الشعراء ٥٤

إِنَ‌ هٰؤُلاَءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِيلُونَ‌

کپی متن آیه
إِنَ‌ هٰؤُلاَءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِيلُونَ‌

ترجمه

(و گفت:) اینها مسلّماً گروهی اندکند؛

|[و گفت:] همانا اينها عدّه‌اى ناچيزند

[و گفت:] «اينها عده‌اى ناچيزند.

(و برای تبلیغات به آنها می‌گفتند که) همانا طایفه بنی اسرائیل عده قلیلی هستند.

[و گفت:] مسلماً اینان [که بر ضد من برخاسته اند] گروهی اندکند،

كه اينان گروهى اندكند،

[آنان درباره یاران موسی‌] گفتند اینان گروهکی اندکشمارند

[و گفتند:] همانا اينان- بنى اسرائيل- گروهى اندكند،

(فرعون به مأموران دستور داد و گفت: به اهالی شهرها بگوئید:) اینها (که قصد فرار و تجمّع و تقویت در جای دیگری را دارند) گروه اندک و ناچیزی هستند (و ما با نخستین تاخت ایشان را گرفتار و به شکنجه و آزار می‌رسانیم).

(فرعون و فرعونیان گفتند:) «این گروهی -بی‌گمان و بی‌امان- اندکند.»

که اینانند همانا گروهی اندک‌

“These are a small gang.

ترتیل:

ترجمه:

الشعراء ٥٣	آیه ٥٤	الشعراء ٥٥
سوره : سوره الشعراء نزول : ٣ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«شِرْذِمَةٌ»: گروه و طائفه‌ای ناچیز و کم اهمّیّت.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ لَقَدْ أَوْحَيْنَا إِلَى‌ مُوسَى‌... (۰)

تفسیر

---

• آيات ۱۰ - ۶۸ سوره شعراء
• مقايسه قوم پیامبر اکرم«ص»، با اقوام پیامبران گذشته
• اشاره به معناى «خوف» و فرق آن با «خشيت»
• معناى «ذنب»، و مراد از اين كه موسى «ع» فرمود: «وَ لَهُم عَلَىَّ ذَنبٌ»
• دلگرمى خداوند به موسى و هارون: «ما با شمایيم»
• گفتگوى موسى «ع» با فرعون و پاسخ به اشکالات او
• مقصود از «ضلالت»، در سخن موسى «ع»
• مراد از حكمى كه خداوند، به موسى «ع»
• توضيح سخن موسی«ع« به فرعون: «وَ تِلكَ نِعمَةٌ تَمُنُّهَا عَلَىَّ»
• بيان گفتار مفسران، درباره سخن فرعون: «آیا ما، تو را در کودکی تربیت نکردیم»؟
• اشاره به اعتقادات بت پرستان، درباره خداى سبحان و ارباب و آلهه
• بيان علت اين كه فرعون گفت: «ربُّ العالَمين چيست»؟
• توضيح جواب موسى «ع» به سؤال فرعون
• جواب دوم موسى «ع»، به سؤال فرعون، از حقيقت ربُّ العالمين
• فرعون، موسى «ع» را دیوانه معرفی می کند
• واکنش فرعون و فرعونیان، در برابر معجزۀ موسی«ع»
• واكنش فرعون در مقابل ايمان آوردن ساحران
• كوچ شبانه بنی اسرائيل از مصر و هلاكت فرعون و فرعونيان
• نتيجه گيرى از حكايت موسى «ع» و فرعون

---

• تفسیر آیات

تفسیر نور (محسن قرائتی)

---

إِنَّ هؤُلاءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِيلُونَ «54» وَ إِنَّهُمْ لَنا لَغائِظُونَ «55» وَ إِنَّا لَجَمِيعٌ حاذِرُونَ «56» فَأَخْرَجْناهُمْ مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ «57» وَ كُنُوزٍ وَ مَقامٍ كَرِيمٍ «58»

(تبليغات فرعونيان درباره‌ى موسى ويارانش اين بود:) همانا اينها گروهى اندكند. كه نسبت به ما خشم ونفرت دارند. ما همگى آماده‌ى دفاع هستيم.

