عبس ١٦: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
(Edited by QRobot)
 
 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{قاب | متن = '''[[شامل این کلمه::کِرَام|کِرَامٍ‌]] [[کلمه غیر ربط::کِرَام| ]] [[شامل این ریشه::کرم‌| ]][[ریشه غیر ربط::کرم‌| ]][[شامل این کلمه::بَرَرَة|بَرَرَةٍ]] [[کلمه غیر ربط::بَرَرَة| ]] [[شامل این ریشه::برر| ]][[ریشه غیر ربط::برر| ]]'''}}
{{قاب | متن = '''[[شامل این کلمه::کِرَام|کِرَامٍ‌]] [[کلمه غیر ربط::کِرَام| ]] [[شامل این ریشه::کرم‌| ]][[ریشه غیر ربط::کرم‌| ]][[شامل این کلمه::بَرَرَة|بَرَرَةٍ]] [[کلمه غیر ربط::بَرَرَة| ]] [[شامل این ریشه::برر| ]][[ریشه غیر ربط::برر| ]]'''}}
 
{| class="ayeh-table mw-collapsible mw-collapsed"
 
  !کپی متن آیه
|-
|کِرَامٍ‌ بَرَرَةٍ
|}
'''ترجمه '''
'''ترجمه '''
<tabber>
<tabber>
خط ۱۵: خط ۱۸:
|-|صادقی تهرانی=ارجمندان و نیکوکاران‌.
|-|صادقی تهرانی=ارجمندان و نیکوکاران‌.
|-|معزی=گرامیانی نیکانی‌
|-|معزی=گرامیانی نیکانی‌
|-|</tabber><br />
|-|english=<div id="qenag">Noble and devoted.</div>
{{آيه | سوره = سوره عبس | نزول = | نام = [[شماره آیه در سوره::16|١٦]] | قبلی = عبس ١٥ | بعدی = عبس ١٧  | کلمه = [[تعداد کلمات::2|٢]] | حرف =  }}
|-|</tabber>
<div class="audiotable">
<div id="quran_sound">ترتیل: <sound src="http://dl.bitan.ir/quran/parhizgar/080016.mp3"></sound></div>
<div id="trans_sound">ترجمه: <sound src="http://dl.bitan.ir/quran/makarem/080016.mp3"></sound></div>
</div>
{{آيه | سوره = سوره عبس | نزول = [[نازل شده در سال::2|٢ بعثت]] | نام = [[شماره آیه در سوره::16|١٦]] | قبلی = عبس ١٥ | بعدی = عبس ١٧  | کلمه = [[تعداد کلمات::2|٢]] | حرف =  }}
===معنی کلمات و عبارات===
===معنی کلمات و عبارات===
«کِرَامِ»: جمع کَریم، بزرگواران. بزرگ‌منشان. «بَرَرَةٍ»: جمع بارّ، نیکوکرداران. نیکوکاران. یادآوری: بیشتر تفسیرها (صُحُف) را لوح محفوظ، و (سَفَرَةٍ) را فرشتگان خدا دانسته‌اند. برخی هم (صُحُف) را کتابهای آسمانی، و (سَفَرَةٍ) را جمع سَفیر، و به معنی انبیاء خدا قلمداد کرده‌اند، و ضمیر (ها) در آیه  را هدایت و شریعت آسمانی به طور خاصّ یا عام شمرده‌اند.
«کِرَامِ»: جمع کَریم، بزرگواران. بزرگ‌منشان. «بَرَرَةٍ»: جمع بارّ، نیکوکرداران. نیکوکاران. یادآوری: بیشتر تفسیرها (صُحُف) را لوح محفوظ، و (سَفَرَةٍ) را فرشتگان خدا دانسته‌اند. برخی هم (صُحُف) را کتابهای آسمانی، و (سَفَرَةٍ) را جمع سَفیر، و به معنی انبیاء خدا قلمداد کرده‌اند، و ضمیر (ها) در آیه  را هدایت و شریعت آسمانی به طور خاصّ یا عام شمرده‌اند.
خط ۳۰: خط ۳۸:
<tabber>
<tabber>
المیزان=
المیزان=
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۴#link209 | آيات ۱ - ۱۶، سوره عبس]]
{{ نمایش فشرده تفسیر|
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۴#link210 | اشاره به شان نزول اين آيات و غرض سوره كه عبارتست از عتاب هر كس كه ثروتمندان]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۴#link209 | آيات ۱ - ۱۶  سوره عبس]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۴#link211 | خبرى عتاب آميز حاكى از روى گرداندن يك مرد نابينا و عنايت و توجه به توانگران]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۴#link210 | شان نزول آيات سوره عبس ]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۴#link212 | اشاره به اينكه قرآن كريم ((تذكره )) است]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۴#link211 | نکوهش روى گرداندن از مردی نابينا و توجه به توانگران]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۴#link213 | مقصود از اينكه درباره قرآن فرمود: ((فى صحف مكرمة ...))]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۴#link212 | اشاره به اين كه قرآن كريم «تذكره» است]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۴#link214 | اشاره به اينكه ملائكه اى مخصوص سفراى وحى و تحت امرجبرئيل متصدى حمل و ابلاغ آن به پيامبران بوده اند]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۴#link213 | مقصود از اين كه درباره قرآن فرمود: «فى صُحُف مُكَرّمة...»]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۴#link215 | روايتى حاكى از اعراض پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) از ابن ام مكتوم ونزول آيات : ((عبس و تولى ...))]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۴#link214 | ملائكۀ مخصوص وحى، عهده دار رساندن آن به پيامبران بوده اند]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۵#link216 | بيان اينكه آيات عتاب به روشنى متوجه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) نيست ونزول آن در مورد روى گرداندن آن حضرت از ام مكتوم از جهات مختلف مخدوش و مردود است]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۴#link215 | روايتى از داستان «ابن اُمّ مكتوم» و نزول آيات سوره عبس]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۵#link217 | روايتى ديگر حاكى از نزول آيات عتاب در مورد مردى از بنى اميه]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۵#link216 | بيان اين كه «آيات عتاب»، به روشنى متوجه پيامبر «ص» نيست ...]]
*[[تفسیر:المیزان جلد۲۰_بخش۲۵#link217 | روايتى ديگر حاكى از نزول «آيات عتاب» در مورد مردى از بنى اميّه]]


