ص ٥٨

وَ آخَرُ مِنْ‌ شَکْلِهِ‌ أَزْوَاجٌ‌

کپی متن آیه
وَ آخَرُ مِنْ‌ شَکْلِهِ‌ أَزْوَاجٌ‌

ترجمه

و جز اینها کیفرهای دیگری همانند آن دارند!

|و از همين گونه، انواع ديگر [عذاب‌ها]

و از همين گونه، انواع ديگر [عذابها]!

و از این عذابهای گوناگون دیگر.

و [جز اینها] عذاب های دیگری مانند آن دارند.

و شكنجه‌هايى ديگر، از هر نوع.

و عذابی دیگر است همانند آن به انواع و اقسام‌

و همسان آن عذابهاى ديگرى از انواع گوناگون.

و جز این، انواع کیفرهای دیگری از این قبیل دارند.

و از همین‌گونه، نوعی دیگر همانندهاست!

و دیگری همانندش جفتهائی‌

And similar torments of diverse kinds.

ترتیل:

ترجمه:

ص ٥٧	آیه ٥٨	ص ٥٩
سوره : سوره ص نزول : ٥ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٥ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«آخَرُ»: دیگری. مبتدا است. «مِن شَکْلِهِ»: همسان و همگون آن. صفت (آخَرُ) است. «أَزْوَاجٌ»: اصناف و انواع. خبر (آخَرُ) است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

إِلَيْهِ‌ مَرْجِعُکُمْ‌ جَمِيعاً وَعْدَ... (۰) مِنْ‌ وَرَائِهِ‌ جَهَنَّمُ‌ وَ يُسْقَى‌... (۰) يَتَجَرَّعُهُ‌ وَ لاَ يَکَادُ يُسِيغُهُ‌... (۰) فَذُوقُوا فَلَنْ‌ نَزِيدَکُمْ‌ إِلاَّ... (۰)

تفسیر

---

• آيات ۴۹ - ۶۴ سوره «ص»
• وصف حال «متقيان»، در بهشت
• وصف حال «طاغيان»، در جهنم
• حكايت تخاصم و مشاجرۀ تابعان و متبوعان، در دوزخ

---

• تفسیر آیات

تفسیر نور (محسن قرائتی)

---

هذا فَلْيَذُوقُوهُ حَمِيمٌ وَ غَسَّاقٌ «57» وَ آخَرُ مِنْ شَكْلِهِ أَزْواجٌ «58»

اين آب داغ و چركابى است كه بايد آن را بچشند. و (جز اين‌ها) كيفرهاى ديگرى از همان نوع براى آنان است.

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

---

وَ آخَرُ مِنْ شَكْلِهِ أَزْواجٌ (58)

وَ آخَرُ مِنْ شَكْلِهِ أَزْواجٌ‌: و عذاب ديگر ايشان راست در شدت فظاعت از مثل عذاب مذكور باشد و از جنس آن گوناگون.

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)

---

هذا وَ إِنَّ لِلطَّاغِينَ لَشَرَّ مَآبٍ (55) جَهَنَّمَ يَصْلَوْنَها فَبِئْسَ الْمِهادُ (56) هذا فَلْيَذُوقُوهُ حَمِيمٌ وَ غَسَّاقٌ (57) وَ آخَرُ مِنْ شَكْلِهِ أَزْواجٌ (58) هذا فَوْجٌ مُقْتَحِمٌ مَعَكُمْ لا مَرْحَباً بِهِمْ إِنَّهُمْ صالُوا النَّارِ (59)

قالُوا بَلْ أَنْتُمْ لا مَرْحَباً بِكُمْ أَنْتُمْ قَدَّمْتُمُوهُ لَنا فَبِئْسَ الْقَرارُ (60) قالُوا رَبَّنا مَنْ قَدَّمَ لَنا هذا فَزِدْهُ عَذاباً ضِعْفاً فِي النَّارِ (61)

ترجمه‌

اين است و همانا براى سركشان بدى بازگشت است‌

آنجهنّم است كه داخل ميشوند در آن پس بد بسترى است‌

اين است پس بايد بچشند آنرا آب‌

---

جلد 4 صفحه 475

جوشان و چرك جراحت است‌

و ديگر از مانند آن اقسامى است گويند

اين دسته انبوهى كه داخل شده‌اند با شما گشايش مباد آنها را همانا آنها داخل شوندگان آتشند

