ق ٩: تفاوت میان نسخهها
(Edited by QRobot) |
(←تفسیر) |
||
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{قاب | متن = '''[[شامل این کلمه::وَ|وَ]] [[شامل این ریشه::و| ]][[شامل این کلمه::نَزّلْنَا|نَزَّلْنَا]] [[کلمه غیر ربط::نَزّلْنَا| ]] [[شامل این ریشه::نزل| ]][[ریشه غیر ربط::نزل| ]][[شامل این کلمه::مِن|مِنَ]] [[شامل این ریشه::من| ]][[شامل این کلمه::السّمَاء|السَّمَاءِ]] [[کلمه غیر ربط::السّمَاء| ]] [[شامل این ریشه::سمو| ]][[ریشه غیر ربط::سمو| ]][[شامل این کلمه::مَاء|مَاءً]] [[کلمه غیر ربط::مَاء| ]] [[شامل این ریشه::موه| ]][[ریشه غیر ربط::موه| ]][[شامل این کلمه::مُبَارَکا|مُبَارَکاً]] [[کلمه غیر ربط::مُبَارَکا| ]] [[شامل این ریشه::برک| ]][[ریشه غیر ربط::برک| ]][[شامل این کلمه::فَأَنْبَتْنَا|فَأَنْبَتْنَا]] [[کلمه غیر ربط::فَأَنْبَتْنَا| ]] [[شامل این ریشه::ف| ]][[ریشه غیر ربط::ف| ]][[شامل این ریشه::نا| ]][[ریشه غیر ربط::نا| ]][[شامل این ریشه::نبت| ]][[ریشه غیر ربط::نبت| ]][[شامل این کلمه::بِه|بِهِ]] [[شامل این ریشه::ب| ]][[شامل این ریشه::ه| ]][[شامل این کلمه::جَنّات|جَنَّاتٍ]] [[کلمه غیر ربط::جَنّات| ]] [[شامل این ریشه::جنن| ]][[ریشه غیر ربط::جنن| ]][[شامل این کلمه::وَ|وَ]] [[شامل این ریشه::و| ]][[شامل این کلمه::حَب|حَبَ]] [[کلمه غیر ربط::حَب| ]] [[شامل این ریشه::حبب| ]][[ریشه غیر ربط::حبب| ]][[شامل این کلمه::الْحَصِيد|الْحَصِيدِ]] [[کلمه غیر ربط::الْحَصِيد| ]] [[شامل این ریشه::حصد| ]][[ریشه غیر ربط::حصد| ]]'''}} | {{قاب | متن = '''[[شامل این کلمه::وَ|وَ]] [[شامل این ریشه::و| ]][[شامل این کلمه::نَزّلْنَا|نَزَّلْنَا]] [[کلمه غیر ربط::نَزّلْنَا| ]] [[شامل این ریشه::نزل| ]][[ریشه غیر ربط::نزل| ]][[شامل این کلمه::مِن|مِنَ]] [[شامل این ریشه::من| ]][[شامل این کلمه::السّمَاء|السَّمَاءِ]] [[کلمه غیر ربط::السّمَاء| ]] [[شامل این ریشه::سمو| ]][[ریشه غیر ربط::سمو| ]][[شامل این کلمه::مَاء|مَاءً]] [[کلمه غیر ربط::مَاء| ]] [[شامل این ریشه::موه| ]][[ریشه غیر ربط::موه| ]][[شامل این کلمه::مُبَارَکا|مُبَارَکاً]] [[کلمه غیر ربط::مُبَارَکا| ]] [[شامل این ریشه::برک| ]][[ریشه غیر ربط::برک| ]][[شامل این کلمه::فَأَنْبَتْنَا|فَأَنْبَتْنَا]] [[کلمه غیر ربط::فَأَنْبَتْنَا| ]] [[شامل این ریشه::ف| ]][[ریشه غیر ربط::ف| ]][[شامل این ریشه::نا| ]][[ریشه غیر ربط::نا| ]][[شامل این ریشه::نبت| ]][[ریشه غیر ربط::نبت| ]][[شامل این کلمه::بِه|بِهِ]] [[شامل این ریشه::ب| ]][[شامل این ریشه::ه| ]][[شامل این کلمه::جَنّات|جَنَّاتٍ]] [[کلمه غیر ربط::جَنّات| ]] [[شامل این ریشه::جنن| ]][[ریشه غیر ربط::جنن| ]][[شامل این کلمه::وَ|وَ]] [[شامل این ریشه::و| ]][[شامل این کلمه::حَب|حَبَ]] [[کلمه غیر ربط::حَب| ]] [[شامل این ریشه::حبب| ]][[ریشه غیر ربط::حبب| ]][[شامل این کلمه::الْحَصِيد|الْحَصِيدِ]] [[کلمه غیر ربط::الْحَصِيد| ]] [[شامل این ریشه::حصد| ]][[ریشه غیر ربط::حصد| ]]'''}} | ||