}}
|-|نمونه=
|-|نمونه=
{{ نمایش فشرده تفسیر|
*[[تفسیر:نمونه جلد۲۶_بخش۶#link56 | تفسیر آیات]]
*[[تفسیر:نمونه جلد۲۶_بخش۶#link56 | تفسیر آیات]]
}}
|-| تفسیر نور=
===تفسیر نور (محسن قرائتی)===
{{ نمایش فشرده تفسیر|
كَلَّا إِنَّها تَذْكِرَةٌ «11» فَمَنْ شاءَ ذَكَرَهُ «12» فِي صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ «13» مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ «14» بِأَيْدِي سَفَرَةٍ «15» كِرامٍ بَرَرَةٍ «16»
چنين نيست (كه آنها مى‌پندارند)، همانا قرآن وسيله تذكّر است. پس هر كس بخواهد، آن را ياد كند و از آن پند گيرد. در ميان صحيفه‌هايى ارجمند است. كه بلند مرتبه و پاكيزه است. به دست سفيرانى بزرگوار و نيكوكار.
===نکته ها===
«صُحُفٍ» جمع «صحيفة» به معناى مكتوب است. «سَفَرَةٍ» جمع «سافر» به معناى كاتب است، چنانكه «اسفار» جمع «سفر» به معناى كتاب است. «بَرَرَةٍ» جمع «بار» به معناى نيكو كار است. «1»
مراد از «سَفَرَةٍ»، سفيران و رسولان وحى، يعنى فرشتگانى هستند كه وحى الهى را به پيامبران مى‌رسانند و اين فرشتگان، ياران جبرئيل و تحت امر او هستند كه قرآن درباره او مى‌فرمايد: إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ‌ ... مُطاعٍ ثَمَّ أَمِينٍ‌ «2» راه خدا هم آسان است و هم زمينه فطرى و فكرى و فقهى دارد.
===پیام ها===
1- آيات قرآن مايه تذكّر و عامل بيدارى فطرت بشرى است. «إِنَّها تَذْكِرَةٌ»
2- مقام و مرتبه قرآن برتر از دسترسى نااهلان و تحريف و تغيير آنان است.
«مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ»
3- قرآن را بايد در جايگاه بلند قرار داد. «مَرْفُوعَةٍ»
4- قرآن بايد از هر آلودگى حفظ شود. «مُطَهَّرَةٍ»
5- در دعوت قرآن، اكراه و اجبارى نيست و هركس بخواهد با اختيار خودش آن‌
----
«1». تفسير مجمع‌البيان.
«2». تكوير، 19- 21.
جلد 10 - صفحه 386
را مى‌پذيرد. «فَمَنْ شاءَ ذَكَرَهُ»
6- آنچه را خداوند تكريم كرده ما نيز بايد تكريم كنيم. «صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ»
7- قرآن كريم را، فرشتگان كرام به پيامبر مى‌رسانند. صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ ... بِأَيْدِي سَفَرَةٍ كِرامٍ‌ (هم سرچشمه قرآن خداوند كريم است و هم خود قرآن و هم آورندگان آن و هم بر كسى كه نازل شده است.)
}}
|-|
اثنی عشری=
===تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)===
{{نمایش فشرده تفسیر|
كِرامٍ بَرَرَةٍ «16»
كِرامٍ بَرَرَةٍ: بزرگان نزد خدا مبرا از معاصى، نيكوكاران و متقيان و معظم بر مؤمنان به استغفار براى ايشان و مزيّت درجه ايشان از حضرت منّان. از حضرت صادق عليه السّلام: «الحافظ للقرآن العامل به مع السّفرة الكرام البررة»:
حفظ كنندگان قرآن كه عمل نمايند به آن، با سفراء مكرّم نيكوكار مى‌باشند در
----
«1» تفسير منهج الصادقين، (چ سوم- اسلاميه)، ج 10 ص 153.
جلد 14 - صفحه 53
آخرت. «1»
}}
|-|
روان جاوید=
===تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)===
{{نمایش فشرده تفسیر|
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌
عَبَسَ وَ تَوَلَّى «1» أَنْ جاءَهُ الْأَعْمى‌ «2» وَ ما يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى «3» أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّكْرى‌ «4»
أَمَّا مَنِ اسْتَغْنى‌ «5» فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّى «6» وَ ما عَلَيْكَ أَلاَّ يَزَّكَّى «7» وَ أَمَّا مَنْ جاءَكَ يَسْعى‌ «8» وَ هُوَ يَخْشى‌ «9»
فَأَنْتَ عَنْهُ تَلَهَّى «10» كَلاَّ إِنَّها تَذْكِرَةٌ «11» فَمَنْ شاءَ ذَكَرَهُ «12» فِي صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ «13» مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ «14»
بِأَيْدِي سَفَرَةٍ «15» كِرامٍ بَرَرَةٍ «16» قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَكْفَرَهُ «17» مِنْ أَيِّ شَيْ‌ءٍ خَلَقَهُ «18» مِنْ نُطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ «19»
ثُمَّ السَّبِيلَ يَسَّرَهُ «20» ثُمَّ أَماتَهُ فَأَقْبَرَهُ «21» ثُمَّ إِذا شاءَ أَنْشَرَهُ «22» كَلاَّ لَمَّا يَقْضِ ما أَمَرَهُ «23»
ترجمه‌
چهره ترش نمود و روى گرداند
براى آنكه آمد نزد او آن مرد كور
و چه ميدانى تو شايد او پاكيزه شود
يا پند گيرد پس نفع دهد او را پند
