التوبة ٢٨

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ‌ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِکُونَ‌ نَجَسٌ‌ فَلاَ يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ‌ بَعْدَ عَامِهِمْ‌ هٰذَا وَ إِنْ‌ خِفْتُمْ‌ عَيْلَةً فَسَوْفَ‌ يُغْنِيکُمُ‌ اللَّهُ‌ مِنْ‌ فَضْلِهِ‌ إِنْ‌ شَاءَ إِنَ‌ اللَّهَ‌ عَلِيمٌ‌ حَکِيمٌ‌

ترجمه

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! مشرکان ناپاکند؛ پس نباید بعد از امسال، نزدیک مسجد الحرام شوند! و اگر از فقر می‌ترسید، خداوند هرگاه بخواهد، شما را به کرمش بی‌نیاز می‌سازد؛ (و از راه دیگر جبران می‌کند؛) خداوند دانا و حکیم است.

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! حق اين است كه مشركان ناپاكند، پس نبايد از سال آينده به مسجد الحرام نزديك شوند، و اگر [در اين قطع رابطه‌] از تنگدستى بيم داريد، اگر خدا بخواهد زودا كه از فضل خويش بى‌نيازتان كند كه خداوند داناى حكيم است

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، حقيقت اين است كه مشركان ناپاكند، پس نبايد از سال آينده به مسجدالحرام نزديك شوند، و اگر [در اين قطع رابطه‌] از فقر بيمناكيد، پس به زودى خدا -اگر بخواهد- شما را به فضل خويش بى‌نياز مى‌گرداند، كه خدا داناى حكيم است.

ای کسانی که ایمان آورده‌اید، محققا بدانید که مشرکان نجس و پلیدند و بعد از این سال (که عهدشان به پایان می‌رسد) نباید قدم به مسجد الحرام گذارند و اگر (در اثر دور شدن تجارت و ثروت آنها از شما) از فقر می‌ترسید خدا اگر بخواهد شما را به فضل خود (از خلق و از مشرکان) بی‌نیاز خواهد کرد، که خدا دانا و در کمال عنایت و حکمت است.

ای اهل ایمان! جز این نیست که مشرکان پلیدند؛ پس نباید بعد از امسال به مسجدالحرام نزدیک شوند؛ و اگر [به سبب قطع رابطه با آنان و تعطیل شدن داد و ستد با ایشان] از بی نوایی و تنگدستی می ترسید، خدا اگر بخواهد شما را از فضل و احسانش بی نیاز می کند؛ یقیناً خدا دانا و حکیم است.

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، مشركان نجسند و از سال بعد نبايد به مسجد الحرام نزديك شوند. و اگر از بينوايى مى‌ترسيد، خدا اگر بخواهد به فضل خويش بى‌نيازتان خواهد كرد. زيرا خدا دانا و حكيم است.

ای مؤمنان همانا مشرکان پلیدند، لذا نباید پس از امسالشان به مسجدالحرام نزدیک شوند، و اگر از [رکود تجارت و] تنگدستی می‌ترسید، زودا که خداوند، اگر بخواهد شما را از فضل خویش توانگر گرداند، که خداوند دانای فرزانه است‌

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، جز اين نيست كه مشركان پليدند، پس بعد از اين سال نبايد به مسجد الحرام نزديك شوند و اگر [به سبب قطع داد و ستد] از بينوايى و درويشى مى‌ترسيد خداوند اگر خواهد شما را از بخشش خويش بى‌نياز خواهد كرد، زيرا كه خدا دانا و با حكمت است.

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بیگمان مشرکان (به سبب کفر و شرکشان، از لحاظ عقیده) پلیدند، لذا نباید پس از امسال (که نهم هجری است) به مسجدالحرام وارد شوند. اگر (بر اثر قطع تجارت آنان با شما) از فقر می‌ترسید، (نترسید که) خداوند اگر بخواهد شما را به فضل و رحمت خود (از خلق و از مشرکان) بی‌نیاز می‌گرداند؛ چراکه خدا آگاه (از کار شما است و برای گرداندن آن) دارای کمال عنایت و حکمت است.