{| class="ayeh-table mw-collapsible mw-collapsed" | |||
!کپی متن آیه | |||
|- | |||
|وَ نَزَّلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً مُبَارَکاً فَأَنْبَتْنَا بِهِ جَنَّاتٍ وَ حَبَ الْحَصِيدِ | |||
|} | |||
'''ترجمه ''' | '''ترجمه ''' | ||
<tabber> | <tabber> | ||
خط ۱۵: | خط ۱۸: | ||
|-|صادقی تهرانی=و از آسمان، آبی پربرکت بهتدریج فرود آوردیم، پس با آن باغها و دانههای دروکردنی را رویانیدیم. | |-|صادقی تهرانی=و از آسمان، آبی پربرکت بهتدریج فرود آوردیم، پس با آن باغها و دانههای دروکردنی را رویانیدیم. | ||
|-|معزی=و فرستادیم (فرود آوردیم) از آسمان آبی خجسته را پس رویانیدیم بدان باغهائی و دانه درویده | |-|معزی=و فرستادیم (فرود آوردیم) از آسمان آبی خجسته را پس رویانیدیم بدان باغهائی و دانه درویده | ||
|-|</tabber>< | |-|english=<div id="qenag">And We brought down from the sky blessed water, and produced with it gardens and grain to harvest.</div> | ||
{{آيه | سوره = سوره ق | نزول = | |-|</tabber> | ||
<div class="audiotable"> | |||
<div id="quran_sound">ترتیل: <sound src="http://dl.bitan.ir/quran/parhizgar/050009.mp3"></sound></div> | |||
<div id="trans_sound">ترجمه: <sound src="http://dl.bitan.ir/quran/makarem/050009.mp3"></sound></div> | |||
</div> | |||
{{آيه | سوره = سوره ق | نزول = [[نازل شده در سال::5|٥ بعثت]] | نام = [[شماره آیه در سوره::9|٩]] | قبلی = ق ٨ | بعدی = ق ١٠ | کلمه = [[تعداد کلمات::12|١٢]] | حرف = }} | |||
===معنی کلمات و عبارات=== | ===معنی کلمات و عبارات=== | ||
«نَزَّلْنَا ...»: (نگا: بقره / و انفال / ). «الْحَصِیدِ»: درو شده. «حَبَّ الْحَصِیدِ»: دانههای کشتزارهائی که درویده میشوند. | «نَزَّلْنَا ...»: (نگا: بقره / و انفال / ). «الْحَصِیدِ»: درو شده. «حَبَّ الْحَصِیدِ»: دانههای کشتزارهائی که درویده میشوند. | ||
خط ۳۰: | خط ۳۸: | ||
<tabber> | <tabber> | ||
المیزان= | المیزان= | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۸_بخش۳۹#link350 | آيات ۱ - | {{ نمایش فشرده تفسیر| | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۸_بخش۳۹#link351 | محتواى سوره مباركه | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۸_بخش۳۹#link350 | آيات ۱ - ۱۴ سوره «ق»]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۸_بخش۴۰#link352 | اقوال مختلف درباره جواب قسم | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۸_بخش۳۹#link351 | محتواى سوره مباركه «ق»]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۸_بخش۴۰#link352 | اقوال مختلف درباره جواب قسم «وَ القُرآنِ المَجِيد»]] | |||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۸_بخش۴۰#link354 | مراد از | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۸_بخش۴۰#link354 | مراد از «كتاب» در آیه، «لوح محفوظ» است]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۸_بخش۴۰#link355 | مقصود از | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۸_بخش۴۰#link355 | مقصود از «أمر مريج»، در باره تکذیب کنندگان قیامت]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۸_بخش۴۰# | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۸_بخش۴۰#link357 | بحث روایتی: (رواياتى درباره كوه قاف)]] | ||
}} | |||
|-|نمونه= | |-|نمونه= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:نمونه جلد۲۲_بخش۱۲#link102 | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:نمونه جلد۲۲_بخش۱۲#link102 | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-| تفسیر نور= | |||
===تفسیر نور (محسن قرائتی)=== | |||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبارَكاً فَأَنْبَتْنا بِهِ جَنَّاتٍ وَ حَبَّ الْحَصِيدِ «9» وَ النَّخْلَ باسِقاتٍ لَها طَلْعٌ نَضِيدٌ «10» | |||
و از آسمان، آبى پر بركت نازل كرديم، پس به وسيله آن باغها و دانههاى دروشدنى رويانديم. و نيز درختان بلند خرما با خوشههاى پر و بر هم چيده. | |||
تفسير نور(10جلدى)، ج9، ص: 212 | |||
}} | |||
|-| | |||
اثنی عشری= | |||
===تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبارَكاً فَأَنْبَتْنا بِهِ جَنَّاتٍ وَ حَبَّ الْحَصِيدِ «9» | |||
وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ: و نازل نموديم از جانب آسمان يا از ابر، ماءً مُبارَكاً: | |||
آبى با بركت و بسيار با منفعت. | |||
در كافى- از حضرت صادق عليه السّلام، فرمود رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله در اين آيه: نيست هيچ آبى در زمين مگر آنكه مخلوط شده با آن آب آسمان «2». | |||
و در حديث مفضل حضرت فرمايد: باران بتدريج و قطره قطره مىآيد، زمين را سيراب و زراعات را مىروياند و زمين را آبادان و بدنها را نرم و ملايم، و هوا | |||
---- | |||
«1» توحيد المفضل (با تعليق كاظم المظفر، مكتبة الدوارى- قم) ص 157 (خلق الورق و وصفه) | |||
«2» برهان ج 4 ص 217 بنقل از كافى. | |||
جلد 12 - صفحه 218 | |||
را از كدورت جلا مىبخشد وبا و طاعون و امراضى كه از فساد هوا بهم مىرسد زايل مىنمايد و آفت درختان و زراعات را رفع كند «1». | |||
فَأَنْبَتْنا بِهِ: پس برويانيم به آن باران، جَنَّاتٍ وَ حَبَّ الْحَصِيدِ: سبزهها و دانههاى نباتى كه از شأن آن آنست كه محصود و درو كرده شود در وقت رسيدن مانند گندم و جو و برنج و ارزن و غير آن. | |||
}} | |||
|-| | |||
روان جاوید= | |||
===تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