امّا كسيكه توانگر شد
پس تو باو متوجه ميشوى‌
و باكى ندارى كه پاكيزه نباشد
و امّا كسيكه آيد نزد تو با آنكه كوشش ميكند
و ميترسد
پس تو از او بامر ديگر مشغول ميشوى‌
نه چنين است همانا آن موجب تذكّر است‌
پس هر كه خواهد متذكّر ميشود بآن‌
در صحيفه‌هائى گرامى داشته شده‌
در مقام بلندى پاكيزه‌
نگاه داشته شده در دست نويسندگان‌
گرامى نيكوكار
لعنت بر انسان كافر چه چيز ايجاب نموده كفر او را
از چه چيز آفريده او را
از نطفه‌اى آفريده او را پس تعيين فرموده اندازه اعضاء او را
پس راه را آسان نموده براى او
پس ميرانده او را پس امر فرموده كه در گورش نهند
پس وقتى كه بخواهد برمى‌انگيزاند او را
نبايد چنين باشد هنوز بجا نياورده آنچه را امر نموده است او را.
تفسير
قمّى ره نقل فرموده كه نازل شد در شأن عثمان و ابن امّ مكتوم و او مؤذن پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بود و كور بود و آمد نزد آنحضرت در وقتى كه اصحاب در خدمت او بودند و عثمان هم بود پس حضرت او را بر عثمان مقدّم داشت و عثمان عبوس شد
----
جلد 5 صفحه 344
و روى از او گرداند و در مجمع از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه نازل شد در باره مردى از بنى اميّه كه نزد پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بود پس ابن امّ مكتوم آمد و آنمرد چون ديد او را تنفّر نمود و جمع آورى كرد خود را و روى ترش نمود و اعراض كرد از توجه باو پس حكايت فرمود خدا اين عمل را و انكار كرد بر او و بنابر اين مفاد آيات شريفه آنستكه روى ترش نمود عثمان و گرداند روى خود را براى آنكه آمد نزد او آنمرد نابينا چه ميدانى تو اى عثمان شايد او خود را پاك و پاكيزه نگهدارد يا پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم متذكّر نمايد او را و او از مواعظ آنحضرت بهره‌مند گردد اين طرز رفتار تو با فقرا است امّا كسيكه ثروتمند باشد پس تو به او رو ميكنى و متصدّى پذيرائى از او ميگردى و او را احترام مينمائى و باك ندارى از آنكه پاك و پاكيزه باشد يا نباشد وقتى كه ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر ديگرى مشغول ميشوى چون گفته‌اند ابن ام مكتوم براى استماع آيات قرآن آمده بود ولدى الورود اين استدعا را از پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم نمود و البته نبايد مسلمان چنين كارى را بنمايد قرآن موجب تذكّر است پس هر كس بخواهد متذكّر ميشود بآن و ياد ميگيرد آنرا آنچه ذكر شد در مفاد آيات مستفاد از نقل قمّى ره است و پر واضح است كه اين سلوك با فقرا و اغنيا از اخلاق حميده پيغمبر اكرم كه خداوند او را بخلق عظيم در قرآن ستوده دور است ولى عامّه عميا آنچه را در روايت قمّى ره و مجمع نسبت بعثمان داده شده بود به پيغمبر اكرم نسبت داده‌اند و خطابات و عتابات را متوجه بآنحضرت دانسته‌اند و بعضى از مفسّرين ما هم كه بروايات آنها اعتماد نموده‌اند تبعيّت از آنها كرده‌اند با آنكه در قرآن اسمى از آنحضرت برده نشده و ظاهر آنستكه خطابات متوجه بكسى است كه روى ترش نموده و اعراض كرده در وقت آمدن اعمى نزد او غافل از آنكه آنها حاضرند مقام نبوّت و امامت را تنزّل دهند تا برسد بجائى كه منافات با مطاعن و مظالم ائمه خودشان نداشته باشد و ما قائل بعصمت انبيا و اوصياء هستيم بلكه بايد گفت از پيغمبر ما و اوصياء او ترك اولى هم صادر نشده و اين خطابات و عتابات كه‌
----
جلد 5 صفحه 345
بهر مسلمان شريفى متوجه شود افسرده و ملول ميگردد از خداوند بحبيب خود كه هميشه در مقام تسليت خاطر مبارك او است لابدّ بايد در مقابل امر منكرى العياذ باللّه واقع شده باشد و اعتذاراتى كه در اين مقام شده از قبيل آنكه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم مايل بود باسلام اغنياء از قوم خود براى پيشرفت اسلام لذا بآنها اهميّت داد يا ميخواست ابن ام مكتوم را ادب كند چون بى‌ادبى كرده بود و در بين نجواى پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم با قوم مكرّر مسئلت تلاوت قرآن كرد يا اين سلوك ممنوع نبود و باين آيات ممنوع شد بنظر حقير بى‌وجه است چون بالاخره يا عتاب خداوند بجا بوده و پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم مستحق آن يا العياذ باللّه بيجا بوده و پيغمبر منزّه از استحقاق و نميشود بهيچ يك قائل شد اين است كه من ميگويم در تفسير قرآن بايد از اقوال اغيار چشم پوشيد و