روایت:الکافی جلد ۲ ش ۱۴۶۲

آدرس: الكافي، جلد ۲، كتاب الإيمان و الكفر

محمد بن يحيي عن احمد بن محمد بن عيسي عن الحسن بن محبوب عن حسين بن نعيم الصحاف قال :

قُلْتُ‏ لِأَبِي عَبْدِ اَللَّهِ ع‏ لِمَ يَكُونُ اَلرَّجُلُ عِنْدَ اَللَّهِ مُؤْمِناً قَدْ ثَبَتَ لَهُ اَلْإِيمَانُ عِنْدَهُ ثُمَّ يَنْقُلُهُ اَللَّهُ بَعْدُ مِنَ اَلْإِيمَانِ إِلَى اَلْكُفْرِ قَالَ فَقَالَ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ هُوَ اَلْعَدْلُ إِنَّمَا دَعَا اَلْعِبَادَ إِلَى اَلْإِيمَانِ بِهِ لاَ إِلَى اَلْكُفْرِ وَ لاَ يَدْعُو أَحَداً إِلَى اَلْكُفْرِ بِهِ فَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ ثُمَّ ثَبَتَ لَهُ اَلْإِيمَانُ عِنْدَ اَللَّهِ لَمْ يَنْقُلْهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بَعْدَ ذَلِكَ مِنَ اَلْإِيمَانِ إِلَى اَلْكُفْرِ قُلْتُ لَهُ فَيَكُونُ اَلرَّجُلُ كَافِراً قَدْ ثَبَتَ لَهُ اَلْكُفْرُ عِنْدَ اَللَّهِ ثُمَّ يَنْقُلُهُ بَعْدَ ذَلِكَ مِنَ اَلْكُفْرِ إِلَى اَلْإِيمَانِ قَالَ فَقَالَ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ اَلنَّاسَ كُلَّهُمْ عَلَى اَلْفِطْرَةِ اَلَّتِي فَطَرَهُمْ عَلَيْهَا لاَ يَعْرِفُونَ إِيمَاناً بِشَرِيعَةٍ وَ لاَ كُفْراً بِجُحُودٍ ثُمَّ بَعَثَ اَللَّهُ اَلرُّسُلَ تَدْعُوا اَلْعِبَادَ إِلَى اَلْإِيمَانِ بِهِ‏ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اَللََّهُ‏ وَ مِنْهُمْ مَنْ لَمْ يَهْدِهِ اَللَّهُ‏

ترجمه

کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۵, ۴۷۷

از حسين بن نعيم صحّاف، گويد: به امام صادق (ع) گفتم: چرا مردى نزد خدا مؤمن باشد (مردى نزد خدا مؤمن نباشد خ ل) و ايمان او پيش خدا برجا باشد و سپس خدا او را پس از اينكه مؤمن است به كفر منتقل سازد؟ گويد: در پاسخ فرمود: راستى كه خدا عادل است، همانا مردم را دعوت به ايمان كرده است نه به كفر، و احدى را به كفر دعوت نكرده و هر كه به خدا ايمان آورد و سپس ايمان او در پيشگاه خدا ثابت و محقق گردد، خدا عز و جل پس از آن او را از ايمان به كفر منتقل نسازد. من به آن حضرت گفتم: مردى كافر است و كفرش ثابت است نزد خدا سپس پس از آن او را از كفر به ايمان منتقل مى‏سازد؟ گويد: در پاسخ فرمود: راستى خدا عز و جل همه مردم را بر فطرت ساده و خداجو آفريده است، ايمان به شريعتى را به خودى خود نمى‏فهمند و كفر و انكار به حق را هم ندارند سپس خداوند رسولان را فرستاد تا بنده‏هاى خدا را به ايمان دعوت كنند، برخى را خدا هدايت كرد (بدين وسيله) برخى هم از هدايت خدا بهره‏مند نشدند.