هان ای کسانی که ایمان آوردید! بت‌پرستان تنها (از نظر عقیده و اعمالشان) ناپاکند، پس نباید از سال آینده به مسجدالحرام نزدیک شوند و اگر (در این قطع رابطه) از فقر بیمناکید، اگر خدا بخواهد در آینده‌ای شما را به فضل خویش بی‌نیاز می‌گرداند. خدا همواره بسی دانای حکیم است.

ای آنان که ایمان آوردید جز این نیست که مشرکان پلیدند پس نزدیک نشوند مسجد حرام را پس از سالشان این (امسال) و اگر ترسیدید از سنگینی هزینه بزودی بی‌نیازتان گرداند خدا از فضل خود اگر خواهد همانا خداوند است دانای حکیم‌

التوبة ٢٧	آیه ٢٨	التوبة ٢٩
سوره : سوره التوبة نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٩ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«نَجَسٌ»: مصدر است و به معنی پلیدی و ناپاکی است. در اینجا مراد (نَجِس) با کسر جیم است که به معنی شخص پلید و ناپاک است و برای مبالغه به صورت مصدر ذکر شده است و مقصود اشخاص شرور بدطینت است. «عَیْلَةً»: فقر و تنگدستی.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ مَنْ‌ أَظْلَمُ‌ مِمَّنْ‌ مَنَعَ‌... (۲)

وَ إِنْ‌ خِفْتُمْ‌ أَلاَّ تُقْسِطُوا... (۲) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ‌ آمَنُوا لاَ... (۶)

تفسیر

• آيات ۲۸ - ۲۵، سوره توبه
• بيان آيات مربوط به جنگ حنين
• مغرور شدن مسلمين به كثرت نفراتشان و هزيمتشان در آغاز جنگ
• سخن عجيب يكى از مفسرين در تفسير آيه و توجيه هزيمت مسلمانان در آغاز جنگ
• مراد از انزال (( سكينت )) برسول (ص ) و مؤ منين
• معناى (سكينت ) كه در آيات قرآن آمده است
• نازل شدن سكينت موقوف است بر وجود طهارت دل و صفاى باطن
• منظور از مؤ منانى كه سكينت بر آنان نازل گرديد افراد معدودى است كهرسول خدا(ص ) را تنها نگذاشتند و فرار نكردند
• ادامه خوشنودى و رضاى خدا از كسى و بقاء ستايش و مدح او بستگى دارد به بقاء صفات و احوال حميده او
• معناى (( سكينت )) و اشاره به اينكه سكينت از جنود خداى تعالى است
• معناى : (( إِنَّمَا الْمُشرِكُونَ نجَسٌ ))
• استشهاد امام هادى (ع ) در پاسخ متوكل به آيه (لقد نصركم فى مواطن كثيره ) در تعيين حد كثير
• داستان جنگ حنين به نقل مجمع البيان
• اعتراض انصار نسبت به كيفيت تقسيم غنائم جنگ حنين و خطابه رسول الله (ص ) در جواب به آنها
• فهرست اسامى شهداى حنين و بيان تعداد نفرات وفادارى كه فرار نكردند و پيامبر (ص) را تنها نگذاشتند

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - شرک، مایه پلیدى است و مشرکان مردمانى پلیدند. (یأیها الذین ءامنوا إنما المشرکون نجس)

۲ - مسجدالحرام، مکانى است مقدس و دور داشتن هر گونه آلودگى از آن، لازم مى باشد. (إنما المشرکون نجس فلا یقربوا المسجدالحرام)

۳ - ممانعت از نزدیک شدن مشرکان به مسجدالحرام، بر اهل ایمان واجب است. (یأیها الذین ءامنوا إنما المشرکون نجس فلا یقربوا المسجدالحرام)

۴ - اعلان ممنوعیت ورود مشرکان به مسجدالحرام در سال نهم هجرت (فلا یقربوا المسجدالحرام بعد عامهم هذا) آیات سوره برائت - بنابر گفته مفسّران - در مراسم حج سال نهم هجرت بر مشرکان خوانده شد.