بائمه اطهار مراجعه نمود تو خواه از سخنم پند گير و خواه ملال خداوند بعد از آن فرموده قرآن در صحف و كتب مكرّمه معظّمه است در مقام مرفوع كه لوح محفوظ الهى است و قمّى ره نقل فرموده كه نزد خدا است و منزّه و مطهّر است از ايادى شياطين در دست كرام الكاتبين و ملائكه مقرّبين و انبياء و مرسلين كه سفراء الهى هستند و قمّى ره نقل فرموده در دست ائمه عليهم السلام است و در مجمع از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه حافظ قرآن و عامل بآن باسفراء كرام برره هستند كه مراد از آنها ظاهرا مكرّم از معاصى و نيكوكارانند لعنت بر آدم مشرك و نيست و نابود باد چه قدر كفران نعمت مينمايد كه كافر ميشود يا معلوم نيست چه موجب شده كه از خداى يگانه صرف نظر نموده در مقابل بت سجده ميكند و چرا بايد تكبر كند خوب است ملاحظه كند كه از چه چيز خدا خلق فرموده او را از نطفه پليد پست آفريده پس تقدير فرموده اعضاء و اجزاء و اشكال و اطوار آنرا بر طبق حكمت و مصلحت تا انسان كامل شده پس آسان فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن جسد او از درندگان و متأذّى نشدن مردمان از بوى او پس هر وقت بخواهد زنده ميكند او را و از قبر بيرون ميآورد براى حساب و جزاى اعمال نبايد آدمى اينطور
----
جلد 5 صفحه 346
باشد كه شكر نعمتهاى خدا را بجا نياورد از زمان آدم ابو البشر تا حال هنوز شخصى پيدا نشده كه بتمام وظائف خود كاملا عمل نمايد و حقّ شكر نعمت خدا را بجا آورد چون هيچ كس خالى از قصور و تقصير نبوده مگر آنكه خداوند خودش او را حفظ فرموده و بسعادت ابدى رسانده باشد و محتمل است مراد از جمله اخيره فقط آن انسان كافر باشد كه در تمام عمر خود امر الهى را اطاعت ننموده است و اللّه اعلم بمراده.
}}
|-|
اطیب البیان=
===اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)===
{{نمایش فشرده تفسیر|
فِي‌ صُحُف‌ٍ مُكَرَّمَةٍ «13» مَرفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ «14» بِأَيدِي‌ سَفَرَةٍ «15» كِرام‌ٍ بَرَرَةٍ «16»
‌در‌ صحائف‌ محترمه‌ بوده‌ بمقام‌ رفيع‌ پاك‌ و پاكيزه‌ بدستهاي‌ سفراء الهي‌ ‌که‌ محترم‌ و نيكوكار بودند.
فِي‌ صُحُف‌ٍ مُكَرَّمَةٍ لوح‌ محفوظ چنانچه‌ ميفرمايد: بَل‌ هُوَ قُرآن‌ٌ مَجِيدٌ فِي‌ لَوح‌ٍ مَحفُوظٍ بروج‌ آيه 21 و 22. و ممكن‌ ‌است‌ مراد صحف‌ انبياء سلف‌ ‌ يا ‌ ‌در‌ دست‌
جلد 17 - صفحه 392
ملائكه‌ ‌باشد‌ ‌که‌ ميفرمايد: إِن‌َّ هذا لَفِي‌ الصُّحُف‌ِ الأُولي‌ صُحُف‌ِ إِبراهِيم‌َ وَ مُوسي‌ الاعلي‌ آيه 18 و 19.
مَرفُوعَةٍ ‌که‌ مراحل‌ سير ‌از‌ لوح‌ محفوظ عرش‌ طبقات‌ آسمانها آسمان‌ اول‌ ‌ثم‌ نزول‌ ‌بر‌ قلب‌ مطهر ‌رسول‌.
مُطَهَّرَةٍ ‌که‌ ميفرمايد: إِنَّه‌ُ لَقُرآن‌ٌ كَرِيم‌ٌ فِي‌ كِتاب‌ٍ مَكنُون‌ٍ لا يَمَسُّه‌ُ إِلَّا المُطَهَّرُون‌َ تَنزِيل‌ٌ مِن‌ رَب‌ِّ العالَمِين‌َ واقعه‌ آيه 77 ‌الي‌ 80.
بِأَيدِي‌ سَفَرَةٍ سفير ‌که‌ مأمور ‌است‌ ‌از‌ مركزي‌ خبر بمركز ديگر دهد مثل‌ ممالك‌ ‌که‌ ‌هر‌ كدام‌ سفيري‌ ‌در‌ ساير ممالك‌ دارند و بزبان‌ ‌ما قنسول‌ مي‌گوييم‌، و سفرايي‌ ‌که‌ مأموريت‌ دارند ‌در‌ تبليغ‌ قرآن‌ ملائكه‌ وحي‌ ‌هر‌ كدام‌ بديگري‌ ‌تا‌ ‌بر‌ حضرت‌ رسالت‌ و سپس‌ ائمه‌ هدي‌ ‌بر‌ بندگان‌ و سپس‌ علماء اعلام‌ ‌بر‌ سايرين‌.
كِرام‌ٍ بَرَرَةٍ ‌که‌ تمام‌ ‌اينکه‌ سفره‌ ‌در‌ پيشگاه‌ الهي‌ محترم‌ و آبرومند هستند و ‌از‌ نيكان‌ و ابرار هستند.
}}
|-|
برگزیده تفسیر نمونه=
===برگزیده تفسیر نمونه===
{{نمایش فشرده تفسیر|
]
(آیه 16)- سفیرانی «والا مقام و فرمانبردار و نیکوکار» (کرام بررة).
منظور از «سفره» در اینجا فرشتگان الهی است که سفیران وحی یا کاتبان آیات او هستند.
در حدیثی از امام صادق علیه السّلام می‌خوانیم که فرمود: «کسی که حافظ قرآن باشد و به آن عمل کند با سفیران بزرگوار فرمانبردار الهی خواهد بود».
این تعبیر به خوبی نشان می‌دهد که حافظان و مفسران و عاملان به قرآن در ردیف این «سفره» و همگام آنها هستند، نه این که خود آنها می‌باشند و این یک واقعیت است که وقتی این دانشمندان و حافظان، کاری شبیه کار فرشتگان و حاملان وحی انجام دهند در ردیف آنها قرار می‌گیرند.
}}
|-|تسنیم=
|-|تسنیم=
{{ نمایش فشرده تفسیر|
*[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]]
*[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]]
|-|نور=
}}
*[[تفسیر:نور  | تفسیر آیات]]
 
