يس ٨٠

از الکتاب
کپی متن آیه
الَّذِي‌ جَعَلَ‌ لَکُمْ‌ مِنَ‌ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ نَاراً فَإِذَا أَنْتُمْ‌ مِنْهُ‌ تُوقِدُونَ‌

ترجمه

همان کسی که برای شما از درخت سبز، آتش آفرید و شما بوسیله آن، آتش می‌افروزید!»

ترتیل:
ترجمه:
يس ٧٩ آیه ٨٠ يس ٨١
سوره : سوره يس
نزول : ٥ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١١
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الشَّجَرِ الأخْضَرِ»: درخت سبز. این تعبیر بیانگر این واقعیّت است که تنها درختان سبز و زنده می‌توانند عمل کربن‌گیری و ذخیره‌کردن نور آفتاب را انجام دهند. «نَاراً»: مراد انرژی ذخیره شده آفتاب بر اثر فتوسنتز در چوبهای درختان است که بر اثر اصطکاک و مالش، به صورت جرقّه الکتریسیته ظاهر می‌شود و باعث روشن شدن آتش می‌گردد، یا با سوزاندن چوبها، انرژی نهان در آنها آزاد می‌شود، و نور و حرارت اندوخته و پنهان در ذرّات پیکره درختان، دیگر بار به صورت روشنائی و گرما جلوه‌گر می‌آید (نگا: تفسیر نمونه. تفسیر المنتخب). «تُوقِدُونَ»: آتش را برمی‌افروزید. از مصدر ایقاد، به معنی افروختن آتش.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

نزول

شأن نزول آیات ۷۷ تا ۸۳:

ابن عباس و نیز مجاهد و عکرمة و عروة بن الزبیر و سدى گویند: که عاص ابن وائل استخوان پوسیده اى در دست گرفته، نزد پیامبر آمد و گفت: یا محمد آیا خداى تو این استخوان را بعد از آن که پوسیده است برمى انگیزاند؟

پیامبر فرمود: بلى، خداوند آن را برمى انگیزاند سپس تو را می‌میراند و بعد زنده مى گرداند سپس به دوزخ داخل می‌کند و بعد این آیات با آیه ۷۸ نازل گردید و مراد از انسان در آیه ۷۷ ابى بن خلف است.[۱]

و همچنین محمد بن محمد بعد از شش واسطه از سعید بن مینا و او از عده زیادى از اصحاب ما روایت کرده که طائفه قریش که از زمره آن‌ها عتبة بن ربیعة و ابى بن خلف و ولید بن مغیرة و عاص بن سعید بودند به حال اعتراض نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله آمدند و ابى بن خلف از میان آن‌ها استخوان پوسیده اى در دست گرفت و آن را در حالتى که به باد می‌داد، گفت: یا محمد مى پندارى که خداى تو آن را زنده خواهد کرد؟ سپس آیات ۷۸ و ۷۹ نازل گردید.[۲]

و نیز حلبى از امام صادق علیه‌السلام موضوع ابى بن خلف را با گفتار وى نزد پیامبر روایت نموده و گوید: سپس آیه ۷۸ نازل شده است.[۳]

تفسیر


نکات آیه

۱ - استفاده انسان هاى عصر پیامبراسلام(ص) از درخت سبز (مَرُخ، عَفار) براى افروختن آتش (الذى جعل لکم من الشجر الأخضر نارًا فإذا أنتم منه توقدون) مقصود از «شجر الأخضر» - برابر نظر مشهور میان مفسران - دو نوع چوب آتش زنه به نام «مَرُخ» و «عَفار» است. که عرب ها با زدن اولى بر دومى - مانند سنگ آتش زنه - از آن جرقه تولید مى کردند.

۲ - آتشزا بودن درخت سبز و مرطوب، جلوه اى روشن از قدرت خدا (الذى جعل لکم من الشجر الأخضر نارًا) «أخضر» (سبز) صفت براى درخت است و توصیف درخت به سبز بودن در آیه شریفه - برابر نظر بیشتر مفسران - کنایه از مرطوب بودن آن است; زیرا آیه شریفه در مقام بیان قدرت خدا است و پدید آوردن آتش از درخت مرطوب بیش از درخت خشک، بیانگر قدرت خدا است; چرا که آب و آتش ضد هم هستند.

۳ - آتشزا بودن درخت سبز و مرطوب، دلیل و نشانه توانایى خداوند بر احیاى مجدد انسان ها در روز قیامت (الذى جعل لکم من الشجر الأخضر نارًا) برداشت یاد شده با توجه به آیات پیشین است که درصدد بیان جلوه هاى قدرت خداوند براى اثبات معاد و رستاخیز انسان ها است; یعنى، خداوندى که قادر است از درخت سبز آتش را پدید آورد و از آب، آتش را بیافریند; همو قادر است مرده را نیز زنده کند.

۴ - آتش، نعمت بزرگ الهى و داراى نقش حیاتى در زندگى بشر (الذى جعل لکم من الشجر الأخضر نارًا فإذا أنتم منه توقدون) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که آیه شریفه - ضمن آن که بیانگر جلوه هاى قدرت خدا است - درصدد بیان نعمت هاى الهى و امتنان بر انسان نیز مى باشد. گفتنى است که آمدن لام انتفاع (لکم) مؤید این مطلب است.

موضوعات مرتبط

  • آتش: فواید آتش ۴
  • انرژى: منابع انرژى ۱
  • خدا: نشانه هاى قدرت خدا ۲، ۳; نعمتهاى خدا ۴
  • درختان: آتش زایى درختان سبز ۲، ۳; آتش زایى درختان مرطوب ۲، ۳
  • مردگان: احیاى اخروى مردگان ۳
  • معاد: دلایل معاد ۳
  • مواد آتش زا :۲ مواد آتش زا ۲ در صدراسلام ۱
  • نعمت: نعمت آتش ۴

منابع

  1. تفسیر ابن ابى حاتم و حاکم صاحب المستدرک.
  2. کتاب امالى از شیخ طوسى و کتاب امالى از شیخ مفید.
  3. تفسیر عیاشى.