تفسیر:المیزان جلد۱۵ بخش۳۸: تفاوت میان نسخه‌ها

و در مجمع البيان از تفسير ثعلبى به سند خود از براء بن عازب ، نقل كرده كه گفت : وقتى اين آيه نازل شد رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) بنى عبدالمطلب را كه در آن روز چهل نفر بودند دعوت كرد، و اين چهل نفر كسانى بودند كه هر يك نفرشان به تنهايى ، يك تغار مى خورد و يك قدح بزرگ مى نوشيد، رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) به على (عليه السّلام ) دستور داد يك پاى گوسفندى را پخته از آن خورش تهيه كند، آنگاه فرمود: نزديك شويد و به نام خدا بخوريد، جمعيت ده نفر ده نفر نزديك شدند و همگى به طور كامل سير شدند، سپس دستور داد ظرفى شير آورد، خودش يك جرعه از آن نوشيد، و به ايشان فرمود: بنوشيد به نام خدا، پس همگى از آن نوشيدند، تا سيراب شدند، پس ابو لهب بدون مقدمه رو به جمعيت كرده گفت : اين كه ديديد، سحرى بود كه اين مرد با شما كرد، رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) آن روز چيزى نفرمود و حرفى نزد.

حال كداميك از شما برمى خيزد و با من بر اين معنا بيعت مى كند، كه برادرم و وارثم و وزيرم و وصيم باشد؟ و از من به منزله هارون باشد از موسى ؟ على (عليه السّلام ) برخاست و عرضه داشت : «'''من '''» فرمود: نزديك من آى ، پس دهان او را باز كرده از آب دهان خود در دهانش ريخت و نيز بين دو شانه او و دو پستانش را با آب دهان خود تر كرد، ابو لهب گفت : آه كه چه جايزه بدى به پسر عمت دادى ، كه دعوتت را پذيرفت ، دهانش و رويش را پر از تف و آب دهان خود كردى ، فرمود: پر از علم و حكمتش كردم .

مؤ لف : سيوطى هم در الدر المنثور حديثى در معناى حديث براء بن عازب از ابن اسحاق و ابن جرير و ابن ابى حاتم و ابن مردويه و ابى نعيم و بيهقى (در كتاب دلائل ) به سندهايى از على (رضى اللّه عنه ) روايت كرده اند، كه در آن آمده : رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) فرمود: اى بنى عبدالمطلب به خدا سوگند، من احدى را در عرب سراغ ندارم كه براى قوم خود چيزى آورده باشد، بهتر از آنچه من براى قومم آورده ام ، چون من خير دنيا و آخرت را برايتان آورده ام و خداى تعالى مرا دستور داده شما را به سويش دعوت كنم ، حال كداميك از شما است كه مرا بر اين ماءموريتم يارى كند؟ من كه در آن روز از همه كوچكتر بودم گفتم : او منم ، پس حضار برخاستند، و خنده كنان بيرون شدند.

دو روايت در ذيل «'''و تقلبك فى الساجدين '''» در خطاب بر پيامبر اكرم صلى اللّه عليهو آله است

و در مجمع در ذيل جمله «'''و تقلبك فى الساجدين '''» گفته : بعضيها گفته اند: معناى آن اين است كه خدا تو را مى ديد كه از صلب پيغمبرى ساجد، به صلب پيغمبرى ديگر منتقل مى شدى ، تا آنكه تو را در حالى كه خودت نيز پيغمبرى بيرونت كرد. و اين معنا را از ابن عباس نقل كرده اند، و ناقل از ابن عباس ، عطاء و عكرمه است ، از امام ابى جعفر و امام ابى عبد اللّه (عليه السّلام ) نيز روايت شده كه فرمودند: يعنى او را كه از صلب اين پيغمبر به صلب آن پيغمبر منتقل مى شد مى ديد، تا آنكه او را از زمان آدم تا زمان پدرش از صلب پدرش از راه نكاح نه زنا بيرون آورد.

مؤ لف : اين روايت از طرق شيعه نيز از امام صادق (عليه السّلام ) از رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله ) روايت شده است .

و در اعتقادات صدوق آمده كه شخصى از امام صادق (عليه السّلام ) از آيه «'''و الشعراء يتبعهم الغاوون '''» سؤ ال كرد، حضرتش در پاسخ فرمود: منظور شعراى داستانسرا هستند.