تفسیر:المیزان جلد۱۲ بخش۲: تفاوت میان نسخه‌ها

«'''وَ لَقَدْ أَرْسلْنَا مُوسى بِآيَاتِنَا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَك مِنَ الظلُمَاتِ إِلى النُّورِ ...'''»:

از آن جايى كه گفتار در اين سوره، بر اساس مساله انذار مردم و ترساندن از عزت خداى سبحان (استوار گشته) بود لذا مناسب بود كه خدا روشن ترين مصداق و مظهر عزت خود در ميان انبياء را شاهدم مثال بياورد. و آن داستان رسالت موسى (عليه السلام) و معجزات او براى هدايت مردمش بود. همچنان كه درباره آيات و معجزات او فرموده: «و لقد ارسلنا موسى باياتنا و سلطان مبين». و نيز از قول خود آن جناب حكايت نموده و فرموده: «و ان لا تعلوا على الله انى آتيكم بسلطان مبين».

بنابراين، موقعيتى كه آيه مورد بحث، نسبت به آيه اول سوره يعنى «كتاب انزلناه اليك لتخرج الناس من الظلمات الى النور باذن ربهم» دارد، موقعيت مثالى است كه به منظور تاييد مطلب و دلخوش نمودن مخاطب آورده باشند، همچنان كه در آيه «انا اوحينا ال يك كما اوحينا الى نوح و النبيين من بعده» هم خود مطلب آمده و هم مثالى كه به من ظور تاييد آن و دلخوش ساختن مخاطب آورده مى شود.

اما اين كه بعضى گفته اند كه: آيه مورد بحث ، تفصيل آن اجمالى است كه در آيه «و ما ارسلنا من رسول الا بلسان قومه ليبين لهم» آمده، صحيح نيست و از سياق آيه بسيار بعيد است. و نظير آن در بعيد بودن، گفتار مفسر ديگرى است كه گفته: مراد از آياتى كه موسى به همراهى آنها فرستاده شد آيات تورات است، نه معجزاتى كه از قبيل اژدها و يد بيضاء و امثال آن آورد.

علاوه بر بعيد بودن، اصولا خداى تعالى در هيچ جاى قرآن مجيدش تورات را جزء آيات رسالت موسى (عليه السلام) نشمرده، و اصلا در هيچ جا نفرموده كه ما موسى را با تورات فرستاديم، بلكه هر جا گفتگو از تورات به ميان آورده، فرموده خداوند تورات را بر او نازل كرده، و يا به او داده است.

اگر در آيه مورد بحث، بيرون كردن از ظلمات به سوى نور را مقيد به اذن پروردگار نكرد ولى در آيه اول سوره كه مربوط به رسالت خاتم النبيين و خطاب به آن جناب بود مقيد كرد، براى اين بود كه در آن جا داشت «لتخرج الناس: تا مردم را بيرون كنى»، ولى در اين جا دارد: «اخرج قومك: قومت را بيرون كن» كه اين تعبير، متضمن معناى اذن است به خلاف آن تعبير.