مريم ٤٥: تفاوت میان نسخهها
(Edited by QRobot) |
(بدون تفاوت)
|
نسخهٔ ۲۹ آبان ۱۳۹۲، ساعت ۰۵:۳۵
ترجمه
مريم ٤٤ | آیه ٤٥ | مريم ٤٦ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«وَلِیّاً»: دوست. همدم.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۱ - ۵۰ سوره مريم
- معناى ((صديق (( و ((نبى (( كه ابراهيم (عليه السلام ) به آن دو وصف شده (انه كانصديقا نبيا)
- احتجاج ابراهيم (عليه السلام ) با ((آزر(( و رد وابطال بت پرستى او از دو جهت
- تقرير و توضيح بيانى كه آن حضرت (عليه السلام ) در نهى ((آزر(( از اطاعت شيطان به كار برد
- پدر ابراهيم آنحضرت را به بدترين كشتن ها تهديد مى كند
- جواب نرم ابراهيم (عليه السلام ) در برابر انكار و تهديد ((آرز(( و وعده استغفار بهاو دادن
- وجه طلب مغفرت ابراهيم براى پدرش با اينكه پدرش مشرك بوده است !
- وجوهى كه در باره استغفار ابراهيم (عليه السلام ) براى ((آرز(( با اينكه مشرك بوده گفته شده است
نکات آیه
۱- ابراهیم(ع) در اندرز خود به آزر، عذاب سخت الهى را در کمین پرستشگران بت ها خواند و وى را به آن هشدار داد. (إنّى أخاف أن یمسّک عذاب من الرحمن) نکره آوردن «عذاب» بر عظمت آن دلالت دارد. و «مسّ» (مصدر «یمسک») - چنانچه در مفردات راغب آمده است - در باره هرگونه آزارى که به انسان برسد، استعمال مى شود.
۲- حضرت ابراهیم(ع) براى هدایت آزر به توحید و نجات وى از عذاب الهى، تلاشى دلسوزانه داشت. (یأبت إنّى أخاف أن یمسّک عذاب من الرحمن)
۳- پرستش بت ها و اطاعت شیطان، موجب گرفتارى به عذاب الهى است. (یأبت لاتعبد الشیطن ... إنّى أخاف أن یمسّک عذاب من الرحمن)
۴- بت پرستى و اطاعت از شیطان، گناهى بزرگ است. (لِمَ تعبد ما لایسمع ... لاتعبد الشیطن ... إنّى أخاف أن یمسّک عذاب من الرحمن) نسبت دادن «عذاب» به خداى رحمان - که داراى رحمت وسیع است - مى تواند بیانگر این نکته باشد که گناه بت پرستى به قدرى شدید است که مظهر رحمت و مهربانى را نیز به خشم مى آورد.
۵- عذاب هاى خداوند، ریشه در رحمانیت او دارد. (یمسّک عذاب من الرحمن) درباره این که تناسب «عذاب» با نام مقدس «رحمن» چیست؟ نظراتى ابراز گردیده است. از جمله آن که این آیه اشاره به آن دارد که عذاب الهى نیز ریشه در رحمت او دارد; یعنى چون رحمان است عذاب مى کند و عذاب او نیز در جهتى است که با رحمانیت خداوند سازگار است.
۶- گرفتارى به عذاب الهى با توجه به رحمانیت خداوند، نشانه کمال بى لیاقتى و محرومیت از تمام زمینه هاى رحمت الهى است. (أن یمسّک عذاب من الرحمن)
۷- لزوم توجه دادن مردم به رحمانیت خداوند در عین برحذرداشتن آنان از عذاب او (إنّى أخاف أن یمسّک عذاب من الرحمن) حضرت ابراهیم(ع) در مقام تبلیغ، در عین هشدار به آزر در مورد عذاب، یادآور رحمانیت خداوند نیز مى شود تا وى را امیدوار سازد و به سوى خداوند بازگرداند. از این برخورد مى توان نتیجه کلى در امر تبلیغ و ارشاد گرفت.
۸- حضرت ابراهیم(ع) با برخوردى عاطفى و مؤدبانه سعى در ارشاد و هدایت آزر داشت. (یأبت إنّى أخاف أن یمسّک عذاب من الرحمن) خطاب «یاأبت» گویاى عطوفت ابراهیم(ع) است.