أَ فَلَمْ يَنْظُرُوا إِلَى السَّماءِ فَوْقَهُمْ كَيْفَ بَنَيْناها وَ زَيَّنَّاها وَ ما لَها مِنْ فُرُوجٍ «6» وَ الْأَرْضَ مَدَدْناها وَ أَلْقَيْنا فِيها رَواسِيَ وَ أَنْبَتْنا فِيها مِنْ كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ «7» تَبْصِرَةً وَ ذِكْرى لِكُلِّ عَبْدٍ مُنِيبٍ «8» وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبارَكاً فَأَنْبَتْنا بِهِ جَنَّاتٍ وَ حَبَّ الْحَصِيدِ «9» وَ النَّخْلَ باسِقاتٍ لَها طَلْعٌ نَضِيدٌ «10» | |||
رِزْقاً لِلْعِبادِ وَ أَحْيَيْنا بِهِ بَلْدَةً مَيْتاً كَذلِكَ الْخُرُوجُ «11» | |||
ترجمه | |||
آيا نظر نكردند بآسمان بالاى سرشان كه چگونه بنا كرديم آنرا و آراستيمش و نيست براى آن هيچ شكافى | |||
و زمين را گسترده و پهن نموديم و افكنديم در آن كوههاى استوار و رويانديم در آن از هر صنف نيكو منظرى | |||
بجهت بينائى و تذكّر براى هر بنده بازگشت كننده | |||
و فرو فرستاديم از آسمان آبى با بركت پس رويانديم بآن بوستانها و حبوبات درو شدنى را | |||
و درختان خرماى بلند بارور را كه براى آنها است شكوفه رويهم چيده شده | |||
براى روزى بندگان | |||
---- | |||
جلد 5 صفحه 51 | |||
و زنده گردانديم بدان آب زمين مرده را اينچنين است بيرون آمدن مردگان. | |||
تفسير | |||
خداوند سبحان بعد از نفى استبعاد از معاد در آيات سابقه اثبات فرموده است آنرا باين تقريب كه آيا منكرين معاد نظر ننمودند بسوى آسمان در بالاى سرشان كه چگونه سقف مرتفع سبز نقّاشى شده بستارگانرا بدون عمود و ستون و خلل و فرج خداوند براى بندگان بنا فرموده و چگونه خوان احسان خود را كه زمين پهناور است براى آنها گسترده و بكوههاى راسخ ثابت آنرا ميخكوب نموده كه متزلزل نشود و در آن خوان از هر نوع گل و ريحان و هر صنف ميوه و سبزيجات خوش منظر بهجت آوريرا رويانده و مهيّا فرموده براى بصيرت و بينائى و تذكّر و تنبّه هر بندهئى كه بفكر معرفت حق و تشكّر از نعمت او افتد و در اين ميدان بكوشد تا شربت مراد بنوشد و فرود آورده از آسمان باران پرخير و بركت را و رويانده بوسيله آن بوستانهاى پردرخت و بستانهاى پرزرع و حبوبات قابل درو شدن را و چون در جزيرة العرب بيشتر از هر درخت ميوهاى درخت خرما است كه از ساير درختها بلندتر و باشكوهتر و پرفائدهتر است آنرا مخصوص بذكر فرموده با اشاره بجلوه مخصوصى كه براى آن حاصل ميشود در وقت شكوفه كردن و بسته شدن حبّههاى خرما در خوشه بنظم و ترتيب موزون خوشى كه انظار را بخود جلب مينمايد و طلع در لغت عرب بر شكوفه خرما و بر حبههاى منعقد متراكم رويهم چيده شده آن در خوشهها اطلاق ميشود و ظاهرا اينجا مراد اين معنى است و تمام اين نعم و اين تشريفات براى ارتزاق بندگان و شكر گذارى از خداوند منّان است و خداوند زمين موات خشك بىآب و علف را بوسيله ريزش باران رحمت خود زنده و رخشنده نموده همچنين در قيامت بوسيله آن اجساد خاك شده را زنده نموده از زمين بيرون ميآورد و صفحه محشر را از آنها پر ميكند آيا ميشود كسى قادر بر آن اموريكه ديدهايد و مىبينيد باشد و قادر بر اين امر كه نديدهايد و مانند آنها است نباشد با آنكه حكم امثال عقلا يكى است و كسيكه قادر بر امرى باشد لابد قادر بر مثل آنهم هست. | |||