|-|</tabber>
|-|</tabber>


خط ۷۲: خط ۲۷۷:
[[رده:فضایل رسولان خدا]][[رده:آثار تنزیه قرآن]][[رده:آثار عظمت قرآن]][[رده:احترام کاتبان قرآن]][[رده:غفلت زدایى قرآن]][[رده:کرامت کاتبان قرآن]][[رده:مقامات کاتبان قرآن]][[رده:فضایل ملائکه وحى]][[رده:انقیاد کاتبان وحى]][[رده:صداقت کاتبان وحى]][[رده:عمل صالح کاتبان وحى]]
[[رده:فضایل رسولان خدا]][[رده:آثار تنزیه قرآن]][[رده:آثار عظمت قرآن]][[رده:احترام کاتبان قرآن]][[رده:غفلت زدایى قرآن]][[رده:کرامت کاتبان قرآن]][[رده:مقامات کاتبان قرآن]][[رده:فضایل ملائکه وحى]][[رده:انقیاد کاتبان وحى]][[رده:صداقت کاتبان وحى]][[رده:عمل صالح کاتبان وحى]]
[[رده:آیات قرآن]] [[رده:سوره عبس ]]
[[رده:آیات قرآن]] [[رده:سوره عبس ]]
{{#seo:
|title=آیه 16 سوره عبس
|title_mode=replace
|keywords=آیه 16 سوره عبس,عبس 16,کِرَامٍ‌ بَرَرَةٍ,فضایل رسولان خدا,آثار تنزیه قرآن,آثار عظمت قرآن,احترام کاتبان قرآن,غفلت زدایى قرآن,کرامت کاتبان قرآن,مقامات کاتبان قرآن,فضایل ملائکه وحى,انقیاد کاتبان وحى,صداقت کاتبان وحى,عمل صالح کاتبان وحى,آیات قرآن سوره عبس
|description=کِرَامٍ‌ بَرَرَةٍ
|image=Wiki_Logo.png
|image_alt=الکتاب
|site_name=الکتاب
}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۵:۵۸

کپی متن آیه
کِرَامٍ‌ بَرَرَةٍ

ترجمه

والا مقام و فرمانبردار و نیکوکار!

|گرامى و نيكوكار است
ارجمند و نيكوكار.
که ملائکه مقرب عالی رتبه با حسن و کرامتند.
بزرگوار و نیکوکار.
بزرگوار و نيكوكار.
که گرامیانند و نیکان‌
بزرگوار و نيكوكار.
(نویسندگانی) که بزرگوار و نیکمنش و نیکوکردارند.
ارجمندان و نیکوکاران‌.
گرامیانی نیکانی‌

Noble and devoted.
ترتیل:
ترجمه:
عبس ١٥ آیه ١٦ عبس ١٧
سوره : سوره عبس
نزول : ٢ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٢
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«کِرَامِ»: جمع کَریم، بزرگواران. بزرگ‌منشان. «بَرَرَةٍ»: جمع بارّ، نیکوکرداران. نیکوکاران. یادآوری: بیشتر تفسیرها (صُحُف) را لوح محفوظ، و (سَفَرَةٍ) را فرشتگان خدا دانسته‌اند. برخی هم (صُحُف) را کتابهای آسمانی، و (سَفَرَةٍ) را جمع سَفیر، و به معنی انبیاء خدا قلمداد کرده‌اند، و ضمیر (ها) در آیه را هدایت و شریعت آسمانی به طور خاصّ یا عام شمرده‌اند.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر


تفسیر نور (محسن قرائتی)


كَلَّا إِنَّها تَذْكِرَةٌ «11» فَمَنْ شاءَ ذَكَرَهُ «12» فِي صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ «13» مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ «14» بِأَيْدِي سَفَرَةٍ «15» كِرامٍ بَرَرَةٍ «16»

چنين نيست (كه آنها مى‌پندارند)، همانا قرآن وسيله تذكّر است. پس هر كس بخواهد، آن را ياد كند و از آن پند گيرد. در ميان صحيفه‌هايى ارجمند است. كه بلند مرتبه و پاكيزه است. به دست سفيرانى بزرگوار و نيكوكار.

نکته ها

«صُحُفٍ» جمع «صحيفة» به معناى مكتوب است. «سَفَرَةٍ» جمع «سافر» به معناى كاتب است، چنانكه «اسفار» جمع «سفر» به معناى كتاب است. «بَرَرَةٍ» جمع «بار» به معناى نيكو كار است. «1»

مراد از «سَفَرَةٍ»، سفيران و رسولان وحى، يعنى فرشتگانى هستند كه وحى الهى را به پيامبران مى‌رسانند و اين فرشتگان، ياران جبرئيل و تحت امر او هستند كه قرآن درباره او مى‌فرمايد: إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ‌ ... مُطاعٍ ثَمَّ أَمِينٍ‌ «2» راه خدا هم آسان است و هم زمينه فطرى و فكرى و فقهى دارد.

