تفسیر:المیزان جلد۱۲ بخش۴۰: تفاوت میان نسخه‌ها

اين، آن چيزى است كه خدا بر قلب واجب كرده. پس اقرار و معرفت، عمل به وظيفه مسلمانى قلب است، و اين، همان است كه آيه: «إلَّا مَن أُكرِهَ وَ قَلبُهُ مُطمَئِنٌ بِالإيمَانِ وَلَكِن مَن شَرَحَ بِالكُفرِ صَدراً» بيان مى كند.

سپس آن شخص پرسيد: يعنى مى فرماييد اگر بيزارى خواستند، بيزارى نجويد و لو اين كه كشته شود؟ فرمود: به خدا سوگند چنين وظيفه اى ندارد، و چيزى بر او نيست، جز آنچه كه بر عمّار بن ياسر گذشت، كه اهل مكه او را مجبور كردند به دشنام دادن به رسول خدا «صلى الله عليه و آله و سلم»، و او داد، در حالى كه قلبش مطمئن به ايمان بود. و رسول خدا به عمّار فرمود: اى عمّار! اگر بار ديگر برگشتند، تو هم برگرد، كه خدا در معذور بودنت، اين آيه را فرستاد: «إلَّا مَن أُكرِهَ وَ قَلبُهُ مُطمَئِنٌّ بِالإيمَانِ»، و دستورت داده كه اگر بار ديگر مجبورت كردند، تو نيز همان كار را بكن.

وَ ضرَبَ اللَّهُ مَثَلاً قَرْيَةً كانَت آمِنَةً مُّطمَئنَّةً يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَداً مِّن كُلِّ مَكانٍ فَكفَرَت بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذَقَهَا اللَّهُ لِبَاس الْجُوع وَ الْخَوْفِ بِمَا كانُوا يَصنَعُونَ(۱۱۲)

وَ لَقَدْ جَاءَهُمْ رَسُولٌ مِّنهُمْ فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمُ الْعَذَاب وَ هُمْ ظالِمُونَ(۱۱۳)

فَكلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلَالاً طيِّباً وَ اشكُرُوا نِعْمَت اللَّهِ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ(۱۱۴)

وَ لا تَقُولُوا لِمَا تَصِف أَلْسِنَتُكمُ الْكَذِب هَذَا حَلَالٌ وَ هَذَا حَرَامٌ لِّتَفْترُوا عَلى اللَّهِ الْكَذِب إِنَّ الَّذِينَ يَفْترُونَ عَلى اللَّهِ الْكَذِب لا يُفْلِحُونَ(۱۱۶)

شاكراً لاَنْعُمِهِ اجْتَبَاهُ وَ هَدَاهُ إِلى صِرَاطٍ مُّستَقِيمٍ(۱۲۱)

وَ آتَيْنَهُ فى الدُّنْيَا حَسنَةً وَ إِنَّهُ فى الاَخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ(۱۲۲)

إِنَّمَا جُعِلَ السَّبْت عَلى الَّذِينَ اخْتَلَفُوا فِيهِ وَ إِنَّ رَبَّك لَيَحْكُمُ بَيْنهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ(۱۲۴)

وَ اصبرْ وَ مَا صَبرُك إِلّا بِاللَّهِ وَ لا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَ لا تَك فى ضَيْقٍ مِّمَّا يَمْكرُونَ(۱۲۷)

خدا مثلى مى زند دهكده اى كه امن و آرام بود و روزيش از هر طرف به فراوانى مى رسيد آنگاه منكر نعمتهاى خدا شدند و خدا به سزاى اعمالى كه مى كردند پرده گرسنگى و ترس بر آنها كشيد (۱۱۲)

و پيغمبرى از خودشان بيامدشان پس او را تكذيب كردند و در آن حال كه ستمگر بودند دچار عذاب شدند (۱۱۳)

از آنچه خدا روزيتان كرده حلال و پاكيزه بخوريد پس اگر خدا را مى پرستيد نعمتهايش را سپاس گزاريد (۱۱۴)

حق اينست كه مردار و خون و گوشت خوك و آنچه نام غير خدا بر آن برده شده براى شما حرام است و هر كه ناچار شود، بدون زياده روى و تجاوز، خدا آمرزگار و رحيم است (۱۱۵)

براى آن توصيف دروغ كه زبانهايتان مى كند مى گوييد اين حلال است و اين حرام ، تا دروغ به خدا بنديد، كسانى كه دروغ به خدا بندند رستگار نمى شوند (۱۱۶)

تمتعى ناچيز است و عذابى الم انگيز دارند (۱۱۷)

و براى كسانى كه به دين يهوديت در آمدند آنچه را از پيش براى تو نقل كرديم ، حرام نموديم ، ما ستمشان نكرديم بلكه خودشان به خودشان ستم مى كردند (۱۱۸)

آنگاه پروردگارت نسبت به كسانى كه از روى نادانى بدى كرده و از پى آن توبه نموده و به صلاح آمده اند پروردگارت از پى آن آمرزگار و رحيم است (۱۱۹)

ابراهيم پيشوايى فرمانبر خدا بوده و از مشركان نبود (۱۲۰)

سپاس دار نعمتهاى خدا بود كه وى را برگزيد و به راه راست هدايتش ‍ كرد (۱۲۱)

در اين دنيا به او نيكى عطا كرديم و هم او در دنياى ديگر از شايستگان است (۱۲۲)

آنگاه به تو وحى كرديم كه آئين معتدل ابراهيم را كه از مشركان نبود پيروى كن (۱۲۳)

شنبه گرفتن براى كسانى كه در مورد آن اختلاف كرده بودند مقرر گشت پروردگارت روز قيامت در باره مطالبى كه در آن اختلاف مى كردند، ميانشان داورى مى كند (۱۲۴)

با فرزانگى و پند دادن نيكو به راه پروردگارت دعوت كن و با مخالفان به طريقى كه نيكوتر است مجادله كن كه پروردگارت كسى را كه از راه او گمراه شده بهتر شناسد و هم او هدايت يافتگان را بهتر شناسد (۱۲۵)

اگر عقوبت مى كنيد، نظير آن عقوبت كه ديده ايد، عقوبت كنيد و اگر صبورى كنيد همان براى صابران بهتر است (۱۲۶)

صبور باش كه صبر كردن تو جز به تاييد خدا نيست غم آنها را مخور و از آن نيرنگها كه مى كنند تنگ دل مباش (۱۲۷)

خدا با كسانى است كه تقوى پيشه كردند و كسانى كه نيكوكار باشند (۱۲۸)

اين دسته از آيات ، تتمه احكامى را بيان مى كند كه در آيات قبل بود، در اين آيات خوردنيهاى حرام و حلال را بيان نموده از تحريم و تحليل بدعتى و بدون اذن خدا نهى مى كند، و نيز پاره اى از احكام را كه براى يهود تشريع شده بود و سپس نسخ شد ذكر نموده ، در حقيقت مساله نسخ كه در آيه «'''و اذا بدلنا آية» مكان آية گذشت عطف نموده و اين معنا را خاطر نشان سازد كه : آنچه بر رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) نازل شده دين ابراهيم است كه بر اساس اعتدال و توحيد بنا شده ، و آن احكام طاقت فرسا كه در دين يهود بود از دين او برداشته شده است .

و در آخر امر به عدالت در مجازات ، و دعوت به صبر و احتساب نموده و با وعده جميل به نصرت و كفايت براى كسانى كه تقوى پيشه نموده و احسان كنند آن را خاتمه مى دهد.