گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱۴ بخش۱: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
خط ۱۱۳: خط ۱۱۳:


==اشاره اى درباره حروف مقطعه ==
==اشاره اى درباره حروف مقطعه ==
در سابق در تفسير آيه اول سوره اعراف گفتيم كه : اين سوره ها از قرآن كريم كه حروف مقطعه بر سر آنها آمده خالى از ارتباطى در ميان مضامين آنها با آن حروف نيست ، پس حروفى كه مشترك ميان چند سوره است كشف مى كند از اين كه مضامين آنها نيز مشترك است .
«'''كهيعص'''»:


مؤ يد اين معنا مناسبت و همجنسى اى است كه ميان اين سوره و سوره ((ص (( به چشم مى خورد، چون آن سوره نيز داستان انبياء را آورده ، و به زودى - ان شاء اللّه - بحث جامعى در باره حروف مقطعه قرآن و ارتباطى كه هر يك با مطالب سوره خود دارند ايراد نموده ، از نظر خواننده مى گذرانيم ، و در آنجا نيز اين بحث را مطرح مى كنيم كه سوره هايى كه حروف مقطعه مشترك دارند مطالبشان نيز مشترك است ، مانند سوره مورد بحث با سوره ((يس (( كه در هر دو حرف ((ياء(( وجود دارد. و باز مانند اين سوره و سوره شورى كه در هر دو حرف ((ع (( وجود دارد.
در سابق، در تفسير آيه اول سوره «اعراف» گفتيم كه: اين سوره ها از قرآن كريم، كه حروف مقطعه بر سر آن ها آمده، خالى از ارتباطى در ميان مضامين آن ها با آن حروف نيست. پس حروفى كه مشترك ميان چند سوره است، كشف مى كند از اين كه مضامين آن ها نيز مشترك است.
 
مؤيد اين معنا، مناسبت و همجنسى اى است كه ميان اين سوره و سوره «ص» به چشم مى خورد. چون آن سوره نيز داستان انبياء را آورده، و به زودى - إن شاء اللّه - بحث جامعى در باره حروف مقطعه قرآن و ارتباطى كه هر يك با مطالب سوره خود دارند، ايراد نموده، از نظر خواننده مى گذرانيم.
 
و در آن جا نيز، اين بحث را مطرح مى كنيم كه سوره هايى كه حروف مقطعه مشترك دارند، مطالبشان نيز مشترك است. مانند سوره مورد بحث با سوره «يس»، كه در هر دو حرف «ياء» وجود دارد. و باز مانند اين سوره و سوره «شورى»، كه در هر دو حرف «ع» وجود دارد.


«'''ذِكْرُ رَحْمَتِ رَبِّك عَبْدَهُ زَكرِيَّا'''»:
«'''ذِكْرُ رَحْمَتِ رَبِّك عَبْدَهُ زَكرِيَّا'''»:


ظاهر سياق اين است كه كلمه ((ذكر(( خبرى است براى مبتدائى محذوف ، و مصدرى است در معناى مفعول، و برگشت معنا از نظر تقدير به ((اين است كه اين خبر رحمت مذكور پروردگار تو است (( و مراد از رحمت ، استجابت دعاى زكريا به وسيله خداى سبحان است كه تفصيل آن از جمله ((اذ نادى ربه (( شروع شده.
ظاهر سياق اين است كه كلمۀ «ذِكر»، خبرى است براى مبتدایى محذوف، و مصدرى است در معناى مفعول، و برگشت معنا از نظر تقدير به اين است كه «اين خبرريال رحمت مذكور پروردگار تو است». و مراد از «رحمت»، استجابت دعاى زكريا به وسيله خداى سبحان است، كه تفصيل آن از جملۀ «إذ نَادَى رَبَّهُ» شروع شده.


«'''إِذْ نَادَى رَبَّهُ نِدَاءً خَفِيًّا'''»:
«'''إِذْ نَادَى رَبَّهُ نِدَاءً خَفِيًّا'''»:


ظرف ((اذ(( متعلق است به جمله ((رحمة ربك (( و كلمه ((نداء(( و همچنين ((مناداه (( به معناى صدا زدن به آواز بلند است ، در مقابل ((مناجات (( كه به معناى آهسته صدا زدن است .
ظرف «إذ»، متعلق است به جملۀ «رَحمَةِ رَبِّكَ» و كلمۀ «نِداء» و همچنين «مناداة»، به معناى صدا زدن به آواز بلند است، در مقابل «مناجات»، كه به معناى آهسته صدا زدن است.
 
خواهى گفت: اگر «نداء» به اين معنا است، پس چرا خداى تعالى، آن را با وصف «خَفِیّ» توصيف كرد؟


خواهى گفت : اگر نداء به اين معنا است پس چرا خداى تعالى آن را با وصف ((خفى (( توصيف كرد؟ مى گوييم منافاتى ندارد، زيرا ممكن است همين دعوت با صداى بلند در جايى صورت گيرد كه احدى آن را نشنود، مانند بيابان و امثال آن ، همچنان كه جمله ((فخرج على قومه من المحراب (( هم اشعارى به اين معنا دارد.
مى گوييم: منافاتى ندارد. زيرا ممكن است همين دعوت با صداى بلند در جايى صورت گيرد كه احدى آن را نشنود. مانند بيابان و امثال آن، همچنان كه جملۀ «فَخَرَجَ عَلَى قَومِهِ مِنَ المِحرَاب» هم، إشعارى به اين معنا دارد.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۴ صفحه ۷ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۴ صفحه ۷ </center>
بعضى گفته اند: عنايت ، در تعبير به نداء اين است كه حضرت زكريا خود را از خدا دور تصور كرده ، و خواسته است رعايت اين ادب را بكند كه گناهان و بديهايش او را از خدا دور كرده است ، همچنانكه حال هر كسى كه از عذاب خدا بترسد همينطور است كه خود را دور مى بيند.
بعضى گفته اند: عنايت در تعبير به «نداء»، اين است كه حضرت زكريا خود را از خدا دور تصور كرده، و خواسته است رعايت اين ادب را بكند كه گناهان و بدی هايش او را از خدا دور كرده است، همچنان كه حال هر كسى كه از عذاب خدا بترسد، همين طور است كه خود را دور مى بيند.
<span id='link4'><span>
<span id='link4'><span>
==سخن حضرت زكريا «ع» با خداى تعالى، و نكات و ظرائف آن سخنان ==
==سخن حضرت زكريا «ع» با خداى تعالى، و نكات و ظرائف آن سخنان ==
«'''قَالَ رَب إِنى وَهَنَ الْعَظمُ مِنى...'''»:
«'''قَالَ رَب إِنى وَهَنَ الْعَظمُ مِنى...'''»:
۱۶٬۸۸۰

ویرایش