النحل ١٢٧

وَ اصْبِرْ وَ مَا صَبْرُکَ‌ إِلاَّ بِاللَّهِ‌ وَ لاَ تَحْزَنْ‌ عَلَيْهِمْ‌ وَ لاَ تَکُ‌ فِي‌ ضَيْقٍ‌ مِمَّا يَمْکُرُونَ‌

ترجمه

صبر کن، و صبر تو فقط برای خدا و به توفیق خدا باشد! و بخاطر (کارهای) آنها، اندوهگین و دلسرد مشو! و از توطئه‌های آنها، در تنگنا قرار مگیر!

و صبور باش كه صبر تو جز به توفيق خدا نيست، و بر ايشان محزون مباش و از آن مكرى كه مى‌كنند دل تنگ مدار

و صبر كن و صبر تو جز به [توفيق‌] خدا نيست و بر آنان اندوه مخور و از آنچه نيرنگ مى‌كنند دل تنگ مدار.

و تو (ای رسول) صبر و تحمل پیشه کن که صبر تو تنها به (توفیق) خداست، و بر آنها (که ترک کفر و عناد نمی‌کنند) غمگین مشو و از مکر و حیله آنان دلتنگ مباش.

و شکیبایی کن، و شکیبایی تو جز به توفیق خدا نیست، و بر [گمراهی و ضلالت] آنان [و کارهایی که انجام می دهند] اندوهگین مباش، و از نیرنگی که همواره به کار می گیرند، دلتنگ مشو.

صبر كن، كه صبر تو جز به توفيق خدا نيست و بر ايشان محزون مباش و از مكرشان دلتنگى منماى،

شکیبایی پیشه کن و شکیبایی تو جز به توفیق الهی نیست و بر آنان اندوه مخور و از مکری که می‌ورزند دلتنگ مباش‌

و شكيبايى كن و شكيبايى تو جز به [يارى و توفيق‌] خداى نيست، و بر آنان اندوه مخور، و از آن نيرنگ و ترفندى كه مى‌سازند دلتنگ مباش.

و (ای پیغمبر! تو نیز در برابر مصائب و صحنه‌های جانسوزی که در راه تبلیغ رسالت آسمانی خواهی دید) شکیبائی کن و شکیبائی تو (و هرکس دیگری) جز در پرتو (لطف رحمان و به یاری و) توفیق یزدان میسّر نیست. (اگر کافران ایمان نیاوردند،) بر آنان اندوهگین مشو و در برابر مکر و نیرنگی که می‌ورزند (و توطئه‌هائی که به راه می‌اندازند) ناراحت و نگران مباش (و خویشتن را در پناه خدا دار).

و صبر کن و صبر تو جز به (توفیق) خدا نیست. و بر آنان اندوه مخور و از آنچه نیرنگ می‌کنند در تنگی مباش.

و صبرکن و نیست صبرت جز به خدا و اندوهگین نباش بر ایشان و نباش در تنگنائی از آنچه نیرنگ کنند

النحل ١٢٦	آیه ١٢٧	النحل ١٢٨
سوره : سوره النحل نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٨ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مَا صَبْرُکَ إِلاّ بِاللهِ»: شکیبائی تو جز با معونت و توفیق یزدان میسّر نیست. «لا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ»: بر آنان اندوهگین مباش. غم ایشان را مخور.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

فَلَعَلَّکَ‌ بَاخِعٌ‌ نَفْسَکَ‌ عَلَى‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۱۱۲ - ۱۲۸،سوره نحل
• مثلى متضمن هشدار نسبت به كفران نعمت و زنهار از عذاب مترتب بر آن
• نكاتى كه از آيه : ((فكلوا مما رزقكم الله حلالا طيبا)) استفاده مى شود
• نهى از بدعت در دين در اين آيه
• تحريم طيبات براى بنى اسرائيل ناشى از ظلم خودشان و عقوبت خدا در برابر عصيانآنان بوده است
• در مغفرت و رحمت الهى بسوى همگان باز است
• بيان مراد از اينكه ابرهيم (ع ) يك امت بود
• ذكر اوصاف ابراهيم (ع ) كه آثار تدين به دين خنيف او است
• معناى آيه ((انما جعل السبت على الذين اختلفوا فيه ...)) و مقصود از اختلاف يهود در سبت
• وجوهى كه مفسرين درباره اختلاف مذكور در آيه گفته اند
• معناى ((حكمت ))، ((موعظه )) و ((مجادله ))
• مراد از موعظه حسنه و جدال احسن در آيه : ((ادع الىسبيل ربك بالحكمة و الموعظة الحسنة وجادلهم بالتى هى احسن ))
• وجه ترتيب در ذكر حكمت و موعظه و جدال در آيه و بيان ضعف سخن بعضى مفسرين دربارهآن
• فضيلت صبر بر آزار مشركين و امر به پيامبر(ص ) به اينكه صبر كند و خدا به اوصبر داده است
• (روايت در ذيل آيات : ((ضرب الله مثلا...))، ((ان ابراهيم كان امة ...))، ((ادعو الىسبيل ربك )) و ((ان عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم ...))

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- پیامبر(ص) در برابر اذیت و آزار دشمنان به آن حضرت، تنها مأمور به صبر و شکیبایى گردید و نه مجاز براى مقابله به مثل (ادع إلى سبیل ربّک ... و إن عاقبتم فعاقبوا ... و اصبر) خداوند، در آیه قبل همه مسلمانان را مجاز به مقابله به مثل دانسته است; ولى در این آیه شخص پیامبر(ص) را مخاطب قرار داده و به او اختصاصاً فرمان صبر و مقاومت داده است. از ارتباط این دو آیه، برداشت فوق به دست مى آید.