۵ - سال نهم هجرى، سال قدرت مسلمانان و استیلاى آنان بر اداره مسجدالحرام (فلا یقربوا المسجدالحرام بعد عامهم هذا) اینکه مسلمانان در سال نهم هجرى مکلف به این تکلیف الهى شدند - با اینکه اصل پلیدى مشرکان در گذشته نیز بوده است - نشان مى دهد که در گذشته، اجراى آن میسر نبوده است.

۶ - لزوم رعایت شرایط و زمینه هاى اجرایى، در بیان احکام و قوانین (فلا یقربوا المسجدالحرام بعد عامهم هذا) با اینکه پلیدى مشرکان در گذشته نیز وجود داشت و آنان هرگز نمى بایست به مسجدالحرام وارد شوند ; خداوند زمانى فرمان ممنوعیت ورود مشرکان به مسجدالحرام را صادر کرد که مسلمانان از قدرت لازم براى اجراى این حکم برخوردار بودند.

۷ - مشرکان، داراى موسم سالانه براى آمدن به مسجدالحرام (فلا یقربوا المسجدالحرام بعد عامهم هذا) تعبیر به «عامهم» - که عام را به مشرکان اسناد داده - مشعر به این معناست.

۸ - نگرانى برخى از مسلمانان، از مختل شدن نظام اقتصادى خود در نتیجه قطع رفت و آمد مشرکان به مکّه (فلا یقربوا المسجدالحرام ... و إن خفتم عیلة فسوف یغنیکم اللّه من فضله)

۹ - آمدن مشرکان به مکّه در مراسم سالانه حج، داراى ثمرات اقتصادى براى مکیان (از جمله مسلمانان) بود. (و إن خفتم عیلة فسوف یغنیکم اللّه من فضله)

۱۰ - لزوم فدا کردن منافع مادى براى تحقق بخشیدن به ارزشهاى دینى (یأیها الذین ءامنوا إنما المشرکون نجس فلا یقربوا المسجدالحرام ... و إن خفتم عیلة فسوف یغنیکم اللّه من فضله)

۱۱ - بیم از فقر و تنگدستى، زمینه ابتلاى انسان به نافرمانى خدا (یأیها الذین ءامنوا ... و إن خفتم عیلة فسوف یغنیکم اللّه من فضله)

۱۲ - وعده خداوند به جبران خسارتهاى مادّى مؤمنان صدر اسلام، که در نتیجه قطع رابطه با مشرکان متوجّه آنان مى شد. (إنما المشرکون نجس فلا یقربوا المسجدالحرام ... و إن خفتم عیلة فسوف یغنیکم اللّه من فضله)

۱۳ - جبران خسارتهاى وارده بر مؤمنان، در نتیجه مبارزه با دشمنان اسلام، وعده الهى به ایشان (إنما المشرکون نجس فلا یقربوا المسجدالحرام ... و إن خفتم عیلة فسوف یغنیکم اللّه من فضله)

۱۴ - اهمیّت توجّه به تنگناها و مشکلات اقتصادى جامعه اسلامى (و إن خفتم عیلة فسوف یغنیکم اللّه من فضله)

۱۵ - لزوم توجّه به پیامدهاى یک حکم و پیش بینى و تدارک تنشهاى اقتصادى - اجتماعى آن * (إنما المشرکون نجس فلا یقربوا المسجدالحرام ... و إن خفتم عیلة فسوف یغنیکم اللّه من فضله) خداوند در این آیه، پس از بیان حکم ممنوعیت ورود مشرکان به مسجدالحرام، بلافاصله به پیامد اقتصادى آن براى مسلمین اشاره فرموده و با وعده به تدارک خسارت، این مشکل را حل کرده است.