}} | |||
|-| | |||
اطیب البیان= | |||
===اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
وَ نَزَّلنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبارَكاً فَأَنبَتنا بِهِ جَنّاتٍ وَ حَبَّ الحَصِيدِ «9» | |||
و نازل فرموديم از طرف بالا آب با بركت را و رويانيديم بآن باغهايي و دانههايي حصاد ميشود. | |||
وَ نَزَّلنا مِنَ السَّماءِ بارانهاي نافع بتوسط ابرها که از درياها بخاراتي متصاعد ميشود و بصورت ابرها در ميآيد و بتوسط بادها در نقاط زمين ميبارد از طرف بالا. | |||
ماءً مُبارَكاً بركات باران بسيار است اولا تلطيف هوا ميكند و ميكروب ها را رفع ميكند، و ثانيا از مطهرات است که فرمود: | |||
ما اصابه المطر فقد طهر | |||
و ثالثا رودخانهها و نهرها و چشمهها و چاهها پر از آب ميشود. و رابعا گياهها از زمين روئيده ميشود و ساير بركات باران، حتي گفتند: در دهان ماهي مرواريد ميشود. | |||
فَأَنبَتنا بِهِ جَنّاتٍ باغستانها سبز و خرم ميشود گلها تر و تازه ميگردد و زمين از اوراث و كثافتها پاك ميشود و فرح ميآورد. | |||
وَ حَبَّ الحَصِيدِ مثل گندم و جو و نخود و عدس و ماش و برنج و لوبيا و ساير حبوبات و خضرويات. | |||
}} | |||
|-| | |||
برگزیده تفسیر نمونه= | |||
===برگزیده تفسیر نمونه=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
] | |||
(آیه 9)- در این آیه پایه استدلال دیگری را مینهد و میگوید: «و از آسمان آبی پر برکت نازل کردیم و به وسیله آن باغها و دانههایی را که درو میکنند رویاندیم» (وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبارَکاً فَأَنْبَتْنا بِهِ جَنَّاتٍ وَ حَبَّ الْحَصِیدِ). | |||
}} | |||
|-|تسنیم= | |-|تسنیم= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-|</tabber> | |-|</tabber> | ||
خط ۸۶: | خط ۲۰۳: | ||
[[رده:نقش آسمان]][[رده:آیات آفاقى]][[رده:تشکیل ابر]][[رده:بارش باران]][[رده:برکت باران]][[رده:فواید باران]][[رده:نقش باران]][[رده:منشأ پیدایش باغها]][[رده:زمینه بصیرت حق طلبان]][[رده:زمینه تنبه حق طلبان]][[رده:مجارى اراده خدا]][[رده:نشانه هاى تدبیر خدا]][[رده:اهمیت درختان]][[رده:عوامل عبرت]][[رده:نقش عوامل طبیعى]][[رده:اهمیت کشتزار ها]][[رده:منشأ پیدایش کشتزار ها]][[رده:عبرت موحدان]][[رده:نظام علیت]] | [[رده:نقش آسمان]][[رده:آیات آفاقى]][[رده:تشکیل ابر]][[رده:بارش باران]][[رده:برکت باران]][[رده:فواید باران]][[رده:نقش باران]][[رده:منشأ پیدایش باغها]][[رده:زمینه بصیرت حق طلبان]][[رده:زمینه تنبه حق طلبان]][[رده:مجارى اراده خدا]][[رده:نشانه هاى تدبیر خدا]][[رده:اهمیت درختان]][[رده:عوامل عبرت]][[رده:نقش عوامل طبیعى]][[رده:اهمیت کشتزار ها]][[رده:منشأ پیدایش کشتزار ها]][[رده:عبرت موحدان]][[رده:نظام علیت]] | ||
