [[کلمه غیر ربط::لَعَلّکُم| ]] [[شامل این ریشه::کم‌| ]][[ریشه غیر ربط::کم‌| ]][[شامل این ریشه::لعل‌| ]][[ریشه غیر ربط::لعل‌| ]][[شامل این کلمه::تَعْقِلُون|تَعْقِلُونَ‌]] [[کلمه غیر ربط::تَعْقِلُون| ]] [[شامل این ریشه::عقل‌| ]][[ریشه غیر ربط::عقل‌| ]]'''}}
 
{| class="ayeh-table mw-collapsible mw-collapsed"
 
  !کپی متن آیه
|-
|کَذٰلِکَ‌ يُبَيِّنُ‌ اللَّهُ‌ لَکُمْ‌ آيَاتِهِ‌ لَعَلَّکُمْ‌ تَعْقِلُونَ‌
|}
'''ترجمه '''
'''ترجمه '''
<tabber>
<tabber>
خط ۱۵: خط ۱۸:
|-|صادقی تهرانی=بدین گونه، خدا آیات خود را برایتان بیان می‌کند، شاید شما خردورزی کنید.
|-|صادقی تهرانی=بدین گونه، خدا آیات خود را برایتان بیان می‌کند، شاید شما خردورزی کنید.
|-|معزی=چنین بیان کند خدا آیتهای خود را برای شما شاید تعقّل کنید
|-|معزی=چنین بیان کند خدا آیتهای خود را برای شما شاید تعقّل کنید
|-|</tabber><br />
|-|english=<div id="qenag">Allah thus explains His revelations to you, so that you may understand.</div>
{{آيه | سوره = سوره البقرة | نزول = | نام = [[شماره آیه در سوره::242|٢٤٢]] | قبلی = البقرة ٢٤١ | بعدی = البقرة ٢٤٣  | کلمه = [[تعداد کلمات::7|٧]] | حرف =  }}
|-|</tabber>
<div class="audiotable">
<div id="quran_sound">ترتیل: <sound src="http://dl.bitan.ir/quran/parhizgar/002242.mp3"></sound></div>
<div id="trans_sound">ترجمه: <sound src="http://dl.bitan.ir/quran/makarem/002242.mp3"></sound></div>
</div>
{{آيه | سوره = سوره البقرة | نزول = [[نازل شده در سال::21|٩ هجرت]] | نام = [[شماره آیه در سوره::242|٢٤٢]] | قبلی = البقرة ٢٤١ | بعدی = البقرة ٢٤٣  | کلمه = [[تعداد کلمات::7|٧]] | حرف =  }}
===معنی کلمات و عبارات===
===معنی کلمات و عبارات===
«کَذَالِکَ»: بدینسان. با چنین بیانات خردپسندانه و قوانین خیرخواهانه.
«کَذَالِکَ»: بدینسان. با چنین بیانات خردپسندانه و قوانین خیرخواهانه.
خط ۳۰: خط ۳۸:
<tabber>
<tabber>
المیزان=
المیزان=
{{ نمایش فشرده تفسیر|
*[[تفسیر:المیزان جلد۲_بخش۲۷#link312 | آيات ۲۴۲ - ۲۲۸ ، سوره بقره]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲_بخش۲۷#link312 | آيات ۲۴۲ - ۲۲۸ ، سوره بقره]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲_بخش۲۷#link313 | اشاره به حكمت تشريع عده براى زن مطلقه]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲_بخش۲۷#link313 | اشاره به حكمت تشريع عده براى زن مطلقه]]
خط ۱۰۲: خط ۱۱۱:
*[[تفسیر:المیزان جلد۲_بخش۳۳#link382 | بحث علمى ديگر (درباره زناشوئى و منشاء طبيعى و فطرى آن )]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲_بخش۳۳#link382 | بحث علمى ديگر (درباره زناشوئى و منشاء طبيعى و فطرى آن )]]