۱۶ - غنا و بى نیازى مؤمنان، پرتوى از فضل الهى نسبت به آنان (فسوف یغنیکم اللّه من فضله)

۱۷ - فضل الهى به مؤمنان، به مشیّت و اراده او بستگى دارد. (فسوف یغنیکم اللّه من فضله إن شاء)

۱۸ - لزوم امید بستن مؤمنان به فضل الهى و قطع دلبستگى از غیر خدا (فسوف یغنیکم اللّه من فضله إن شاء)

۱۹ - ممنوعیت مشرکان از نزدیک شدن به مسجدالحرام، حکمى است مبتنى بر علم و حکمت گسترده خدا. (یأیها الذین ءامنوا إنما المشرکون نجس فلا یقربوا المسجدالحرام ... إنّ اللّه علیم حکیم)

۲۰ - احکام و تکالیف الهى، داراى فلسفه اى عالمانه و حکیمانه (فلا یقربوا المسجدالحرام ... إنّ اللّه علیم حکیم)

۲۱ - علم و حکمت گسترده خداوند، پایه و اساس مشیّت و اراده او (إن شاء إنّ اللّه علیم حکیم)

۲۲ - خدا، علیم (دانا) و حکیم (کاردان) است. (إنّ اللّه علیم حکیم)

روایات و احادیث

۲۳ - از رسول خدا (ص) روایت شده است: «لایدخل المسجدالحرام مشرک بعد عامى هذا أبداً إلا أهل العهد و خدمکم ; از این سال هیچ مشرکى نباید داخل مسجدالحرام شود، مگر کسانى که با مسلمانان عهد بسته اند یا خدمتکار شما مسلمانان هستند».

موضوعات مرتبط

• احکام: ۳، ۱۹ شرایط تشریع احکام ۶، ۱۵ ; فلسفه احکام ۲۰ ; منشأ تشریع احکام ۱۹
• اسلام: تاریخ صدر اسلام ۴، ۵، ۸، ۹، ۱۲، ۲۳
• اسماء و صفات: حکیم ۲۲ ; علیم ۲۲
• اقتصاد: اهمیّت نظام اقتصادى ۱۵
• اماکن مقدس: ۲
• امیدوارى: امیدوارى به فضل خدا ۱۸
• پلیدان: ۱
• پلیدى: عوامل پلیدى ۱
• تاریخ: وقایع سال نهم هجرى ۴
• ترس: آثار ترس از فقر ۱۱
• جامعه: اهمیّت حفظ نظام اجتماعى ۱۵
• حج: آثار اقتصادى حج ۹
• خدا: حکمت خدا ۱۹، ۲۱ ; صفات خدا ۲۱ ; علم خدا ۱۹، ۲۱ ; فضل خدا ۱۷ ; مشیّت خدا ۱۷ ; نشانه هاى فضل خدا ۱۶ ; منشأ مشیّت خدا ۲۱ ; وعده هاى خدا ۱۲، ۱۳
• دشمنان: آثار مبارزه با دشمنان ۱۳
• دین: اهمیّت دین ۱۰
• ذکر: اهمیّت ذکر مشکلات اقتصادى ۱۴
• شرک: آثار شرک ۱
• عصیان: زمینه عصیان از خدا ۱۱
• مؤمنان: بی نیازى مؤمنان ۱۶ ; تفضل بر مؤمنان ۱۶، ۱۷ ; تکلیف مؤمنان ۳ ; جبران زیانهاى مادى مؤمنان ۱۲، ۱۳ ; مسؤولیت مؤمنان ۱۸ ; وعده به مؤمنان ۱۳ ; وعده به مؤمنان صدر اسلام ۱۲
• مسجدالحرام: احکام مسجدالحرام ۲، ۳، ۱۹ ; اهمیّت مسجدالحرام ۲ ; تولیت مسجدالحرام ۵ ; طهارت مسجدالحرام ۲ ; قداست مسجدالحرام ۲ ; ممنوعیت ورود مشرکان به مسجدالحرام ۳، ۴، ۱۹، ۲۳
• مسلمانان: قدرت مسلمانان ۵ ; مسلمانان در سال نهم هجرى ۵ ; نگرانى مسلمانان صدر اسلام ۸
• مشرکان: آثار قطع رابطه با مشرکان ۱۲ ; پلیدى مشرکان ۱ ; رسوم مشرکان صدر اسلام ۷ ; فواید اقتصادى مشرکان در مکّه ۹ ; قطع رابطه با مشرکان ۸ ; مشرکان معاهد ۲۳ ; مشرکان و مسجدالحرام ۷
• واجبات: ۳