۹- لزوم برخورد محبت آمیز و مؤدبانه در مقام ارشاد و تبلیغ (یأبت إنّى أخاف أن یمسّک عذاب)
۱۰- لزوم رعایت ادب و ملاطفت در گفتار با پدر، اگر چه مشرک باشد. * (یأبت ... یأبت إنّى أخاف أن یمسّک)
۱۱- بت پرستان، هم سو با شیطانند و سرنوشت آنان هم سان فرجام او است. (فتکون للشیطن ولیًّا) «ولىّ» از ماده «وَلْى» (نزدیک شدن یا درپى درآمدن) مشتق است و جمله «فتکون ...» حاکى از آن است که سرنوشت بت پرستان و شیطان، نزدیک به هم و در یک ردیف است.
۱۲- گرفتاران به عذاب الهى، همراه و قرین شیطان خواهند بود. (یمسّک عذاب من الرحمن فتکون للشیطن ولیًّا)
۱۳- محرومیت از رحمت الهى، زمینه ساز همراهى با شیطان و دنباله روى کردن از او است. (إنّى أخاف أن یمسّک عذاب من الرحمن فتکون للشیطن ولیًّا) «فاء» در «فتکون» براى تفریع است و مراد از «عذاب» به قرینه «من الرحمن» مى تواند قطع رحمت باشد که از آن به خذلان تعبیر مى شود.
۱۴- روى گردانى از پرستش خداوند، زمینه ساز محرومیت از رحمت واسعه او است. (یأبت إنّى أخاف أن یمسّک عذاب من الرحمن)
۱۵ - «رحمان» از اوصاف خداوند است. (عذاب من الرحمن)
۱۶- شیطان، مطرودترین گنه کاران از رحمت خداوند و گرفتارترین آنان به عذاب الهى است. (إنّى أخاف أن یمسّک عذاب من الرحمن فتکون للشیطن ولیًّا) تهدید بت پرستان به این که ممکن است خداى رحمان بر شما خشم گیرد و با شیطان هم دم شوید، نشانه عمق مطرود بودن شیطان و گرفتارى او به عذاب است.
موضوعات مرتبط
- آزر: انذار آزر ۱; نجات آزر ۲; هدایت آزر ۲، ۸
- ابراهیم(ع): انذارهاى ابراهیم(ع) ۱; تلاش ابراهیم(ع) ۲; روش تبلیغ ابراهیم(ع) ۸; روش هدایتگرى ابراهیم(ع) ۸; قصه ابراهیم(ع) ۱، ۲، ۸; مواعظ ابراهیم(ع) ۱; مهربانى ابراهیم(ع) ۸; هدایتگرى ابراهیم(ع) ۲
- اسماء و صفات: رحمان ۱۵
- اطاعت: آثار اطاعت از شیطان ۳; گناه اطاعت از شیطان ۴
- انذار: انذار از عذاب ۱، ۷
- بت پرستان: عذاب بت پرستان ۱; فرجام بت پرستان ۱۱
- بت پرستى: آثار بت پرستى ۳; گناه بت پرستى ۴
- بى لیاقتى: نشانه بى لیاقتى ۶
- پدر: ادب در گفتگو با پدر ۱۰; روش گفتگو با پدر ۱۰; مهربانى با پدر ۱۰
- تبلیغ: ادب در تبلیغ ۹; روش تبلیغ ۹; مهربانى در تبلیغ ۹
- تذکر: تذکر رحمانیت خدا ۷
- خدا: آثار رحمانیت خدا ۵; رحمانیت خدا ۶; عذابهاى خدا۱
- رحمت: آثار محرومیت از رحمت ۱۳; زمینه محرومیت از رحمت ۱۴; محرومان از رحمت ۱۶; محرومیت از رحمت ۶
- شیطان: پیروان شیطان ۱۱، ۱۲; دوستان شیطان ۱۲; زمینه پیروى از شیطان ۱۳; طرد شیطان ۱۶; عذاب شیطان ۱۶; فرجام شیطان ۱۱
- عبادت: آثار ترک عبادت خدا ۱۴
- عذاب: اهل عذاب ۶، ۱۲، ۱۶; منشأ عذاب ۵; موجبات عذاب ۳; نجات از عذاب ۲
- گناهان کبیره ۴:
- مشرکان: روش برخورد با مشرکان ۱۰
- مطرودان خدا ۱۶:
- معاشرت: آداب معاشرت ۱۰