}}
|-|نمونه=
|-|نمونه=
{{ نمایش فشرده تفسیر|
*[[تفسیر:نمونه جلد۲_بخش۶۷#link185 | تفسیر آیات]]
*[[تفسیر:نمونه جلد۲_بخش۶۷#link185 | تفسیر آیات]]
}}
|-| تفسیر نور=
===تفسیر نور (محسن قرائتی)===
{{ نمایش فشرده تفسیر|
«242» كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ‌
اين چنين خداوند آيات خود را براى شما تبيين مى‌كند، شايد كه انديشه كنيد.
===نکته ها===
در آيات قبل، نحوه‌ى پرداخت مهريه به زنان طلاق داده شده، قبل از آميزش و بعد از آن بيان شد. اين آيه يا در مورد كسانى است كه در ضمن عقد، مهريه آنان مشخّص نشده و قبل از آميزش طلاق داده مى‌شوند، و يا يك سفارش عاطفى و اخلاقى براى تمام موارد طلاق است كه علاوه بر پرداخت تمام يا نصف مهريه، هديه‌اى جداگانه براى جبران ناراحتى‌ها و دل‌شكستگى‌هاى زن، از سوى شوهر به او پرداخت شود.
البته اين يك دستور اخلاقى و استحبابى است كه سزاوار است متّقين و پرهيزگاران آنرا مراعات نمايند.
به هر حال از جلمه‌ى‌ «حَقًّا عَلَى الْمُحْسِنِينَ» در آيه 236 و «حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ» در اينجا و «لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ» آيه 237، مى‌توان توجّه مخصوصِ اسلام را درباره‌ى حفظ حقوق وعواطف زنان مطلّقه بدست آورد.
جلد 1 - صفحه 376
امام حسن عليه السلام به زنى كه طلاق داده بود، كنيزى را به عنوان هديه بخشيد. «1»
===پیام ها===
1- در برخورد با زنان مطلقه، تقوا لازم است. «وَ لِلْمُطَلَّقاتِ ... حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ»
2- هديه دادن كه نقش كدورت زدايى و دلجويى دارد، نشانه‌ى پرهيزكاران است.
«مَتاعٌ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ»
3- در احكام و دستورات الهى، بايد انديشه نمود تا به مصالح آن پى‌برد. «يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ»
}}
|-|
اثنی عشری=
===تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)===
{{نمایش فشرده تفسیر|
كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (242)
كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ‌: چنانچه بيان فرمود خدا احكام طلاق و متعه‌
----
«1» منهج الصادقين، جلد دوّم، صفحه 49.
تفسير اثنا عشرى، ج‌1، ص: 431
را براى شما، همچنين روشن و ظاهر سازد براى شما، آياتِهِ‌: دلائل و احكام خود را كه در معاش و معاد محتاج هستيد به آن. لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ‌:
براى اينكه شما تعقل كنيد و عقول خود را در قبول آن وادار نمائيد و اطاعت فرامين الهى را نمائيد.
تبصره: عقل عبارت است از ناطقه قدسيه و مدركه كليه كه ذات يگانه سبحانى در وجود انسانى به وديعه مرحمت فرموده تا موجب تكميل سعادت او گردد، در صورتى كه مغلوب شهوات نفس نگردد، و مطيع عقل مسموع وحى و پيغمبر شود كه آنچه خدا امر فرموده اطاعت نمايد.
