۱۷٬۰۰۳
ویرایش
تفسیر:المیزان جلد۱۶ بخش۹: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
←پاسخ مستكبرانه قارون : اموال من حاصل كاردانى و مهارت خودم مى باشد و كسى در آنسهيم نبوده حق مداخله ندارد
| خط ۲۱۱: | خط ۲۱۱: | ||
<span id='link65'><span> | <span id='link65'><span> | ||
«'''قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلى عِلْمٍ عِندِى ...'''»: | «'''قَالَ إِنَّمَا أُوتِيتُهُ عَلى عِلْمٍ عِندِى ...'''»: | ||
شكى نيست در | شكى نيست در اين كه اين جمله، پاسخى بوده كه قارون از همه گفتار مؤمنان از قومش و نصيحت هاى آنان داده. چون اساس گفتار آنان بر اين معنا بود كه آنچه وى از مال و ثروت داشته، خدا به او داده، و احسان و فضلى از خدا بوده، و خود او استحقاق آن را نداشته. پس واجب است كه او هم با اين فضل خدا، خانه آخرت را طلب كند، و آن را در راه احسان به مردم انفاق نمايد، و با تكبر و استعلا و طغيان در زمين، فساد بر نيانگيزد. | ||
لذا قارون در پاسخ | لذا قارون در پاسخ آنان، اين اساس را تخطئه كرده و گفته است كه: آنچه من دارم، احسان خدا نيست، و بدون استحقاق به دستم نيامده، و ادعا كرده كه همۀ اين ها، در اثر علم و كاردانى خودم جمع شده. پس من از ميان همه مردم، استحقاق آن را داشته ام. چون راه جمع آورى مال را بلد بودم، و ديگران بلد نبودند، و وقتى آنچه به دستم آمده، به استحقاق خودم بوده، پس خود من مستقل در مالكيت و تصرف در آن هستم. | ||
و اين پندار غلطى كه در مغز قارون جاى گرفته بود و كار او را به هلاكت كشانيد، كار تنها او نبوده و | |||
هرچه بخواهم مى توانم بكنم. مى توانم آن را مانند ريك در انواع لذت ها و گسترش نفوذ و سلطنت، و به دست آوردن مقام و رسيدن به هر آرزوى ديگرى صرف كنم. و سزاوار هم نيست كه كسى در كارم مداخله كند. | |||
و اين پندار غلطى كه در مغز قارون جاى گرفته بود و كار او را به هلاكت كشانيد، كار تنها او نبوده و نيست، بلكه همه ابناى دنيا، كه ماديات در مغزشان رسوخ كرده، به اين پندار غلط مبتلا هستند. | |||
هيچ يك از آنان آنچه را كه دست تقدير برايشان نوشته و اسباب ظاهرى هم با آن مساعدت كرده، از اين فكر غلط به دور نيستند كه همه را از لياقت و كاردانى خود بدانند و خيال كنند مال فراوانشان و عزت زودگذر، و نيروى عاريه اى، همه از هنرمندى و كاردانى و لياقت خود آنان است، اين خودشانند كه كار مى كنند، و كارشان نتيجه مى دهد. و اين علم و آگاهى آنان است كه ثروت و مقام را به سويشان سوق مى دهد، و اين كاردانى خودشان است كه مال و جاه را برايشان نگه مى دارد. | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۱۱۳ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۱۱۳ </center> | ||
آيات زير | آيات زير هم، به همگانى بودن اين فكر اشاره نموده و مى رساند كه: اين پندار غلط، مخصوص قارون نبوده، هر انسانى همين طور است، كه وقتى نعمتش زياد شد، طغيان مى كند، و مى پندارد كه تنها سبب اقبال دنيا به وى، خود او و كاردانى اوست. و آن آيات، اين ها است كه مى فرمايد: | ||
* «فَإذَا مَسَّ الإنسَانَ ضُرٌّ دَعَانَا ثُمَّ إذَا خَوَّلنَاهُ نِعمَةً مِنَّا قَالَ إنَّمَا أُوتِيتَهَ عَلَى عِلمٍ بَل هِىَ فِتنَةٌ وَلَكِنَّ أكثَرَهُم لَا يَعلَمُونَ * قَد قَالَهَا الَّذِينَ مِن قَبلِهِم فَمَا أغنَى عَنهُم مَا كَانُوا يَكسِبُونَ * فَأصَابَهُم سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا وَ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِن هَؤُلَاءِ سَيُصِيبُهُم سَيِّئَاتُ مَا كَسَبُوا، وَ مَا هُم بِمُعجِزِينَ * أوَ لَم يَعلَمُوا أنّ اللهَ يَبسُطُ الرِّزقَ لِمَن يَشَاءُ وَ يَقدِرُ إنّ فِى ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَومٍ يُؤمِنُونَ». | |||
