تفسیر:المیزان جلد۳ بخش۶: تفاوت میان نسخه‌ها

==انحصار علم به تاءويل در خداى سبحان ، منافاتى با اعطاء آن علم به بعضى افرادندارد ==

پس باقى مى ماند انحصارى كه از جمله : «'''و ما يعلم '''» استفاده مى شود، كه هيچ چيزى نمى تواند ناقض آن شود، نه اين كه و او را عاطفه بگيريم ، و نه كلمه «'''الا'''» و نه هيچ چيز ديگر، پس آنچه اين آيه بر آن دلالت دارد اين است كه علم به تاءويل منحصر در خدا و مختص به او است .

ليكن اين انحصار منافات ندارد با اين كه دليل ديگرى جداى از آيه مورد بحث ، دلالت كند بر اينكه خداى تعالى اين علم را كه مختص به خودش ‍ است به بعضى از افراد داده ، همچنان كه در نظاير اين علم هم آياتى داريم كه دلالت دارد بر اينكه مختص به خداست و در عين حال آياتى داريم كه مى گويد خدا اين علم را به غير خودش نيز داده ، مانند علم به غيب كه از يكسو مى فرمايد: «'''قل لا يعلم من فى السموات و الارض ‍ الغيب الا اللّه '''».

و نيز مى فرمايد: «'''انما الغيب للّه '''» و مى فرمايد: «'''و عنده مفاتح الغيب لا يعلمها الا هو'''» كه همه اينها دلالت دارند بر اينكه تنها خداى تعالى علم غيب مى داند، و از سوى ديگر مى فرمايد: «'''عالم الغيب فلا يظهر على غيبه احدا الا من ارتضى من رسول '''»،

و در اين كلام خود، علم غيب را براى غير خود نيز اثبات كرده ، و آن غير، عبارت است از رسولى كه صلاحيت علم غيب را داشته باشد، و براى اين معنا نظاير ديگرى در قرآن هست (مثلا گرفتن جان مردگان را، از يكسو منحصر در خدا مى كند، و از سوى ديگر به ملائكه نسبت مى دهد «'''مترجم '''») .

و اما جهت اول - كه گفتيم قرآن كريم علم تاءويل را تا حدودى براى غير خدا هم اثبات كرده است ، بيانش اين است كه آيات مربوط به تاءويل همانطور كه خاطرنشان كرديم دلالت دارد بر اينكه تاءويل عبارت است از امر خارجى ، كه نسبتش به مدلول آيه نسبت ممثل به مثل است .

پس امور خارجى نامبرده هر چند مدلول آيه نيستند، به اين معنا كه لفظ آيه دلالت بر آنامر خارجى ندارد، و ليكن از آن حكايت مى كند و آن امور محفوظ در الفاظ هستند، و آيات بهنوعى از آن امور حكايت مى كند، نظير مثل معروف كه گفته اند: در تابستان شير را فاسدكردى و اين را به كسى مى گويند كه اسباب و مقدمات امرى راقبل از رسيدن وقت آن از دست داده باشد، چيزى كه از لفظ اينمثل استفاده مى شود اين است كه زنى در تابستان كارى كرده كه خودش يا حيوانش درزمستان شير ندهد، و اين مضمون با مواردى كه براى آنمثال مى زنيم تطبيق نمى كند، و در اين موارد هر چند شيرى و تابستانى در كار نيست ولىدر عين حال وضع شنونده را در ذهن او ممثل و مجسم مى كند.