فرمود حضرت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم: قسّم اللّه العقل ثلثة اجزاء فمن كنّ فيه كمل عقله. و من لم يكنّ فيه فلا عقل له حسن المعرفة للّه و حسن الطّاعة للّه و حسن الصّبر على امر اللّه. «1» قسمت فرموده خدا عقل را سه جزء: پس هر كه در او باشد كامل است عقل او، و هر كه نبوده باشد در او، پس نيست عقل واقعى براى او: نيكوئى معرفت خداى تعالى، و نيكوئى فرمانبردارى خدا، و نيكوئى صبر بر امر الهى.
}}
|-|
روان جاوید=
===تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)===
{{نمایش فشرده تفسیر|
كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (242)
ترجمه‌
همچنين بيان مى‌فرمايد خدا از براى شما آيات خود را باشد كه شما بعقل دريابيد.
تفسير
چنانچه خداوند احكام مطلقات و متعه آنها را بيان فرمود ساير احكام را نيز بجاى خود بيان مى‌فرمايد براى آنكه شما بدانيد و بشناسيد صلاح و فساد امور خودتان را و از روى عقل و حكمت و انصاف و مروت و مصلحت و عدالت رفتار نمائيد
}}
|-|
اطیب البیان=
===اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)===
{{نمایش فشرده تفسیر|
كَذلِك‌َ يُبَيِّن‌ُ اللّه‌ُ لَكُم‌ آياتِه‌ِ لَعَلَّكُم‌ تَعقِلُون‌َ (242)
(‌اينکه‌ چنين‌ خداوند ‌براي‌ ‌شما‌ آياتش‌ ‌را‌ بيان‌ ميكند ‌باشد‌ ‌که‌ ‌شما‌ تعقل‌ نمائيد) بيان‌ و تبيين‌ بمعني‌ اظهار ‌است‌ و مفاد ‌آيه‌ شريفه‌ اينست‌ ‌که‌ خداوند ‌براي‌ ارشاد و هدايت‌ بندگان‌ آيات‌ شريفه‌ قرآن‌ و احكام‌ ‌آن‌ ‌را‌ نازل‌ فرمود و غرض‌ ‌از‌ انزال‌ ‌آنها‌ درك‌ و تفهم‌ و تعقل‌ آنان‌ ‌بود‌ ‌که‌ مصالح‌ و مفاسد و منافع‌ و مضار امور دنيوي‌ و اخروي‌ ‌را‌ درك‌ كنند و ‌خود‌ ‌را‌ ‌از‌ مهالك‌ نشئتين‌ نجات‌ دهند و حقيقت‌ عقل‌ همين‌ ‌است‌ ‌که‌ انسان‌ بواسطه‌ ‌آن‌ سعادت‌ دنيا و آخرت‌ ‌خود‌ ‌را‌ تامين‌ نمايد چنانچه‌ ‌در‌ كافي‌ روايت‌ كرده‌ ‌که‌ ‌از‌ امير المؤمنين‌ ‌عليه‌ السّلام‌ ‌از‌ عقل‌ سؤال‌ شد فرمود
(العقل‌ ‌ما ‌عبد‌ ‌به‌ الرحمن‌ و اكتسب‌ ‌به‌ الجنان‌)
و ‌در‌ علم‌ اخلاق‌ عقل‌ ‌را‌ بدو قسمت‌ تقسيم‌ نموده‌اند: عقل‌ نظري‌ ‌که‌ معرفت‌ بصلاح‌ و فساد و حق‌ و باطل‌ و حسن‌ و قبح‌ امور ‌است‌ و ادله‌ عقليه‌ و نقليه‌ ‌از‌ آيات‌ و اخبار متكفل‌ آنست‌.
و عقل‌ عملي‌ ‌که‌ تدبير امور مطابق‌ عقل‌ نظري‌ ‌از‌ تحصيل‌ عقائد حقه‌ و اخلاق‌ حميده‌ و اعمال‌ صالحه‌ ميباشد.
}}
|-|
برگزیده تفسیر نمونه=
===برگزیده تفسیر نمونه===
{{نمایش فشرده تفسیر|
(آیه 242)- در این آیه که آخرین آیه مربوط به طلاق است، می‌فرماید: «این چنین خداوند آیات خود را برای شما شرح می‌دهد شاید اندیشه کنید» (کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ).
بدیهی است که منظور از اندیشه کردن و تعقل، آن است که مبدء حرکت به سوی عمل باشد، و گر نه اندیشه تنها در باره احکام نتیجه‌ای نخواهد داشت.
ج1، ص219
}}
|-|تسنیم=
|-|تسنیم=
{{ نمایش فشرده تفسیر|
*[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]]
*[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]]
|-|نور=
}}
*[[تفسیر:نور  | تفسیر آیات]]
 