جواب گويند بلكه شما گشايش مباد برايتان شما پيش فرستاديد آنرا براى ما پس بد قرارگاهيست‌

گويند پروردگارا كسى كه پيش فرستاد براى ما اين را پس زياد كن براى او عذابى دو چندان در آتش‌

تفسير

خداوند متعال پس از بيان احوال اهل تقوى در آيات سابقه فرموده اين است حال ايشان و براى اهل طغيان و سركشى از اطاعت خدا و پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و ائمه اطهار هر آينه عاقبت و مرجع بدى است كه آنجهنّم است وارد ميشوند در آن و بد آرامگاه و بستر گسترده است براى آنها آن و پس از ورود و مشتعل شدن از آتش و التماس آب اين تشريفات ورودى آنها است كه بايد بچشند آنرا و آن آب جوش و چرك جراحات اهل دوزخ است و ديگر از نوع چشيدنى شبيه بآن اصنافى است مانند زقوم و زهر مار و عقرب و ساير گزندگان و چون رؤساء آنها وارد ميشوند و مى‌بينند جمعيّت زيادى بفشار دنبال آنها بجهنّم ميآيند بعضى ببعضى ميگويند اين فوج كه بزحمت با شما ميآيند گشايش و وسعت مباد براى آنها همانا آنان وارد ميشوند در جهنم و جا را بر ما تنگ ميكنند اتباع ميشنوند و جواب ميگويند بلكه گشايش و وسعت مباد بر خودتان شما از پيش جهنّم را براى ما آماده نموديد و ما را شما به اين روز انداختيد پس بد قرارگاهى است آن و نفرين ميكنند بآنها و ميگويند پروردگارا كسيكه اين جايگاه را قبلا براى ما تهيّه نمود باضلال و اغوا عذابش را در آتش دو برابر گردان اين نحو گفتگو بنظر حقير رسيد و ذكر شد ولى مفسّرين گفته‌اند خزنه جهنّم برؤساء ميگويند اينجماعت كه بفشار دنبال شما ميآيند اتباع شمايند و آنها در جواب ملائكه ميگويند گشايش مباد براى آنها چون ميآيند جاى ما را تنگ ميكنند و اتباع ميشنوند و در جواب آنها ميگويند بنحويكه ذكر شد و بنابراين يك قول علاوه بايد تقدير نمود و اخر بصيغه جمع بجاى آخر نيز قرائت شده است و قمّى ره طاغيان را باوّلى و دوّمى و بنى اميّه و آخر من شكله را به بنى عباس تفسير فرموده و ظاهرا ضمير من شكله را بچشنده رجوع داده و مقاولات بين رؤساء و اتباع را بآنها

---

جلد 4 صفحه 476

بحسب مراتب تقدّم خودشان در ظلم بآل محمّد صلّى اللّه عليه و اله نسبت داده است و غسّاق را نقل نموده كه واديى است در جهنّم كه در آن سيصد و سى كوشك است هر كوشكى سيصد اطاق دارد و هر اطاقى چهل گوشه دارد در هر گوشه مار بزرگى است در شكم هر مارى سيصد و سى عقرب است در نيش هر عقربى سيصد و سى سبوى زهر است كه اگر يكى از آنعقربها زهرش را بريزد بر اهل جهنّم همه را كفايت مينمايد و از پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله نقل نموده كه جهنّم تنگ شود بر اهلش مانند تنگى بن نيزه بر آن و غسّاق بآبى كه از سردى سوزنده است نيز تفسير شده و بتخفيف هم قرائت نموده‌اند و بعضى ضمير من شكله را بعذاب راجع دانسته‌اند و شكل را بجنس و ازواج را بانواع تفسير نموده‌اند و اللّه اعلم.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)

---

وَ آخَرُ مِن‌ شَكلِه‌ِ أَزواج‌ٌ (58)

و ديگر عذابهايي‌ ‌است‌ شبيه‌ اينها ‌به‌ انواع‌ مختلفه‌ و اوصاف‌ و الوان‌ متعدده‌ ‌که‌ ‌در‌ شدت‌ و عقوبت‌ ‌هم‌ جفت‌ اينها هستند.