لذا آنان را (به گمان تعقيب بنى‌اسرائيل)، از باغ‌ها و چشمه‌ها و گنج‌ها و جايگاه نيكو (و قصرهاى مجلّل)، بيرون كرديم.

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

---

إِنَّ هؤُلاءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِيلُونَ (54)

چون لشگر جمع شدند فرعون گفت:

جلد 9 - صفحه 427

إِنَّ هؤُلاءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِيلُونَ‌: بدرستى كه گروه بنى اسرائيل هر آينه جماعتى هستند اندك. فرعون آنها را اندك شمرد و حال آنكه عدد مردان كارى بنى اسرائيل كه سن آنها از بيست گذشته و به شصت نرسيده بود، ششصد و هفتاد هزار نفر بودند، و عدد مجموع قوم او از زنان و اطفال و پيرمردان و جوانان يك ميليون و دويست هزار بودند، اما فرعون ايشان را نسبت به لشگر خود كم شمرد، چه در روايت آمده كه فرعون هفتصد هزار پادشاه داشت كه همه در دستها دستبند زرين داشتند و هر يكى را هزار سوار مكمل و مسلح بود و تمام را پيش از خود در عقب بنى اسرائيل روان ساخت و در شهرها امر نمود به جمع لشگر و ندا كردند كه بنى اسرائيل اندكند. «1»

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

---

وَ أَوْحَيْنا إِلى‌ مُوسى‌ أَنْ أَسْرِ بِعِبادِي إِنَّكُمْ مُتَّبَعُونَ (52) فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِي الْمَدائِنِ حاشِرِينَ (53) إِنَّ هؤُلاءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِيلُونَ (54) وَ إِنَّهُمْ لَنا لَغائِظُونَ (55) وَ إِنَّا لَجَمِيعٌ حاذِرُونَ (56)

فَأَخْرَجْناهُمْ مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ (57) وَ كُنُوزٍ وَ مَقامٍ كَرِيمٍ (58) كَذلِكَ وَ أَوْرَثْناها بَنِي إِسْرائِيلَ (59) فَأَتْبَعُوهُمْ مُشْرِقِينَ (60) فَلَمَّا تَراءَا الْجَمْعانِ قالَ أَصْحابُ مُوسى‌ إِنَّا لَمُدْرَكُونَ (61)

قالَ كَلاَّ إِنَّ مَعِي رَبِّي سَيَهْدِينِ (62) فَأَوْحَيْنا إِلى‌ مُوسى‌ أَنِ اضْرِبْ بِعَصاكَ الْبَحْرَ فَانْفَلَقَ فَكانَ كُلُّ فِرْقٍ كَالطَّوْدِ الْعَظِيمِ (63) وَ أَزْلَفْنا ثَمَّ الْآخَرِينَ (64) وَ أَنْجَيْنا مُوسى‌ وَ مَنْ مَعَهُ أَجْمَعِينَ (65) ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِينَ (66)

إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً وَ ما كانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ (67) وَ إِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ (68)

ترجمه‌

و وحى كرديم بموسى كه بشب ببر بندگان مرا همانا شمائيد متابعت كرده شدگان‌

پس فرستاد فرعون در شهرها جمع كنندگانرا

همانا اين گروه فرقه‌ئى باشند اندك‌

و همانا آنها مر ما را بخشم آورندگانند

و همانا ما همگى احتياط كارانيم‌

پس بيرون كرديمشان از بوستانها و چشمه‌سارها

و گنجها و جاى خوب‌

همچنين و بميراث داديم آنرا به بنى اسرائيل‌

پس از پس درآمدند ايشانرا وارد شوندگان وقت طلوع آفتاب‌

پس چون ديدند يكديگر را آندو جماعت گفتند ياران موسى همانا ما دريافته شدگانيم‌

گفت نه چنين است همانا با من است پروردگارم زود است كه راه نمايد مرا

پس وحى كرديم بموسى كه بزن بعصايت دريا را پس شكافت از هم پس بود هر پاره‌ئى چون كوهى بزرگ‌

و جمع كرديم آنجا ديگران را

و نجات داديم موسى را و و هر كه با او بود همگى‌

پس غرق كرديم ديگران را

همانا در اين هر آينه آيتى است و نباشند بيشترشان گروندگان‌

و همانا پروردگار تو هر آينه او است تواناى مهربان.