|-|</tabber>
|-|</tabber>


خط ۱۴۵: خط ۲۵۸:
[[رده:تبیین آیات خدا]][[رده:تشریع احکام]][[رده:ابعاد انسان]][[رده:اهمیت تعقل]][[رده:زمینه تعقل]][[رده:راههاى خداشناسى]][[رده:تعالیم دین]][[رده:ابزار شناخت]][[رده:نقش وحى]]
[[رده:تبیین آیات خدا]][[رده:تشریع احکام]][[رده:ابعاد انسان]][[رده:اهمیت تعقل]][[رده:زمینه تعقل]][[رده:راههاى خداشناسى]][[رده:تعالیم دین]][[رده:ابزار شناخت]][[رده:نقش وحى]]
[[رده:آیات قرآن]] [[رده:سوره البقرة ]]
[[رده:آیات قرآن]] [[رده:سوره البقرة ]]
{{#seo:
|title=آیه 242 سوره بقره
|title_mode=replace
|keywords=آیه 242 سوره بقره,بقره 242,کَذٰلِکَ‌ يُبَيِّنُ‌ اللَّهُ‌ لَکُمْ‌ آيَاتِهِ‌ لَعَلَّکُمْ‌ تَعْقِلُونَ‌,تبیین آیات خدا,تشریع احکام,ابعاد انسان,اهمیت تعقل,زمینه تعقل,راههاى خداشناسى,تعالیم دین,ابزار شناخت,نقش وحى,آیات قرآن سوره البقرة
|description=کَذٰلِکَ‌ يُبَيِّنُ‌ اللَّهُ‌ لَکُمْ‌ آيَاتِهِ‌ لَعَلَّکُمْ‌ تَعْقِلُونَ‌
|image=Wiki_Logo.png
|image_alt=الکتاب
|site_name=الکتاب
}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱ دی ۱۳۹۹، ساعت ۰۴:۴۵

کپی متن آیه
کَذٰلِکَ‌ يُبَيِّنُ‌ اللَّهُ‌ لَکُمْ‌ آيَاتِهِ‌ لَعَلَّکُمْ‌ تَعْقِلُونَ‌

ترجمه

این چنین، خداوند آیات خود را برای شما شرح می‌دهد؛ شاید اندیشه کنید!

بدين‌سان خدا آيات خود را براى شما بيان مى‌كند تا بينديشيد
بدين گونه، خداوند آيات خود را براى شما بيان مى‌كند، باشد كه بينديشيد.
خدا آیات خود را برای شما این گونه روشن بیان می‌کند، شاید خردمندی کنید.
این گونه خدا آیاتش را برای شما بیان می کند، باشد که بیندیشید.
خدا آياتش را براى شما اينچنين بيان مى‌كند، باشد كه تعقل كنيد.
بدین‌سان خداوند آیاتش را برای شما روشن می‌گرداند، تا اندیشه کنید
خدا آيات خود را اينچنين براى شما روشن بيان مى‌كند شايد خِرد را كار بنديد.
خداوند این چنین آیات خود را برای شما شرح می‌دهد تا این که (درباره‌ی احکام الهی و همه پدیده‌های جهان) بیندیشید.
بدین گونه، خدا آیات خود را برایتان بیان می‌کند، شاید شما خردورزی کنید.
چنین بیان کند خدا آیتهای خود را برای شما شاید تعقّل کنید

Allah thus explains His revelations to you, so that you may understand.
ترتیل:
ترجمه:
البقرة ٢٤١ آیه ٢٤٢ البقرة ٢٤٣
سوره : سوره البقرة
نزول : ٩ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٧
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«کَذَالِکَ»: بدینسان. با چنین بیانات خردپسندانه و قوانین خیرخواهانه.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر


تفسیر نور (محسن قرائتی)


«242» كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ‌

اين چنين خداوند آيات خود را براى شما تبيين مى‌كند، شايد كه انديشه كنيد.

نکته ها

در آيات قبل، نحوه‌ى پرداخت مهريه به زنان طلاق داده شده، قبل از آميزش و بعد از آن بيان شد. اين آيه يا در مورد كسانى است كه در ضمن عقد، مهريه آنان مشخّص نشده و قبل از آميزش طلاق داده مى‌شوند، و يا يك سفارش عاطفى و اخلاقى براى تمام موارد طلاق است كه علاوه بر پرداخت تمام يا نصف مهريه، هديه‌اى جداگانه براى جبران ناراحتى‌ها و دل‌شكستگى‌هاى زن، از سوى شوهر به او پرداخت شود.

البته اين يك دستور اخلاقى و استحبابى است كه سزاوار است متّقين و پرهيزگاران آنرا مراعات نمايند.