مثل‌ شجره‌ زقوم‌ ‌که‌ ميفرمايد إِنَّها شَجَرَةٌ تَخرُج‌ُ فِي‌ أَصل‌ِ الجَحِيم‌ِ طَلعُها كَأَنَّه‌ُ رُؤُس‌ُ الشَّياطِين‌ِ فَإِنَّهُم‌ لَآكِلُون‌َ مِنها فَمالِؤُن‌َ مِنهَا البُطُون‌َ‌-‌ الصافات‌ آيه 60‌-‌ و نيز ميفرمايد إِن‌َّ شَجَرَةَ الزَّقُّوم‌ِ طَعام‌ُ الأَثِيم‌ِ كَالمُهل‌ِ يَغلِي‌ فِي‌ البُطُون‌ِ كَغَلي‌ِ الحَمِيم‌ِ‌-‌ دخان‌ آيه 43‌-‌ و نيز ميفرمايد ثُم‌َّ إِنَّكُم‌ أَيُّهَا الضّالُّون‌َ المُكَذِّبُون‌َ لَآكِلُون‌َ مِن‌ شَجَرٍ مِن‌ زَقُّوم‌ٍ فَمالِؤُن‌َ مِنهَا البُطُون‌َ‌-‌ واقعه‌ آيه 51‌-‌ و مثل‌ مقامع‌ ‌من‌ حديد و الاغلال‌ و السلاسل‌ و اصفاد و لباس‌ قطران‌ ‌که‌ ميفرمايد وَ تَرَي‌ المُجرِمِين‌َ يَومَئِذٍ مُقَرَّنِين‌َ فِي‌ الأَصفادِ سَرابِيلُهُم‌ مِن‌ قَطِران‌ٍ وَ تَغشي‌ وُجُوهَهُم‌ُ النّارُ‌-‌ ابراهيم‌ آيه 50 و 51‌-‌ و ‌غير‌ اينها ‌از‌ انحاء عذابها.

برگزیده تفسیر نمونه

---

]

(آیه 58)- باز به انواع دیگری از عذابهای دردناک آنها اشاره کرده، می‌گوید:

«و جز اینها، کیفرهای دیگری همانند آن دارند» (وَ آخَرُ مِنْ شَکْلِهِ أَزْواجٌ).

---

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - انواع نوشیدنى ها و غذاهاى دیگرى مشابه آب داغ و خونابه چرکین، به طغیان گران خورانده مى شود. (فلیذوقوه حمیم و غسّاق . و ءاخر من شکله أزوج) «شکل» به معناى مثل و مانند و «أزواج» به معناى انواع است.

۲ - غذا و نوشابه ناگوار و مشمئز کننده دوزخیان، متنوع و گوناگون است. (فلیذوقوه حمیم و غسّاق . و ءاخر من شکله أزوج)

۳ - عذاب طغیان گران در دوزخ، بسیار شدید است. (و ءاخر من شکله أزوج) برداشت یاد شده از تنوع نوشابه و غذاهاى ناگوار در دوزخ به دست مى آید.

۴ - معاد انسان، جسمانى است. (فلیذوقوه حمیم و غسّاق . و ءاخر من شکله أزوج) خوراندن انواع نوشابه ها و غذاهاى ناگوار و مشمئزکننده به دوزخیان، گویاى حقیقت یاد شده است.

موضوعات مرتبط

• جهنم: آب داغ جهنم ۱; آشامیدنیهاى جهنم ۱; تنوع آشامیدنیهاى جهنم ۲; تنوع خوردنیهاى جهنم ۲; خوردنیهاى جهنم ۱; چرکابه جهنم ۱; مراتب عذابهاى جهنم ۳
• جهنمیان: خوردنیهاى جهنمیان ۱
• طغیانگران: شدت عذاب طغیانگران ۳; عذاب اخروى طغیانگران ۳
• معاد: معاد جسمانى ۴