روایت:الکافی جلد ۱ ش ۲۲۵

آدرس: الكافي، جلد ۱، كِتَابُ التَّوْحِيدِ

علي بن محمد عمن ذكره عن احمد بن محمد بن عيسي عن محمد بن حمران عن الفضل بن السكن عن ابي عبد الله ع قال قال امير المومنين ع :

اِعْرِفُوا اَللَّهَ بِاللَّهِ‏ وَ اَلرَّسُولَ بِالرِّسَالَةِ وَ أُولِي اَلْأَمْرِ بِالْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ‏ وَ اَلْعَدْلِ وَ اَلْإِحْسَانِ‏

ترجمه

کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۱, ۲۴۹

امام صادق (ع) از قول امير المؤمنين (ع) فرمود: خدا را به خدائى بشناسيد و رسول را به شأن رسالت و كارگزاران را به نيك رفتارى و عدالت و احسان. مقصود از گفتار امام (ع): «خدا را به خدائى بشناسيد» اين است كه خدا، اشخاص و انوار و جواهر و اعيان را آفريده و مقصود از اعيان ابدان است (هر موجود جسمانى) و جواهر عبارت از ارواحند و آن خداى جل و عز مانند جسم و روح كه آفريده اويند نيست، براى احدى در آفرينش روح حساس و دراك مداخله‏اى نيست همان خدا است كه در آفرينش ارواح و اجسام تنها و بى‏همتا است، چون خداشناس هر دو شباهت را كه شباهت به ابدان و ارواح باشد از خدا نفى كرد و او را از اين هر دو شباهت منزه دانست، خدا را به مقام شايسته خدائى شناخته است و اگر او را به روح يا بدن يا نور شبيه دانست خدا را به مقام شايسته خدائى نشناخته.

مصطفوى‏, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۱, ۱۱۳

امير المؤمنين عليه السلام فرمود: خدا را بخدا بشناسيد و رسول را برسالتش و صاحبان فرمان را بامر بمعروف و دادگرى و نيكوكارى.

(مؤلف كتاب مرحوم كلينى- ره- فرمايد): معنى سخن حضرت كه «خدا را بخدا بشناسيد» اينست كه: خدا اشخاص و انوار و جواهر و اعيان را خلق فرمود، اعيان پيكرها (موجودات جسمانى) و جواهر روحهاست و خداى عز و جل شباهتى با جسم و روح ندارد هيچ كس را در آفريدن روح حساس دراك دستور و وسيله‏اى نبوده، خدا در خلقت ارواح و اجسام يكتا بوده است، پس چون كسى شباهت خدا را با موجودات جسمانى و روحانى از ميان برد خدا را بخدا شناخته و چون او را بروح يا جسم يا نور تشبيه كند خدا را به خدا نشناخته است.

محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۱, ۲۸۲

على بن محمد روايت كرده است از آن‏كه او را ذكر كرده، از احمد بن محمد بن عيسى، از محمد بن حمران، از فضل بن سَكن، از امام جعفر صادق عليه السلام كه آن حضرت فرمود:

«امير المؤمنين عليه السلام فرمود كه: خدا را به خدا بشناسيد (يعنى خود آن جناب بر خويش دلالت دارد و در معرفتش احتياج به سوى غير نيست). و رسول او را به رسالت و پيغمبرى بشناسيد و بشناسيد صاحبان امر را و فرمان را (يعنى كسانى را كه خدا اطاعت‏شان را مقرون به اطاعت خود و رسول خود فرموده) به معروف و نيكى، كه موافق شرع باشد و راستى در همه چيز؛ خواه در اعتقاد و خواه در اعمال كه مرادف عصمت است و نيكويى كردن در طاعات كماً و كيفاً يا در آنچه اعم از آن باشد».

كلينى فرموده است: معنى قول آن حضرت كه «خدا را به خدا بشناسيد» آن است كه خدا شخص‏ها و نورها و جوهرها و ذات‏ها و بدن‏ها و جوهر روح‏ها را آفريده و آن جناب- جلّ و عزّ- شباهت به جسم و روحى ندارد، و كسى در آفريدن روح كه نهايت حسّ و دريافت را دارد، امرى و سببى نيست و در آفريدن ارواح و اجسام يگانه است، كه شريكى ندارد. پس هر گاه كسى در شباهت به ابدان است، و ديگرى شباهت به ارواح، خدا را به خدا شناخته و هر گاه او را به روح يا بدن يا نور تشبيه كند، خدا را به خدا نشناخته است.

احادیث مرتبط (بر اساس موضوع)

1. الکافی جلد ۱ ش ۲۲۵ (روایت شده از: امام على عليه السلام)
2. الکافی جلد ۱ ش ۲۲۸ (روایت شده از: امام رضا عليه السلام)
3. الکافی جلد ۱ ش ۲۵۶ (روایت شده از: امام حسن عسكرى عليه السلام)
4. الکافی جلد ۱ ش ۲۸۹ (روایت شده از: امام محمّد باقر عليه السلام)