الزمر ٤٥

وَ إِذَا ذُکِرَ اللَّهُ‌ وَحْدَهُ‌ اشْمَأَزَّتْ‌ قُلُوبُ‌ الَّذِينَ‌ لاَ يُؤْمِنُونَ‌ بِالْآخِرَةِ وَ إِذَا ذُکِرَ الَّذِينَ‌ مِنْ‌ دُونِهِ‌ إِذَا هُمْ‌ يَسْتَبْشِرُونَ‌

ترجمه

هنگامی که خداوند به یگانگی یاد می‌شود، دلهای کسانی که به آخرت ایمان ندارند مشمئزّ (و متنفّر) می‌گردد؛ امّا هنگامی که از معبودهای دیگر یاد می‌شود، آنان خوشحال می‌شوند.

|و چون خدا به يگانگى ياد شود، دل‌هاى كسانى كه به آخرت ايمان ندارند دچار نفرت مى‌شود، و چون كسانى غير از او ياد شوند، به ناگاه آنها مسرور مى‌شوند

و چون خدا به تنهايى ياد شود، دلهاى كسانى كه به آخرت ايمان ندارند، منزجر مى‌گردد، و چون كسانى غير از او ياد شوند، بناگاه آنان شادمانى مى‌كنند.

و چون نزد مردم بی‌ایمان به آخرت، خدا را به یکتایی یاد کنند (آنها از ذکر حق) سخت ملول و دلتنگ می‌شوند و هرگاه ذکر غیر خدا (از بتها و امور مادی) کنند خرّم و دلشاد می‌گردند.

و هنگامی که خدا به یگانگی یاد می شود [و نامی از معبودانشان به میان نمی آید] دل های کسانی که به آخرت ایمان ندارند، نفرت پیدا می کند و چون یادی از معبودان دیگر به میان می آید، ناگاه مسرور و شاد می شوند!!

چون خدا را به يكتايى ياد كنند دلهاى آن كسان كه به قيامت ايمان نياورده‌اند نفرت گيرد، و چون نام ديگرى جز او برده شود شادمان شوند.

و چون خداوند به تنهایی یاد شود، دلهای نامؤمنان به آخرت تنگ شود، و چون کسانی که در برابر او به پرستش گرفته شده‌اند، یاد شوند، آنگاه است که شادمانی می‌کنند

و چون خداوند به يگانگى ياد شود دلهاى كسانى كه به آن جهان ايمان ندارند برمد، و چون آنان كه جز او هستند- معبودهاشان- ياد كرده شوند ناگاه شادمان گردند.

هنگامی که خداوند به یگانگی یاد می‌شود، کسانی که به آخرت ایمان ندارند، دلهایشان می‌گیرد و بیزار (از یکتاپرستی) می‌گردد، امّا هنگامی که از معبودهائی جز خدا سخن به میان می‌آید، به ناگاه شاد و خوشحال می‌شوند!

هنگامی که خدا به تنهایی یاد شود دل‌های کسانی که به آخرت ایمان ندارند، منزجر می‌گردد، و چون کسانی که غیر از اویند یاد شوند، ناگهان ایشان از یکدیگر نوید می‌خواهند.

و گاهی که نام خدا برده شود به تنهائی برنجد دلهای آنان که ایمان ندارند به آخرت و هر گاه یاد شوند آنان که جز اویند ناگاه ایشانند شادمانان‌

الزمر ٤٤	آیه ٤٥	الزمر ٤٦
سوره : سوره الزمر نزول : ١ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٠ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«إِذا ذُکِرَ اللهُ وَحْدَهُ ...»: (نگا: اسراء / ). «إِشْمَأَزَّتْ»: گرفته و بیزار گردید. به هم آمد. «یَسْتَبْشِرُونَ»: شاد و مسرور می‌گردند. یادآوری: هم‌اکنون انسانهائی هستند که از شنیدن نام خدا، شور و شوقی از ایشان دیده نمی‌شود، ولی به محض به میان آمدن نام بنده‌ای از بندگان خدا هیاهو و نعره‌ها سر می‌دهند و غرق سرور می‌شوند و چه بسا به حالت جذبه می‌افتند و سرودگویان به دست افشانی و پایکوبی می‌پردازند. و گاهی در مقابل قطعه سنگی و چوبی و یا انسانی بیسواد و بی‌خبر از قرآن و فقه و شریعت زانو می‌زنند!