تفسير

بعد از وقوع وقايع سابقه گفته شده كه حضرت موسى سالها در

---

جلد 4 صفحه 108

مصر اقامت فرمود و مردم را دعوت بدين حق ميكرد و معجزات ارائه ميداد ولى قوم فرعون ايمان نميآوردند بلكه بر انكار و استكبار خود مى‌افزودند تا خداوند بآنحضرت وحى فرمود كه بنى اسرائيل را شبانه از مصر خارج فرمايد و بفوريّت بروند چون فرعونيان آنها را تعقيب خواهند نمود و حضرت بدستور الهى عمل فرمود و چون اين خبر بفرعون رسيد بشهرهاى مصر مأمورانى روانه نمود تا براى تعقيب بنى اسرائيل لشگر مهمّى جمع‌آورى نمايد و چون از تمام بلاد يكجا جمع شدند بآنها گفت اينها يعنى بنى اسرائيل جماعت كمى هستند و كارهائى كردند كه ما را بغيظ و غضب آوردند و ما مردمى هستيم كه اجتماع نموديم براى حذر نمودن از فتنه و فساد آنها با استعداد كامل و مراعات احتياط و با عساكر خود از مصر حركت كرد و چون بيرون رفتن آنها از ديار خودشان بخواست خدا بود و ديگر برنگشتند خداوند فرموده پس بيرون كرديم آنها را از باغها و چشمه- سارها و گنجها و اقامتگاه پسنديده اين طور بيرون كردن كه باختيار و سعى خودشان بود و تمام آنها را مانند مال موروث بتصرّف بنى اسرائيل در آورديم پس تعقيب نمودند فرعونيان ايشانرا تا ادراك نمودند وقت طلوع آفتاب و تابش شعاع آنرا و چون دو لشگر نزديك بهم شدند بطوريكه يكديگر را ميديدند اصحاب حضرت موسى گفتند آنها بما رسيدند و ما مقهور شديم و حضرت موسى فرمود نه چنين است شما مقهور آنها نخواهيد شد خدا بمن وعده داده كه شما را از جنگ فرعونيان خلاص فرمايد و پروردگار من همه جا حاضر و ناظر است و با من كمك ميفرمايد و هدايت مينمايد مرا براه نجات و خدا فرموده پس وحى فرموديم ما بموسى كه بزن عصاى خود را بدريا و او زد پس شكافت دريا و دوازده پاره شد كه بود هر پاره‌ئى از آن مانند كوه بزرگ ثابتى براى عبور قبائل آنها بشرحى كه در سوره بقره ذيل آيه و اذ فرقنا بكم البحر گذشت و فرق بكسر اسم مصدر است كه آن فرق بفتح است و نزديك نموديم فرعون و قومش را در آنجا بيكديگر كه از او تحلّف ننمايند و همه وارد دريا شوند و در عقب بنى اسرائيل بيايند و نگهدارى نموديم دريا را بهمين كيفيّت و نجات داديم موسى و تمام اصحابش را بعبور نمودن از غرق و غرق نموديم فرعون و تمام اتباعش را ببرهمزدن‌