مصطفوى‏, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۴, ۱۴۴

حسين بن نعيم صحاف گويد: بحضرت صادق عليه السّلام عرضكردم: چگونه است كه (گاهى) انسان نزد خداوند مؤمن است و ايمان او نزد خدا ثابت است سپس خداوند پس از آن او را از ايمان بكفر ببرد؟ گويد: حضرت در پاسخ فرمود: همانا خداى عز و جل عادل است، و جز اين نيست كه بندگانش را بايمان بخود خوانده است نه بكفر، و أحدى را بكفر دعوت نكرده است، پس هر كه باو ايمان آورد و ايمانش نزد خداوند ثابت گردد خداى عز و جل ديگر او را از ايمان بكفر منتقل نسازد. من عرضكردم: (گاهى) مردى كافر است، و كفرش نزد خدا ثابت است سپس خداوند او را پس از آن از كفر بايمان منتقل سازد (اين چگونه است؟) فرمود: همانا خداى عز و جل همه مردم را بر فطرت ساده آفريده، كه نه ايمان بشريعتى را بفهمند و نه كفر و انكارى دانند. سپس رسولان را فرستاد كه بندگان را بايمان بخدا دعوت كنند، پس برخى را خداوند (بدين وسيله) هدايت و راهنمائى فرمود، و برخى را هدايت نفرمود.

محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۴, ۱۹۵

محمد بن يحيى، از احمد بن محمد بن عيسى، از حسن بن محبوب، از حسين بن نعيم صحّاف روايت كرده است كه گفت: به خدمت امام جعفر صادق عليه السلام عرض كردم كه: چرا مردى در نزد خداى عز و جل مؤمن مى‏باشد، كه ايمان از برايش در نزد آن جناب ثابت شده، بعد از آن، خدا او را از ايمان نقل مى‏كند به سوى كفر؟ حسين مى‏گويد كه: حضرت فرمود: «به درستى كه خداى- تبارك و تعالى-، به غايت عادل است. جز اين نيست كه بندگان خود را به سوى ايمانِ به خود خوانده، نه به سوى كفر، و هيچ‏كس را به سوى كافر شدنِ به خويش نمى‏خواند. پس هر كه به خدا ايمان آورد، بعد از آن، ايمان از برايش در نزد خداى عز و جل ثابت گرديد، خداى عز و جل او را نقل نمى‏كند از ايمان به سوى كفر». به آن حضرت عرض كردم كه: مى‏شود كه مردى كافر باشد، كه كفر از برايش در نزد خداى عز و جل ثابت باشد، بعد از آن، خداى عز و جل او را از كفر به سوى ايمان نقل كند؟ راوى مى‏گويد كه: حضرت فرمود: «به درستى كه خداى عز و جل همه مردمان را آفريد، بر فطرت و آفرينشى كه ايشان را بر آن آفريد، در حالى كه ايمان را نمى‏شناختند به واسطه شريعتى، و نه كفر را به سبب انكارى (يعنى ايشان را بر حالتى آفريد كه با آن حالت، قابليّت ايمان و كفر، هر دو [را] داشتند، و هر چند كه قابليّات و استعدادات ايشان تفاوت داشت، وليكن در آن وقت، شريعتى نبود كه كسى به واسطه تصديق يا انكار آن، مؤمن يا كافر باشد). بعد از آن، خداى عز و جل رسولان خود را برانگيخت، كه بندگان را به سوى ايمان به آن جناب بخوانند پس از جمله ايشان، كسى است كه خدا او را هدايت فرمود، و از ايشان، كسى است كه خدا او را هدايت ننمود» «۱». __________________________________________________

(۱). و مراد از هدايت در اينجا، هدايت خاصّه است، كه محض لطف است. و امّا هدايت عامّه، كه اصل دلالت و رهنمايى است، اختصاص به كسى ندارد؛ بلكه به همه خلق رسيده؛ زيرا كه آن، بر خدا لازم و واجب است، چنان كه بعثت رسولان بر آن دلالت مى‏كند. و بعضى گفته‏اند كه: محتمل است كه مراد از اين فقره، آن باشد كه، پس بعضى به آن هدايت عامّه هدايت يافتند، و بعضى هدايت نيافتند. (مترجم)