۱۷٬۲۲۵
ویرایش
خط ۱۹۲: | خط ۱۹۲: | ||
<center> «'''بیان آيات'''» </center> | <center> «'''بیان آيات'''» </center> | ||
غرض اين | غرض اين سوره، انذار مشركانى است كه دعوت به ايمان به خدا و رسول و معاد را رد مى كردند. و اين انذار، مشتمل است بر عذاب اليم براى كسانى كه آن را انكار نموده، از آن اعراض كنند. و به همين جهتريال اين سوره با اثبات معاد آغاز شده، مى فرمايد: «مَا خَلَقنَا السّمَاوَات وَ الأرض وَ مَا بَينَهُمَا إلّا بِالحَقّ»، و تا آخر سورهريال همين مطلب را مكررا خاطرنشان ساخته. يك جا مى فرمايد: «وَ إذَا حُشِرَ النّاسُ...»، جاى ديگر مى فرمايد: «وَ الّذِى قَالَ لِوَالِدَيهِ أفٍّ لَكُمَا أتَعِدَاننِى أن أُخرَجَ...». | ||
و | و باز جاى ديگر مى فرمايد: «وَ يوم يُعرَضُ الّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النّارِ أذهَبتُم طَيّبَاتِكُم...». و نيز مى فرمايد: «وَ يَومَ يُعرَضُ الّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النّارِ ألَيسَ هَذَا بِالحَقّ...». و در آخر سوره مى فرمايد: «كَأنّهُم يَومَ يَرَونَ مَا يُوعَدُونَ لَم يَلبَثُوا إلّا سَاعَةً مِن نَهَارٍ بَلَاغٌ...». | ||
و | و در اين آيات، احتجاج بر يگانگى خدا و بر نبوت نيز شده، و اشاره اى هم به هلاكت قوم هود و قريه هاى پيرامون مكه رفته است، و به اين وسيله، مردم را انذار مى كند. و نيز، از آمدن چند نفر از طائفه جنّ نزد رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم» خبر مى دهد، كه بعد از شنيدن آياتى از قرآن، به آن جناب ايمان آورده، به نزد قوم خود بازگشتند، تا ايشان را انذار كنند. | ||
«'''حم تَنزِيلُ | و تمام اين سوره - به جز دو آيه - در مكه نازل شده، و در آن دو آيه اختلاف كرده اند كه إن شاء اللّه، به زودى در بحث روايتى، به آن اختلاف اشاره خواهيم كرد. و آن دو آيه، عبارت است از آيه: «أم يَقُولُونَ افتَرَيهُ...»، و آيه: «قُل أرَأيتُم إن كَانَ مِن عِندِ اللّه...». | ||
«'''حم * تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الحَْكِيمِ'''»: | |||
تفسير اين آيه گذشت . | تفسير اين آيه گذشت . | ||
«'''مَا خَلَقْنَا | «'''مَا خَلَقْنَا السّمَاوَاتِ وَ الاَرْض وَ مَا بَيْنَهُمَا إِلا بِالحَْقِّ وَ أَجَلٍ مُسمًّى ...'''»: | ||
منظور از | منظور از «سماوات و أرض و ما بين آن دو»، مجموع عالَم محسوس بالا و پايين است. و حرف «باء» در كلمه «بِالحَقّ»، باى ملابست است. و مراد از «أجل مُسمّى»، نقطۀ انتهاى وجود هر چيز است، و مراد از آن نقطه در آيه شريفه، اجل مسمّاى براى مجموعه عالَم است و آن، روز قيامت است كه در آن روز، آسمان مانند طومار در هم پيچيده گشته، و زمين به زمينى ديگر مبدّل مى شود و خلايق براى واحد قهّار ظهور مى كند. | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۲۸۴ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۲۸۴ </center> | ||
و معناى آيه اين است كه : ما | و معناى آيه اين است كه: ما عالَم مشهود را با همه اجزاى آن، چه آسمانى و چه زمينى، نيافريديم مگر به حق. يعنى داراى غايت و هدفى ثابت. و نيز، داراى اجلى معين كه وجودش از آن تجاوز نمى كند. و چون داراى اجلى معين است، قهرا در هنگام فرارسيدن آن اجل فانى مى شود، و همين فانى شدنش هم، هدف و غايتى ثابت دارد. پس بعد از اين عالَم، عالَمى ديگر است كه آن، عبارت است از: عالَم بقاء و معاد موعود. و در معناى «به حق بودن خلقت»، در سابق، مكررا سخن به ميان آمد. | ||
«''' | «'''وَ الّذِينَ كَفَرُوا عَمّا أُنذِرُوا مُعرِضُون'''» - مراد از «الّذِينَ كَفَرُوا»، مشركان است. به دليل آيه بعدى كه مى فرمايد: «قُل أرَأيتُم مَا تَدعُونَ مِن دُونِ اللّه». وليكن از ظاهر سياق بر مى آيد كه مراد از كفر آنان، تنها كفر به معاد است، نه كفر به يگانگى خدا و ساير عقاید باطله آنان. و كلمه «مَا» در «عَمّا»، مصدريه و يا موصوله است. اما احتمال دوم، با سياق سازگارتر است. در نتيجه معناى جمله چنين مى شود: و مشركان كه منكر معادند، از آنچه انذار مى شوند (يعنى از روز قيامت، و عذاب اليمى كه در آن روز مخصوص مشركان به خداست)، اعراض مى كنند، و روى بر مى گردانند. | ||
قُلْ أَ | «'''قُلْ أَ رَأیتُم مَا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ ...'''»: | ||
<span id='link191'><span> | <span id='link191'><span> | ||
ویرایش