[[رده:آیات قرآن]] [[رده:سوره ق ]] | [[رده:آیات قرآن]] [[رده:سوره ق ]] | ||
{{#seo: | |||
|title=آیه 9 سوره ق | |||
|title_mode=replace | |||
|keywords=آیه 9 سوره ق,ق 9,وَ نَزَّلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً مُبَارَکاً فَأَنْبَتْنَا بِهِ جَنَّاتٍ وَ حَبَ الْحَصِيدِ,نقش آسمان,آیات آفاقى,تشکیل ابر,بارش باران,برکت باران,فواید باران,نقش باران,منشأ پیدایش باغها,زمینه بصیرت حق طلبان,زمینه تنبه حق طلبان,مجارى اراده خدا,نشانه هاى تدبیر خدا,اهمیت درختان,عوامل عبرت,نقش عوامل طبیعى,اهمیت کشتزار ها,منشأ پیدایش کشتزار ها,عبرت موحدان,نظام علیت,آیات قرآن سوره ق | |||
|description=وَ نَزَّلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً مُبَارَکاً فَأَنْبَتْنَا بِهِ جَنَّاتٍ وَ حَبَ الْحَصِيدِ | |||
|image=Wiki_Logo.png | |||
|image_alt=الکتاب | |||
|site_name=الکتاب | |||
}} |
نسخهٔ کنونی تا ۱۹ آبان ۱۴۰۱، ساعت ۰۲:۵۸
کپی متن آیه |
---|
وَ نَزَّلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً مُبَارَکاً فَأَنْبَتْنَا بِهِ جَنَّاتٍ وَ حَبَ الْحَصِيدِ |
ترجمه
ق ٨ | آیه ٩ | ق ١٠ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«نَزَّلْنَا ...»: (نگا: بقره / و انفال / ). «الْحَصِیدِ»: درو شده. «حَبَّ الْحَصِیدِ»: دانههای کشتزارهائی که درویده میشوند.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبارَكاً فَأَنْبَتْنا بِهِ جَنَّاتٍ وَ حَبَّ الْحَصِيدِ «9» وَ النَّخْلَ باسِقاتٍ لَها طَلْعٌ نَضِيدٌ «10»
و از آسمان، آبى پر بركت نازل كرديم، پس به وسيله آن باغها و دانههاى دروشدنى رويانديم. و نيز درختان بلند خرما با خوشههاى پر و بر هم چيده.
تفسير نور(10جلدى)، ج9، ص: 212
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبارَكاً فَأَنْبَتْنا بِهِ جَنَّاتٍ وَ حَبَّ الْحَصِيدِ «9»
وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ: و نازل نموديم از جانب آسمان يا از ابر، ماءً مُبارَكاً:
آبى با بركت و بسيار با منفعت.
در كافى- از حضرت صادق عليه السّلام، فرمود رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله در اين آيه: نيست هيچ آبى در زمين مگر آنكه مخلوط شده با آن آب آسمان «2».
و در حديث مفضل حضرت فرمايد: باران بتدريج و قطره قطره مىآيد، زمين را سيراب و زراعات را مىروياند و زمين را آبادان و بدنها را نرم و ملايم، و هوا
«1» توحيد المفضل (با تعليق كاظم المظفر، مكتبة الدوارى- قم) ص 157 (خلق الورق و وصفه)
«2» برهان ج 4 ص 217 بنقل از كافى.
جلد 12 - صفحه 218
را از كدورت جلا مىبخشد وبا و طاعون و امراضى كه از فساد هوا بهم مىرسد زايل مىنمايد و آفت درختان و زراعات را رفع كند «1».