---

جلد 4 صفحه 109

وضع دريا و فرو گرفتن آب آنها را و اين يكى از معجزات بزرگ حضرت موسى و آيات قدرت الهى بود و با وجود اين بيشتر آنها كه چنين امر عجيبى را مشاهده نمودند از بنى اسرائيل و غيرهم مؤمن واقعى نشدند لذا قبطيانى كه داخل عسكر فرعون نبودند ايمان بحضرت موسى نياوردند و بنى اسرائيل هر روز يك ايراد و اشكالى پيش ميآوردند براى مخالفت امر آنحضرت تا آنكه در غياب او گوساله پرست شدند و گفتند ما ايمان نميآوريم تا خدا را ببينيم پس نبايد پيغمبر خاتم از قومش گله داشته باشد كه چرا ايمان نميآورند اين سيره غير مرضيّه سلف است كه بخلف رسيده ولى خداوند توانا است و از آنها انتقام خواهد كشيد و مهربان است كه دوستانش را در دنيا و آخرت از آفات و بليّات محفوظ و بمقامات عاليه خواهد رسانيد و شرح اين قضايا در سوره بقره و يونس و طه مفصّلا ذكر شده است.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

---

إِن‌َّ هؤُلاءِ لَشِرذِمَةٌ قَلِيلُون‌َ (54)

محققا ‌اينکه‌ اتباع‌ موسي‌ جمعيت‌ كمي‌ هستند ‌در‌ مقابل‌ جمعيت‌ ‌ما.

گفتند جمعيت‌ موسي‌ ششصد هزار بودند ولي‌ چون‌ جمعيت‌ فرعون‌ سه‌ كرور و صد هزار ‌بود‌ ‌آنها‌ ‌در‌ مقابل‌ اينها قليل‌ بودند، شرذمه جمعيت‌ كمي‌ ‌را‌ گويند.

34

برگزیده تفسیر نمونه

---

]

(آیه 54)- ضمنا برای این که زمینه روانی مردم برای این بسیج عمومی آماده شود دستور داد اعلان کنند «اینها گروه اندکی هستند» اندک از نظر تعداد در مقابل فرعونیان و اندک از نظر قدرت (إِنَّ هؤُلاءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِیلُونَ).

بنا بر این در مبارزه با این گروه جای هیچ گونه نگرانی نیست که برنده ماییم.

---

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - دستور فرعون به مأموران جمع آورى سپاه، مبنى بر اندک جلوه دادن نیروى بنى اسرائیل به منظور تقویت روحیه مردم و تشویق آنان به پیوستن به سپاه وى (إنّ هؤلاء لشرذمة قلیلون) جمله «إنّ هؤلاء...» دستور فرعون به مأموران خویش است که به مردم بگویند: گریزندگان، تعدادى اندک و ضعیف اند. گفتنى است که کلمه «شرذمة» به عده اى از مردم گفته مى شود و «قلیلون» صفت «شرذمة» است; یعنى، عده اى اندک.

۲ - تکیه فرعونیان بر عدم انسجام نیروى بنى اسرائیل، به منظور آسان شمردن مقابله با آنان (إنّ هؤلاء لشرذمة قلیلون) «قلیلون» (جمع قلیل) به معناى چند دسته اندک است. آمدن تعبیر «قلیلون» به جاى «قلیلة» مى تواند بیانگر این نکته باشد که: گر چه بنى اسرائیل یک طایفه اند، اما همین یک طایفه با هم اتحاد ندارند; بلکه به چند دسته کوچک و غیر منسجم تقسیم شده اند. بنابراین مقابله با آنان کارى بسیار ساده و بدون زحمت است.

۳ - حقیر و ناچیز جلوه دادن قدرت و توانایى هاى جبهه مخالف و حق طلب، از ترفندهاى قدرت هاى استکبارى و نظام هاى فرعونى (إنّ هؤلاء لشرذمة قلیلون)

موضوعات مرتبط

• بنى اسرائیل: اختلاف دینى بنى اسرائیل ۲; تاریخ بنى اسرائیل ۲; کمى بنى اسرائیل ۱
• حق طلبان: تحقیر حق طلبان ۳
• دشمنان: تحقیر دشمنان ۳
• فرعونیان: روش برخورد فرعونیان ۲; زمینه تقویت روحیه فرعونیان ۱; فلسفه بسیج فرعونیان ۱; فلسفه تلاش فرعونیان ۱
• مستکبران: روش برخورد مستکبران ۳