پیام ها

1- آيات قرآن مايه تذكّر و عامل بيدارى فطرت بشرى است. «إِنَّها تَذْكِرَةٌ»

2- مقام و مرتبه قرآن برتر از دسترسى نااهلان و تحريف و تغيير آنان است.

«مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ»

3- قرآن را بايد در جايگاه بلند قرار داد. «مَرْفُوعَةٍ»

4- قرآن بايد از هر آلودگى حفظ شود. «مُطَهَّرَةٍ»

5- در دعوت قرآن، اكراه و اجبارى نيست و هركس بخواهد با اختيار خودش آن‌


«1». تفسير مجمع‌البيان.

«2». تكوير، 19- 21.

جلد 10 - صفحه 386

را مى‌پذيرد. «فَمَنْ شاءَ ذَكَرَهُ»

6- آنچه را خداوند تكريم كرده ما نيز بايد تكريم كنيم. «صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ»

7- قرآن كريم را، فرشتگان كرام به پيامبر مى‌رسانند. صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ ... بِأَيْدِي سَفَرَةٍ كِرامٍ‌ (هم سرچشمه قرآن خداوند كريم است و هم خود قرآن و هم آورندگان آن و هم بر كسى كه نازل شده است.)

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



كِرامٍ بَرَرَةٍ «16»

كِرامٍ بَرَرَةٍ: بزرگان نزد خدا مبرا از معاصى، نيكوكاران و متقيان و معظم بر مؤمنان به استغفار براى ايشان و مزيّت درجه ايشان از حضرت منّان. از حضرت صادق عليه السّلام: «الحافظ للقرآن العامل به مع السّفرة الكرام البررة»:

حفظ كنندگان قرآن كه عمل نمايند به آن، با سفراء مكرّم نيكوكار مى‌باشند در


«1» تفسير منهج الصادقين، (چ سوم- اسلاميه)، ج 10 ص 153.

جلد 14 - صفحه 53

آخرت. «1»


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌

عَبَسَ وَ تَوَلَّى «1» أَنْ جاءَهُ الْأَعْمى‌ «2» وَ ما يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى «3» أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّكْرى‌ «4»

أَمَّا مَنِ اسْتَغْنى‌ «5» فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّى «6» وَ ما عَلَيْكَ أَلاَّ يَزَّكَّى «7» وَ أَمَّا مَنْ جاءَكَ يَسْعى‌ «8» وَ هُوَ يَخْشى‌ «9»

فَأَنْتَ عَنْهُ تَلَهَّى «10» كَلاَّ إِنَّها تَذْكِرَةٌ «11» فَمَنْ شاءَ ذَكَرَهُ «12» فِي صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ «13» مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ «14»

بِأَيْدِي سَفَرَةٍ «15» كِرامٍ بَرَرَةٍ «16» قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَكْفَرَهُ «17» مِنْ أَيِّ شَيْ‌ءٍ خَلَقَهُ «18» مِنْ نُطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ «19»

ثُمَّ السَّبِيلَ يَسَّرَهُ «20» ثُمَّ أَماتَهُ فَأَقْبَرَهُ «21» ثُمَّ إِذا شاءَ أَنْشَرَهُ «22» كَلاَّ لَمَّا يَقْضِ ما أَمَرَهُ «23»

ترجمه‌

چهره ترش نمود و روى گرداند

براى آنكه آمد نزد او آن مرد كور

و چه ميدانى تو شايد او پاكيزه شود

يا پند گيرد پس نفع دهد او را پند

امّا كسيكه توانگر شد

پس تو باو متوجه ميشوى‌

و باكى ندارى كه پاكيزه نباشد

و امّا كسيكه آيد نزد تو با آنكه كوشش ميكند

و ميترسد

پس تو از او بامر ديگر مشغول ميشوى‌

نه چنين است همانا آن موجب تذكّر است‌

پس هر كه خواهد متذكّر ميشود بآن‌

در صحيفه‌هائى گرامى داشته شده‌

در مقام بلندى پاكيزه‌

نگاه داشته شده در دست نويسندگان‌

گرامى نيكوكار

لعنت بر انسان كافر چه چيز ايجاب نموده كفر او را

از چه چيز آفريده او را

از نطفه‌اى آفريده او را پس تعيين فرموده اندازه اعضاء او را

پس راه را آسان نموده براى او

پس ميرانده او را پس امر فرموده كه در گورش نهند

پس وقتى كه بخواهد برمى‌انگيزاند او را

نبايد چنين باشد هنوز بجا نياورده آنچه را امر نموده است او را.

تفسير

قمّى ره نقل فرموده كه نازل شد در شأن عثمان و ابن امّ مكتوم و او مؤذن پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بود و كور بود و آمد نزد آنحضرت در وقتى كه اصحاب در خدمت او بودند و عثمان هم بود پس حضرت او را بر عثمان مقدّم داشت و عثمان عبوس شد