فَأَنْبَتْنا بِهِ: پس برويانيم به آن باران، جَنَّاتٍ وَ حَبَّ الْحَصِيدِ: سبزهها و دانههاى نباتى كه از شأن آن آنست كه محصود و درو كرده شود در وقت رسيدن مانند گندم و جو و برنج و ارزن و غير آن.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
أَ فَلَمْ يَنْظُرُوا إِلَى السَّماءِ فَوْقَهُمْ كَيْفَ بَنَيْناها وَ زَيَّنَّاها وَ ما لَها مِنْ فُرُوجٍ «6» وَ الْأَرْضَ مَدَدْناها وَ أَلْقَيْنا فِيها رَواسِيَ وَ أَنْبَتْنا فِيها مِنْ كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ «7» تَبْصِرَةً وَ ذِكْرى لِكُلِّ عَبْدٍ مُنِيبٍ «8» وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبارَكاً فَأَنْبَتْنا بِهِ جَنَّاتٍ وَ حَبَّ الْحَصِيدِ «9» وَ النَّخْلَ باسِقاتٍ لَها طَلْعٌ نَضِيدٌ «10»
رِزْقاً لِلْعِبادِ وَ أَحْيَيْنا بِهِ بَلْدَةً مَيْتاً كَذلِكَ الْخُرُوجُ «11»
ترجمه
آيا نظر نكردند بآسمان بالاى سرشان كه چگونه بنا كرديم آنرا و آراستيمش و نيست براى آن هيچ شكافى
و زمين را گسترده و پهن نموديم و افكنديم در آن كوههاى استوار و رويانديم در آن از هر صنف نيكو منظرى
بجهت بينائى و تذكّر براى هر بنده بازگشت كننده
و فرو فرستاديم از آسمان آبى با بركت پس رويانديم بآن بوستانها و حبوبات درو شدنى را
و درختان خرماى بلند بارور را كه براى آنها است شكوفه رويهم چيده شده
براى روزى بندگان
جلد 5 صفحه 51
و زنده گردانديم بدان آب زمين مرده را اينچنين است بيرون آمدن مردگان.
تفسير
خداوند سبحان بعد از نفى استبعاد از معاد در آيات سابقه اثبات فرموده است آنرا باين تقريب كه آيا منكرين معاد نظر ننمودند بسوى آسمان در بالاى سرشان كه چگونه سقف مرتفع سبز نقّاشى شده بستارگانرا بدون عمود و ستون و خلل و فرج خداوند براى بندگان بنا فرموده و چگونه خوان احسان خود را كه زمين پهناور است براى آنها گسترده و بكوههاى راسخ ثابت آنرا ميخكوب نموده كه متزلزل نشود و در آن خوان از هر نوع گل و ريحان و هر صنف ميوه و سبزيجات خوش منظر بهجت آوريرا رويانده و مهيّا فرموده براى بصيرت و بينائى و تذكّر و تنبّه هر بندهئى كه بفكر معرفت حق و تشكّر از نعمت او افتد و در اين ميدان بكوشد تا شربت مراد بنوشد و فرود آورده از آسمان باران پرخير و بركت را و رويانده بوسيله آن بوستانهاى پردرخت و بستانهاى پرزرع و حبوبات قابل درو شدن را و چون در جزيرة العرب بيشتر از هر درخت ميوهاى درخت خرما است كه از ساير درختها بلندتر و باشكوهتر و پرفائدهتر است آنرا مخصوص بذكر فرموده با اشاره بجلوه مخصوصى كه براى آن حاصل ميشود در وقت شكوفه كردن و بسته شدن حبّههاى خرما در خوشه بنظم و ترتيب موزون خوشى كه انظار را بخود جلب مينمايد و طلع در لغت عرب بر شكوفه خرما و بر حبههاى منعقد متراكم رويهم چيده شده آن در خوشهها اطلاق ميشود و ظاهرا اينجا مراد اين معنى است و تمام اين نعم و اين تشريفات براى ارتزاق بندگان و شكر گذارى از خداوند منّان است و خداوند زمين موات خشك بىآب و علف را بوسيله ريزش باران رحمت خود زنده و رخشنده نموده همچنين در قيامت بوسيله آن اجساد خاك شده را زنده نموده از زمين بيرون ميآورد و صفحه محشر را از آنها پر ميكند آيا ميشود كسى قادر بر آن اموريكه ديدهايد و مىبينيد باشد و قادر بر اين امر كه نديدهايد و مانند آنها است نباشد با آنكه حكم امثال عقلا يكى است و كسيكه قادر بر امرى باشد لابد قادر بر مثل آنهم هست.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ نَزَّلنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبارَكاً فَأَنبَتنا بِهِ جَنّاتٍ وَ حَبَّ الحَصِيدِ «9»
و نازل فرموديم از طرف بالا آب با بركت را و رويانيديم بآن باغهايي و دانههايي حصاد ميشود.