به هر حال از جلمه‌ى‌ «حَقًّا عَلَى الْمُحْسِنِينَ» در آيه 236 و «حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ» در اينجا و «لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ» آيه 237، مى‌توان توجّه مخصوصِ اسلام را درباره‌ى حفظ حقوق وعواطف زنان مطلّقه بدست آورد.

جلد 1 - صفحه 376

امام حسن عليه السلام به زنى كه طلاق داده بود، كنيزى را به عنوان هديه بخشيد. «1»

پیام ها

1- در برخورد با زنان مطلقه، تقوا لازم است. «وَ لِلْمُطَلَّقاتِ ... حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ»

2- هديه دادن كه نقش كدورت زدايى و دلجويى دارد، نشانه‌ى پرهيزكاران است.

«مَتاعٌ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ»

3- در احكام و دستورات الهى، بايد انديشه نمود تا به مصالح آن پى‌برد. «يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (242)

كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ‌: چنانچه بيان فرمود خدا احكام طلاق و متعه‌


«1» منهج الصادقين، جلد دوّم، صفحه 49.

تفسير اثنا عشرى، ج‌1، ص: 431

را براى شما، همچنين روشن و ظاهر سازد براى شما، آياتِهِ‌: دلائل و احكام خود را كه در معاش و معاد محتاج هستيد به آن. لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ‌:

براى اينكه شما تعقل كنيد و عقول خود را در قبول آن وادار نمائيد و اطاعت فرامين الهى را نمائيد.

تبصره: عقل عبارت است از ناطقه قدسيه و مدركه كليه كه ذات يگانه سبحانى در وجود انسانى به وديعه مرحمت فرموده تا موجب تكميل سعادت او گردد، در صورتى كه مغلوب شهوات نفس نگردد، و مطيع عقل مسموع وحى و پيغمبر شود كه آنچه خدا امر فرموده اطاعت نمايد.

فرمود حضرت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم: قسّم اللّه العقل ثلثة اجزاء فمن كنّ فيه كمل عقله. و من لم يكنّ فيه فلا عقل له حسن المعرفة للّه و حسن الطّاعة للّه و حسن الصّبر على امر اللّه. «1» قسمت فرموده خدا عقل را سه جزء: پس هر كه در او باشد كامل است عقل او، و هر كه نبوده باشد در او، پس نيست عقل واقعى براى او: نيكوئى معرفت خداى تعالى، و نيكوئى فرمانبردارى خدا، و نيكوئى صبر بر امر الهى.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (242)

ترجمه‌

همچنين بيان مى‌فرمايد خدا از براى شما آيات خود را باشد كه شما بعقل دريابيد.

تفسير

چنانچه خداوند احكام مطلقات و متعه آنها را بيان فرمود ساير احكام را نيز بجاى خود بيان مى‌فرمايد براى آنكه شما بدانيد و بشناسيد صلاح و فساد امور خودتان را و از روى عقل و حكمت و انصاف و مروت و مصلحت و عدالت رفتار نمائيد

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


كَذلِك‌َ يُبَيِّن‌ُ اللّه‌ُ لَكُم‌ آياتِه‌ِ لَعَلَّكُم‌ تَعقِلُون‌َ (242)

(‌اينکه‌ چنين‌ خداوند ‌براي‌ ‌شما‌ آياتش‌ ‌را‌ بيان‌ ميكند ‌باشد‌ ‌که‌ ‌شما‌ تعقل‌ نمائيد) بيان‌ و تبيين‌ بمعني‌ اظهار ‌است‌ و مفاد ‌آيه‌ شريفه‌ اينست‌ ‌که‌ خداوند ‌براي‌ ارشاد و هدايت‌ بندگان‌ آيات‌ شريفه‌ قرآن‌ و احكام‌ ‌آن‌ ‌را‌ نازل‌ فرمود و غرض‌ ‌از‌ انزال‌ ‌آنها‌ درك‌ و تفهم‌ و تعقل‌ آنان‌ ‌بود‌ ‌که‌ مصالح‌ و مفاسد و منافع‌ و مضار امور دنيوي‌ و اخروي‌ ‌را‌ درك‌ كنند و ‌خود‌ ‌را‌ ‌از‌ مهالك‌ نشئتين‌ نجات‌ دهند و حقيقت‌ عقل‌ همين‌ ‌است‌ ‌که‌ انسان‌ بواسطه‌ ‌آن‌ سعادت‌ دنيا و آخرت‌ ‌خود‌ ‌را‌ تامين‌ نمايد چنانچه‌ ‌در‌ كافي‌ روايت‌ كرده‌ ‌که‌ ‌از‌ امير المؤمنين‌ ‌عليه‌ السّلام‌ ‌از‌ عقل‌ سؤال‌ شد فرمود