جلد 5 صفحه 344

و روى از او گرداند و در مجمع از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه نازل شد در باره مردى از بنى اميّه كه نزد پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بود پس ابن امّ مكتوم آمد و آنمرد چون ديد او را تنفّر نمود و جمع آورى كرد خود را و روى ترش نمود و اعراض كرد از توجه باو پس حكايت فرمود خدا اين عمل را و انكار كرد بر او و بنابر اين مفاد آيات شريفه آنستكه روى ترش نمود عثمان و گرداند روى خود را براى آنكه آمد نزد او آنمرد نابينا چه ميدانى تو اى عثمان شايد او خود را پاك و پاكيزه نگهدارد يا پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم متذكّر نمايد او را و او از مواعظ آنحضرت بهره‌مند گردد اين طرز رفتار تو با فقرا است امّا كسيكه ثروتمند باشد پس تو به او رو ميكنى و متصدّى پذيرائى از او ميگردى و او را احترام مينمائى و باك ندارى از آنكه پاك و پاكيزه باشد يا نباشد وقتى كه ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر ديگرى مشغول ميشوى چون گفته‌اند ابن ام مكتوم براى استماع آيات قرآن آمده بود ولدى الورود اين استدعا را از پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم نمود و البته نبايد مسلمان چنين كارى را بنمايد قرآن موجب تذكّر است پس هر كس بخواهد متذكّر ميشود بآن و ياد ميگيرد آنرا آنچه ذكر شد در مفاد آيات مستفاد از نقل قمّى ره است و پر واضح است كه اين سلوك با فقرا و اغنيا از اخلاق حميده پيغمبر اكرم كه خداوند او را بخلق عظيم در قرآن ستوده دور است ولى عامّه عميا آنچه را در روايت قمّى ره و مجمع نسبت بعثمان داده شده بود به پيغمبر اكرم نسبت داده‌اند و خطابات و عتابات را متوجه بآنحضرت دانسته‌اند و بعضى از مفسّرين ما هم كه بروايات آنها اعتماد نموده‌اند تبعيّت از آنها كرده‌اند با آنكه در قرآن اسمى از آنحضرت برده نشده و ظاهر آنستكه خطابات متوجه بكسى است كه روى ترش نموده و اعراض كرده در وقت آمدن اعمى نزد او غافل از آنكه آنها حاضرند مقام نبوّت و امامت را تنزّل دهند تا برسد بجائى كه منافات با مطاعن و مظالم ائمه خودشان نداشته باشد و ما قائل بعصمت انبيا و اوصياء هستيم بلكه بايد گفت از پيغمبر ما و اوصياء او ترك اولى هم صادر نشده و اين خطابات و عتابات كه‌


جلد 5 صفحه 345

بهر مسلمان شريفى متوجه شود افسرده و ملول ميگردد از خداوند بحبيب خود كه هميشه در مقام تسليت خاطر مبارك او است لابدّ بايد در مقابل امر منكرى العياذ باللّه واقع شده باشد و اعتذاراتى كه در اين مقام شده از قبيل آنكه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم مايل بود باسلام اغنياء از قوم خود براى پيشرفت اسلام لذا بآنها اهميّت داد يا ميخواست ابن ام مكتوم را ادب كند چون بى‌ادبى كرده بود و در بين نجواى پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم با قوم مكرّر مسئلت تلاوت قرآن كرد يا اين سلوك ممنوع نبود و باين آيات ممنوع شد بنظر حقير بى‌وجه است چون بالاخره يا عتاب خداوند بجا بوده و پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم مستحق آن يا العياذ باللّه بيجا بوده و پيغمبر منزّه از استحقاق و نميشود بهيچ يك قائل شد اين است كه من ميگويم در تفسير قرآن بايد از اقوال اغيار چشم پوشيد و بائمه اطهار مراجعه نمود تو خواه از سخنم پند گير و خواه ملال خداوند بعد از آن فرموده قرآن در صحف و كتب مكرّمه معظّمه است در مقام مرفوع كه لوح محفوظ الهى است و قمّى ره نقل فرموده كه نزد خدا است و منزّه و مطهّر است از ايادى شياطين در دست كرام الكاتبين و ملائكه مقرّبين و انبياء و مرسلين كه سفراء الهى هستند و قمّى ره نقل فرموده در دست ائمه عليهم السلام است و در مجمع از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه حافظ قرآن و عامل بآن باسفراء كرام برره هستند كه مراد از آنها ظاهرا مكرّم از معاصى و نيكوكارانند لعنت بر آدم مشرك و نيست و نابود باد چه قدر كفران نعمت مينمايد كه كافر ميشود يا معلوم نيست چه موجب شده كه از خداى يگانه صرف نظر نموده در مقابل بت سجده ميكند و چرا بايد تكبر كند خوب است ملاحظه كند كه از چه چيز خدا خلق فرموده او را از نطفه پليد پست آفريده پس تقدير فرموده اعضاء و اجزاء و اشكال و اطوار آنرا بر طبق حكمت و مصلحت تا انسان كامل شده پس آسان فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن جسد او از درندگان و متأذّى نشدن مردمان از بوى او پس هر وقت بخواهد زنده ميكند او را و از قبر بيرون ميآورد براى حساب و جزاى اعمال نبايد آدمى اينطور


جلد 5 صفحه 346

باشد كه شكر نعمتهاى خدا را بجا نياورد از زمان آدم ابو البشر تا حال هنوز شخصى پيدا نشده كه بتمام وظائف خود كاملا عمل نمايد و حقّ شكر نعمت خدا را بجا آورد چون هيچ كس خالى از قصور و تقصير نبوده مگر آنكه خداوند خودش او را حفظ فرموده و بسعادت ابدى رسانده باشد و محتمل است مراد از جمله اخيره فقط آن انسان كافر باشد كه در تمام عمر خود امر الهى را اطاعت ننموده است و اللّه اعلم بمراده.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


فِي‌ صُحُف‌ٍ مُكَرَّمَةٍ «13» مَرفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ «14» بِأَيدِي‌ سَفَرَةٍ «15» كِرام‌ٍ بَرَرَةٍ «16»

‌در‌ صحائف‌ محترمه‌ بوده‌ بمقام‌ رفيع‌ پاك‌ و پاكيزه‌ بدستهاي‌ سفراء الهي‌ ‌که‌ محترم‌ و نيكوكار بودند.