وَ نَزَّلنا مِنَ السَّماءِ بارانهاي نافع بتوسط ابرها که از درياها بخاراتي متصاعد ميشود و بصورت ابرها در ميآيد و بتوسط بادها در نقاط زمين ميبارد از طرف بالا.
ماءً مُبارَكاً بركات باران بسيار است اولا تلطيف هوا ميكند و ميكروب ها را رفع ميكند، و ثانيا از مطهرات است که فرمود:
ما اصابه المطر فقد طهر
و ثالثا رودخانهها و نهرها و چشمهها و چاهها پر از آب ميشود. و رابعا گياهها از زمين روئيده ميشود و ساير بركات باران، حتي گفتند: در دهان ماهي مرواريد ميشود.
فَأَنبَتنا بِهِ جَنّاتٍ باغستانها سبز و خرم ميشود گلها تر و تازه ميگردد و زمين از اوراث و كثافتها پاك ميشود و فرح ميآورد.
وَ حَبَّ الحَصِيدِ مثل گندم و جو و نخود و عدس و ماش و برنج و لوبيا و ساير حبوبات و خضرويات.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 9)- در این آیه پایه استدلال دیگری را مینهد و میگوید: «و از آسمان آبی پر برکت نازل کردیم و به وسیله آن باغها و دانههایی را که درو میکنند رویاندیم» (وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبارَکاً فَأَنْبَتْنا بِهِ جَنَّاتٍ وَ حَبَّ الْحَصِیدِ).
نکات آیه
۱- ریزش باران پر برکت از آسمان، آیتى خداوندى است. (و نزّلنا من السماء ماء مبرکًا)
۲- فرایند تشکیل توده هاى ابر و ریزش تدریجى باران، تدبیرى الهى است. (و نزّلنا من السماء ماء مبرکًا)
۳- قطره هاى برکت آفرین باران، پیامدار بصیرت و بیدارى براى حق جویان (تبصرة و ذکرى لکلّ عبد منیب . و نزّلنا من السماء ماء مبرکًا) از ارتباط این آیه با آیه قبل، مطلب بالا قابل برداشت است.
۴- پیدایش بوستان ها و کشتزارها در پى نزول باران، درسى براى خداجویان (و نزّلنا من السماء ماء مبرکًا فأنبتنا به جنّت و حبّ الحصید)
۵- عوامل طبیعى، در خدمت تحقق اراده خداوند (فأنبتنا به جنّ-ت و حبّ الحصید)
۶- سلسله علل و اسباب طولى در نظام طبیعت، به جعل و تدبیر الهى است. (و نزّلنا من السماء ... فأنبتنا به جنّ-ت و حبّ الحصید) خداوند، خود باران را فرومى فرستد و خود آن را وسیله رویش گیاهان قرار مى دهد و این گونه یکى را رتبه سبب و دیگرى را رتبه مسبب مى بخشد. انتساب فعل ها به خداوند، مى رساند که این نظام طولى، مستند به جعل الهى است.
۷- درخت ها و کشتزارها، دو نمود برکت باران و بقاى رحمت آن ( ماء مبرکًا فأنبتنا به جنّ-ت و حبّ الحصید)
موضوعات مرتبط
- آسمان: نقش آسمان ۱
- آیات خدا: آیات آفاقى ۱
- ابر: تشکیل ابر ۲
- باران: بارش باران ۱، ۲; برکت باران ۷; فواید باران ۳، ۴; نقش باران ۷
- باغها: منشأ پیدایش باغها ۴
- حق طلبان: زمینه بصیرت حق طلبان ۳; زمینه تنبه حق طلبان ۳
- خدا: مجارى اراده خدا ۵; نشانه هاى تدبیر خدا ۲، ۶
- درختان: اهمیت درختان ۷
- عبرت: عوامل عبرت ۴
- عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۵
- کشتزار: اهمیت کشتزار ها ۷; منشأ پیدایش کشتزار ها ۴
- موحدان: عبرت موحدان ۴
- نظام علیت :۶
منابع