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

إِلٰهُکُمْ‌ إِلٰهٌ‌ وَاحِدٌ... (۴) وَ جَعَلْنَا عَلَى‌ قُلُوبِهِمْ‌... (۳) إِنَّهُمْ‌ کَانُوا إِذَا قِيلَ‌ لَهُمْ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۳۸ - ۵۲ سوره زمر
• احتجاج عليه مشركين بر وحدانيت خداى تعالى در خلقت و ربوبيت
• معناى توفى انفس و وجه اسناد آن به خداوند در جايى ، و به ملك الموت ورسل در جاهاى ديگر
• اشاره به تغاير نفس و بدن و اينكه مردن و خواب هر دو توفى و قبض روح است
• توضيح اينكه شفاعت كننده بايد، مالك باشد، پس همه شفاعت ها از آن خدا و منتهى بهاوست كه مالك همه چيز است
• اشاره به اينكه شفيع حقيقى تنها خداوند است
• وصف عذابى كه ظالمان منكران معاد در قيامت مى بينند
• ناسپاس بودن آدمى ، كه چون خدا نعمتى به او داد مى گويد: اوتيته على علم
• دو جواب به انسان ناسپاس متنعمى كه برخوردارى مستند به خود مى داند
• رواياتى درباره توفى انفس ، خواب و رؤ يا

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - تنفر شدید و انزجار درونى مشرکان، از یاد شدن نام خدا به تنهایى (بدون نام معبودهاىدیگر) (و إذا ذکر اللّه وحده اشمأزّت قلوب الذین لایؤمنون بالأخرة)

۲ - نفوذ آیین شرک در قلب و جان مشرکان صدراسلام و حساسیت شدید آنان نسبت به آیین یکتاپرستى (و إذا ذکر اللّه وحده اشمأزّت قلوب الذین لایؤمنون بالأخرة) از تنفر و انزجار قلبى مشرکان به صرف یاد کردن نام خداوند، برداشت بالا به دست مى آید.

۳ - ایمان نداشتن به جهان آخرت، از اوصاف مهم و شناخته شده مشرکان صدراسلام (الذین لایؤمنون بالأخرة) توصیف مشرکان به ایمان نداشتن به آخرت و انتخاب این وصف از میان اوصاف دیگر آنان، مى تواند بیانگر مطلب یاد شده باشد.

۴ - عقیده به وجود خداى یکتا، مستلزم عقیده به وجود جهان آخرت است. (و إذا ذکر اللّه وحده اشمأزّت قلوب الذین لایؤمنون بالأخرة) از این که خداوند مى فرماید: کسانى که ایمان به آخرت ندارند، از یاد خدا به تنهایى، تنفر دارند; به دست مى آید که این تنفر به خاطر ایمان نداشتن به آخرت است و اگر آنان ایمان مى داشتند، چنین تنفرى به آنها دست نمى داد. بنابراین میان ایمان به آخرت و ایمان خداوند یکتا، تلازم وجود دارد.

۵ - انبساط خاطر و شادمانى مشرکان به هنگام یاد شدن نام معبودهایى جز خداوند (معبودهاى ادعایى آنان) (و إذا ذکر الذین من دونه إذا هم یستبشرون)

۶ - مشرکان نسبت به یاد کردن خدا به همراه یاد دیگر معبودها و نیز عبادت مشترک خدا و معبودها، حساس نبوده و مخالفت نمىورزیدند. (و إذا ذکر اللّه وحده اشمأزّت ... و إذا ذکر الذین من دونه إذا هم یستبشرون) از آیه شریفه به روشنى استفاده مى شود که مشرکان نسبت به یاد کردن خدا به تنهایى حساس بوده و از یاد شدن معبودهاى خود بدون یاد شدن خدا خوشحال مى شدند; ولى در این آیه از واکنش و حساسیت مشرکان در صورتى که نام خدا و معبودها با هم و مشترکاً یاد شوند، سخنى به میان نیامده است. بنابراین یاد نشدن آن، مى تواند حاکى از مطلب بالا باشد.

موضوعات مرتبط

• آخرت: مکذبان آخرت ۳
• ذکر: آثار ذکر خدا ۱; آثار ذکر معبودان باطل ۵
• شرک: آثار شرک ۲
• عبادت: عبادت معبودان باطل ۶
• عقیده: آثار عقیده به توحید ۴; زمینه عقیده به آخرت ۴
• مشرکان: شرک مشرکان ۵، ۶; صفات مشرکان صدراسلام ۳; عبادات مشرکان ۶; عوامل سرور مشرکان ۵; عوامل نفرت مشرکان ۱; مشرکان صدراسلام و توحید عبادى ۲; مشرکان و ذکر خدا ۶; مشرکان و ذکر معبودان باطل ۶