و نيز مى فرمايد: | * و نيز مى فرمايد: «أفَلَم يَسِيرُوا فِى الأرضِ فَيَنظُرُوا كَيفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبلِهِم كَانُوا أكثَرَ مِنهُم وَ أشَدَّ قُوَّةً وَ آثَاراً فِى الأرضِ فَمَا أغنَى عَنهُم مَا كَانُوا يَكسِبُونَ * فَلَمَّا جَاءَتهُم رُسُلُهُم بِالبَيِّنَاتِ فَرِحُوا بِمَا عِندَهُم مِنَ العِلمِ وَ حَاقَ بِهِم مَا كَانُوا بِهِ يَستَهزِؤُن». | ||
و اگر اين آيات را بر داستان قارون عرضه | و اگر اين آيات را بر داستان قارون عرضه كنيم، جاى هيچ شكى نمى ماند كه مراد از «علم» در كلام قارون، همان كاردانى و مهارتى است كه ما گفتيم. | ||
در آيه مورد | در آيه مورد بحث، خيرخواهان به قارون گفتند: «وَ ابتَغِ فِيمَا آتَاكَ اللهُ الدَّارَ الآخِرَة: در اين اموالى كه خدا به تو داده، خانه آخرت را بطلب». و او، در پاسخشان نگفت: «إنَّمَا آتَانِىَ اللهُ عَلَى عِلمٍ عِندِى: خدا كه اين ها را به من داده، به خاطر كاردانى من است»، | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۱۱۴ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۱۱۴ </center> | ||
اصلا نام خدا را نبرد، و گفت : | بلکه اصلا نام خدا را نبرد، و گفت: «إنَّمَا أُوتِيتُهُ: تنها و تنها به خاطر كاردانی ام، داده شده ام». و اين تعبير مى رساند كه وى، از ياد خدا اعراض داشته و خواسته است به ساحت كبرياى خدا، بى اعتنايى كند. | ||
<span id='link66'><span> | <span id='link66'><span> | ||
==جواب به قارون با يادآورى اينكه خداوند پيش از او كسانى توانگرتر از او را هلاكساخته است بدون اينكه علم و نيرويشان مانع از هلاكتشان شوند == | ==جواب به قارون با يادآورى اينكه خداوند پيش از او كسانى توانگرتر از او را هلاكساخته است بدون اينكه علم و نيرويشان مانع از هلاكتشان شوند == | ||
«'''اولم يعلم ان الله قد اهلك من قبله من القرون من هو اشد منه قوه و اكثر جمعا'''» - استفهام در اين آيه توبيخى است ، و پاسخى است از اينكه گفته بود: تنها و تنها به خاطر كاردانيم داده شده ام ، پاسخى است قابل درك ، و آسان ، يعنى آسانترين بيانى كه ممكن است او را به خطا و فساد گفتارش متنبه كند، چون او خيال مى كرد تنها چيزى كه مال را براى او فراهم آورده ، و هم براى او حفظ مى كند، و از آن بهره مندش مى كند، علم او و كاردانى اوست ، با اينكه او خودش خبر دارد كه در قرون قبل از او كسانى بودند كه از او كاردانتر و نيرومندتر و مال اندوزتر و داراى كاركنانى بيشتر بودند، و ايشان هم مثل خود وى فكر مى كردند، و مى پنداشتند مال و نيرو، و مددكاران همه از كاردانى خودشان است ، ولى خدا به همين جرم هلاكشان كرد، | «'''اولم يعلم ان الله قد اهلك من قبله من القرون من هو اشد منه قوه و اكثر جمعا'''» - استفهام در اين آيه توبيخى است ، و پاسخى است از اينكه گفته بود: تنها و تنها به خاطر كاردانيم داده شده ام ، پاسخى است قابل درك ، و آسان ، يعنى آسانترين بيانى كه ممكن است او را به خطا و فساد گفتارش متنبه كند، چون او خيال مى كرد تنها چيزى كه مال را براى او فراهم آورده ، و هم براى او حفظ مى كند، و از آن بهره مندش مى كند، علم او و كاردانى اوست ، با اينكه او خودش خبر دارد كه در قرون قبل از او كسانى بودند كه از او كاردانتر و نيرومندتر و مال اندوزتر و داراى كاركنانى بيشتر بودند، و ايشان هم مثل خود وى فكر مى كردند، و مى پنداشتند مال و نيرو، و مددكاران همه از كاردانى خودشان است ، ولى خدا به همين جرم هلاكشان كرد، | ||