۲- مبلغان دینى، موظف به پایدارى در راه تبلیغ و استقامت در برابر اذیت و آزار دشمنانند. (ادع إلى سبیل ربّک ... و لئن صبرتم لهو خیر للصبرین . و اصبر و ما صبرک إلاّ بالله)

۳- پیامبر(ص)، موظف به انتخاب و پیمودن برترین و ارزشمندترین راهها در مسیر دعوت خویش و در برخورد با دشمنان (و لئن صبرتم لهو خیر للصبرین . و اصبر) برداشت فوق، با توجه به این نکته است که در آیه قبل، قصاص و نیز صبر براى مؤمنان تجویز شده; ولى در این آیه براى شخص پیامبر(ص) تنها صبر را - که برترین راه است - مشخص فرموده است.

۴- صبر و مقاومت در برابر اذیت و آزار دشمنان دین، مؤثرترین روش برخورد با آنان و بهترین راه تبلیغ اسلام است. (ادع إلى سبیل ربّک ... و إن عاقبتم ... و لئن صبرتم لهو خیر للصبرین . و اصبر)

۵- صبر و مقاومت در برابر اذیتها و آزار دشمنان دین، تنها در پرتو عنایت و کمک خداوند میسر است. (و لئن صبرتم لهو خیر للصبرین . و اصبر و ما صبرک إلاّ بالله)

۶- شکیبایى پیامبر(ص) در قبال تجاوزات دشمن، نیازمند امداد و توفیق الهى بود. (و اصبر و ما صبرک إلاّ بالله)

۷- اذیت، آزار و تجاوزات دشمنان دین، بسیار شدید و تحمل آنها امرى دشوار براى پیامبر(ص) بود. (و اصبر و ما صبرک إلاّ بالله) از اینکه خداوند فرموده است: صبر تو اى پیامبر! تنها به توفیق الهى است، مطلب فوق به دست مى آید.

۸- پیامبر(ص)، به خاطر حق ناپذیرى کافران، بسیار محزون و اندوهگین بود. (و لاتحزن علیهم)

۹- پیامبر(ص)، به خاطر شکنجه و آزار مؤمنان توسط کافران، سخت اندوهگین و متأثر مى شد. * (و لاتحزن علیهم) برداشت فوق، مبتنى بر این نکته است که مرجع ضمیر «علیهم» مؤمنان باشد که از سوى کافران و مشرکان مکه به شدت شکنجه و آزار مى شدند.

۱۰- دلدارى و تسلى خداوند به پیامبر(ص) در غم او بر کفرورزى و حق ناپذیرى کافران (و لاتحزن علیهم)

۱۱- اشتیاق شدید پیامبر(ص) به هدایت مردم (و لاتحزن علیهم) تردیدى نیست که حزن و اندوه پیامبر(ص) درباره کافران، به خاطر شدت علاقه آن حضرت به هدایت مردم بود و اگر این اشتیاق نبود، حزن و اندوه هم وجود نداشت.

۱۲- مکر و حیله مداوم کافران، در قبال دعوت و هدایت گرى پیامبر(ص) (و لاتک فى ضیق ممّا یمکرون)

۱۳- دلتنگى پیامبر(ص)، از مکر و حیله مستمر کافران (و لاتک فى ضیق ممّا یمکرون)

۱۴- پیامبر(ص)، از بالاترین مرتبه صبر و تحمل در برابر اذیت، آزار و تعدیات دشمن، برخوردار بود. (و اصبر ... و لاتحزن علیهم و لاتک فى ضیق ممّا یمکرون) از اینکه پیامبر(ص) اختصاصاً به صبر مأمور گشت و صبر او تنها در پرتو عنایت و کمک خداوند میسر مى شد، به دست مى آید که صبر آن حضرت، صبرى ویژه و بسیار بزرگ بود.

موضوعات مرتبط

• تبلیغ: روش تبلیغ ۴; صبر در تبلیغ ۲
• خدا: آثار امدادهاى خدا ۵; اهمیت توفیقات خدا ۶
• دشمنان: روش برخورد با دشمنان ۳، ۴; صبر بر اذیتهاى دشمنان ۱، ۲، ۴، ۵، ۱۴
• دین: سختى اذیتهاى دشمنان دین ۷
• صابران ۱۴:
• صبر: مراتب صبر ۱۴
• کافران: اندوه بر حق ناپذیرى کافران ۸، ۱۰; تداوم مکرهاى کافران ۱۲، ۱۳; شکنجه هاى کافران ۹
• مبلغان: مسؤولیت مبلغان ۲
• محمد(ص): دعوتهاى محمد(ص) ۱۲; دلدارى به محمد(ص) ۱۰; روش دعوتهاى محمد(ص) ۳; زمینه صبر محمد(ص) ۶; صبر محمد(ص) ۱، ۱۴; علایق محمد(ص) ۱۱; عوامل اندوه محمد(ص) ۸، ۹، ۱۳; فضایل محمد(ص) ۱۴; محمد(ص) و مردم ۱۱; مسؤولیت محمد(ص) ۱، ۳; مشکلات محمد(ص) ۷; نیازهاى محمد(ص) ۶; هدایتگرى محمد(ص) ۱۱، ۱۲
• مسلمانان: شکنجه مسلمانان صدراسلام ۹
• نیازها: نیاز به امدادهاى خدا ۶