(العقل‌ ‌ما ‌عبد‌ ‌به‌ الرحمن‌ و اكتسب‌ ‌به‌ الجنان‌)

و ‌در‌ علم‌ اخلاق‌ عقل‌ ‌را‌ بدو قسمت‌ تقسيم‌ نموده‌اند: عقل‌ نظري‌ ‌که‌ معرفت‌ بصلاح‌ و فساد و حق‌ و باطل‌ و حسن‌ و قبح‌ امور ‌است‌ و ادله‌ عقليه‌ و نقليه‌ ‌از‌ آيات‌ و اخبار متكفل‌ آنست‌.

و عقل‌ عملي‌ ‌که‌ تدبير امور مطابق‌ عقل‌ نظري‌ ‌از‌ تحصيل‌ عقائد حقه‌ و اخلاق‌ حميده‌ و اعمال‌ صالحه‌ ميباشد.

برگزیده تفسیر نمونه


(آیه 242)- در این آیه که آخرین آیه مربوط به طلاق است، می‌فرماید: «این چنین خداوند آیات خود را برای شما شرح می‌دهد شاید اندیشه کنید» (کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ).

بدیهی است که منظور از اندیشه کردن و تعقل، آن است که مبدء حرکت به سوی عمل باشد، و گر نه اندیشه تنها در باره احکام نتیجه‌ای نخواهد داشت.

ج1، ص219

نکات آیه

۱ - خداوند، بیان کننده احکام خویش به صورت روشن (کذلک یبیّن اللّه لکم ایاته)

۲ - تبیین آیات الهى از سوى خداوند، برانگیزاننده تعقّل (کذلک یبیّن اللّه لکم ایاته لعلّکم تعقلون)

۳ - تعقّل، هدف تبیین آیات و احکام از سوى خداوند (کذلک یبیّن اللّه لکم ایاته لعلّکم تعقلون)

۴ - توانایى انسانها در شناخت آیات و احکام با بکار بستن اندیشه (یبیّن اللّه لکم ایاته لعلّکم تعقلون) جمله «لعلّکم تعقلون» علاوه بر اینکه فهم و درک آیات الهى را هدف از تبیین آنها قرار داده، ضمناً راه فهمیدن و درک کردن را نیز ارائه فرموده که همان اندیشه و تعقل است.

۵ - احکام الهى، نشانه هاى خداوند براى شناخت او (یبیّن اللّه لکم ایاته) مراد از «آیات» (نشانه ها) احکام الهى است ; چون «کذلک» اشاره به احکام گذشته دارد; بنابراین هر حکم الهى، نشانى از او دارد.

۶ - ارزش و اهمیّت تعقّل در اسلام (لعلّکم تعقلون) با توجّه به اینکه «تعقل»، به عنوان هدف تبیین آیات شمرده شده است.

۷ - شناخت احکام الهى، در گرو وحى و تبیین الهى و نیز تعقل و اندیشه است. (کذلک یبیّن اللّه لکم ایاته لعلّکم تعقلون)

موضوعات مرتبط

  • آیات خدا: ۵ تبیین آیات خدا ۱، ۲، ۳، ۷
  • احکام: تشریع احکام ۱۳
  • انسان: ابعاد انسان ۴
  • تعقّل: اهمیّت تعقّل ۳، ۴، ۶، ۷ ; زمینه تعقّل ۲
  • خداشناسى: راههاى خداشناسى ۵
  • دین: تعالیم دین ۵
  • شناخت: ابزار شناخت ۴، ۷
  • وحى: نقش وحى ۷

منابع