فِي‌ صُحُف‌ٍ مُكَرَّمَةٍ لوح‌ محفوظ چنانچه‌ ميفرمايد: بَل‌ هُوَ قُرآن‌ٌ مَجِيدٌ فِي‌ لَوح‌ٍ مَحفُوظٍ بروج‌ آيه 21 و 22. و ممكن‌ ‌است‌ مراد صحف‌ انبياء سلف‌ ‌ يا ‌ ‌در‌ دست‌

جلد 17 - صفحه 392

ملائكه‌ ‌باشد‌ ‌که‌ ميفرمايد: إِن‌َّ هذا لَفِي‌ الصُّحُف‌ِ الأُولي‌ صُحُف‌ِ إِبراهِيم‌َ وَ مُوسي‌ الاعلي‌ آيه 18 و 19.

مَرفُوعَةٍ ‌که‌ مراحل‌ سير ‌از‌ لوح‌ محفوظ عرش‌ طبقات‌ آسمانها آسمان‌ اول‌ ‌ثم‌ نزول‌ ‌بر‌ قلب‌ مطهر ‌رسول‌.

مُطَهَّرَةٍ ‌که‌ ميفرمايد: إِنَّه‌ُ لَقُرآن‌ٌ كَرِيم‌ٌ فِي‌ كِتاب‌ٍ مَكنُون‌ٍ لا يَمَسُّه‌ُ إِلَّا المُطَهَّرُون‌َ تَنزِيل‌ٌ مِن‌ رَب‌ِّ العالَمِين‌َ واقعه‌ آيه 77 ‌الي‌ 80.

بِأَيدِي‌ سَفَرَةٍ سفير ‌که‌ مأمور ‌است‌ ‌از‌ مركزي‌ خبر بمركز ديگر دهد مثل‌ ممالك‌ ‌که‌ ‌هر‌ كدام‌ سفيري‌ ‌در‌ ساير ممالك‌ دارند و بزبان‌ ‌ما قنسول‌ مي‌گوييم‌، و سفرايي‌ ‌که‌ مأموريت‌ دارند ‌در‌ تبليغ‌ قرآن‌ ملائكه‌ وحي‌ ‌هر‌ كدام‌ بديگري‌ ‌تا‌ ‌بر‌ حضرت‌ رسالت‌ و سپس‌ ائمه‌ هدي‌ ‌بر‌ بندگان‌ و سپس‌ علماء اعلام‌ ‌بر‌ سايرين‌.

كِرام‌ٍ بَرَرَةٍ ‌که‌ تمام‌ ‌اينکه‌ سفره‌ ‌در‌ پيشگاه‌ الهي‌ محترم‌ و آبرومند هستند و ‌از‌ نيكان‌ و ابرار هستند.

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 16)- سفیرانی «والا مقام و فرمانبردار و نیکوکار» (کرام بررة).

منظور از «سفره» در اینجا فرشتگان الهی است که سفیران وحی یا کاتبان آیات او هستند.

در حدیثی از امام صادق علیه السّلام می‌خوانیم که فرمود: «کسی که حافظ قرآن باشد و به آن عمل کند با سفیران بزرگوار فرمانبردار الهی خواهد بود».

این تعبیر به خوبی نشان می‌دهد که حافظان و مفسران و عاملان به قرآن در ردیف این «سفره» و همگام آنها هستند، نه این که خود آنها می‌باشند و این یک واقعیت است که وقتی این دانشمندان و حافظان، کاری شبیه کار فرشتگان و حاملان وحی انجام دهند در ردیف آنها قرار می‌گیرند.

نکات آیه

۱ - نویسندگان قرآن در صفحه هاى پاکیزه و با عظمت، شخصیت هایى بزرگوار و داراى ارزش و احترام در پیشگاه خداوند (بأیدى سفرة . کرام)

۲ - نویسندگان قرآن در صحیفه هاى پاک و والا مرتبه، کاتبانى راست گفتار، مطیع خداوند و درست کرداراند. (بأیدى سفرة ... بررة) «بررة» و «ابرار» به یک معنا است; جز این که «بررة» مبالغه بیشترى دارد; زیرا جمع «بَرّ» است و «بَرّ» مبالغه بیشترى از کلمه «بارّ» (مفرد «ابرار») دارد (مفردات راغب). از جمله معانى اى که براى «بِرّ» ذکر شده، «صلاح و درست کارى»، «اطاعت» و «صداقت» است. (لسان العرب)

۳ - سفیران الهى و واسطه هاى ابلاغ قرآن، فرشتگانى ارجمند و درست کاراند. (بأیدى سفرة . کرام بررة) برداشت یاد شده، براساس معناى سفارت (رسالت) در «سفرة» است و به احتمالى که در توضیح ۴ در آیه قبل مطرح شد، نظر دارد.

۴ - ارجمندى، عظمت و پیراستگى صفحات قرآن و مقام والاى نویسندگان آن، تضمین کننده شایستگى آن براى غفلت زدایى و بیان حقایق (إنّها تذکرة ... فى صحف مکرّمة . مرفوعة مطهّرة . بأیدى سفرة . کرام بررة)

موضوعات مرتبط

  • رسولان خدا: فضایل رسولان خدا ۳
  • قرآن: آثار تنزیه قرآن ۴; آثار عظمت قرآن ۴; احترام کاتبان قرآن ۱; غفلت زدایى قرآن ۴; کرامت کاتبان قرآن ۱; مقامات کاتبان قرآن ۴
  • ملائکه: فضایل ملائکه وحى ۳
  • وحى: انقیاد کاتبان وحى ۲; صداقت کاتبان وحى ۲; عمل صالح کاتبان وحى ۲

منابع