۱۷٬۲۲۵
ویرایش
تفسیر:المیزان جلد۱۸ بخش۲۲: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
←غرض و مفاد كلى سوره مباركه احقاف
| خط ۱۸۹: | خط ۱۸۹: | ||
<span id='link190'><span> | <span id='link190'><span> | ||
== | ==محتوای كلّى سوره مباركه احقاف == | ||
<center> «'''بیان آيات'''» </center> | |||
غرض اين سوره انذار مشركينى است كه دعوت به ايمان به خدا و رسول و معاد را رد مى كردند. و اين انذار مشتمل است بر عذاب اليم براى كسانى كه آن را انكار نموده ، از آن اعراض كنند، و به همين جهت اين سوره با اثبات معاد آغاز شده ، مى فرمايد: ((ما خلقنا السموات و الارض و ما بينهما الا بالحق (( و تا آخر سوره همين مطلب را مكررا خاطرنشان ساخته ، يك جا مى فرمايد ((و اذا حشر الناس ...((، جاى ديگر مى فرمايد ((و الذى قال لوالديه اف لكما اتعداننى ان اخرج ...((، و باز جاى ديگر مى فرمايد ((و يوم يعرض الذين كفروا على النار اذهبتم طيباتكم ...(( و نيز مى فرمايد ((و يوم يعرض الذين كفروا على النار اليس هذا بالحق ...(( و در آخر سوره مى فرمايد: ((كانهم يوم يرون ما يوعدون لم يلبثوا الا ساعه من نهار بلاغ ...((. | غرض اين سوره انذار مشركينى است كه دعوت به ايمان به خدا و رسول و معاد را رد مى كردند. و اين انذار مشتمل است بر عذاب اليم براى كسانى كه آن را انكار نموده ، از آن اعراض كنند، و به همين جهت اين سوره با اثبات معاد آغاز شده ، مى فرمايد: ((ما خلقنا السموات و الارض و ما بينهما الا بالحق (( و تا آخر سوره همين مطلب را مكررا خاطرنشان ساخته ، يك جا مى فرمايد ((و اذا حشر الناس ...((، جاى ديگر مى فرمايد ((و الذى قال لوالديه اف لكما اتعداننى ان اخرج ...((، و باز جاى ديگر مى فرمايد ((و يوم يعرض الذين كفروا على النار اذهبتم طيباتكم ...(( و نيز مى فرمايد ((و يوم يعرض الذين كفروا على النار اليس هذا بالحق ...(( و در آخر سوره مى فرمايد: ((كانهم يوم يرون ما يوعدون لم يلبثوا الا ساعه من نهار بلاغ ...((. | ||
| خط ۱۹۶: | خط ۱۹۸: | ||
و تمام اين سوره - به جز دو آيه - در مكه نازل شده و در آن دو آيه اختلاف كرده اند كه ان شاء اللّه - به زودى در بحث روايتى به آن اختلاف اشاره خواهيم كرد، و آن دو آيه عبارت است از آيه ((ام يقولون افتريه ...((، و آيه ((قل ارايتم ان كان من عند اللّه ...((. | و تمام اين سوره - به جز دو آيه - در مكه نازل شده و در آن دو آيه اختلاف كرده اند كه ان شاء اللّه - به زودى در بحث روايتى به آن اختلاف اشاره خواهيم كرد، و آن دو آيه عبارت است از آيه ((ام يقولون افتريه ...((، و آيه ((قل ارايتم ان كان من عند اللّه ...((. | ||
حم تَنزِيلُ الْكِتَبِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الحَْكِيمِ | «'''حم تَنزِيلُ الْكِتَبِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الحَْكِيمِ'''»: | ||
تفسير اين آيه گذشت . | تفسير اين آيه گذشت . | ||
مَا خَلَقْنَا السمَوَتِ وَ الاَرْض وَ مَا بَيْنَهُمَا إِلا بِالحَْقِّ وَ أَجَلٍ مُّسمًّى ... | «'''مَا خَلَقْنَا السمَوَتِ وَ الاَرْض وَ مَا بَيْنَهُمَا إِلا بِالحَْقِّ وَ أَجَلٍ مُّسمًّى ...'''»: | ||
منظور از ((سماوات و ارض و ما بين آن دو(( مجموع عالم محسوس بالا و پايين است . و حرف ((باء(( در كلمه ((بالحق (( باى ملابست است . و مراد از ((اجل مسمى (( نقطه انتهاى وجود هر چيز است ، و مراد از آن نقطه در آيه شريفه ، اجل مسماى براى مجموعه عالم است و آن روز قيامت است كه در آن روز آسمان مانند طومار در هم پيچيده گشته ، و زمين به زمينى ديگر مبدل مى شود و خلايق براى واحد قهار ظهور مى كند. | منظور از ((سماوات و ارض و ما بين آن دو(( مجموع عالم محسوس بالا و پايين است . و حرف ((باء(( در كلمه ((بالحق (( باى ملابست است . و مراد از ((اجل مسمى (( نقطه انتهاى وجود هر چيز است ، و مراد از آن نقطه در آيه شريفه ، اجل مسماى براى مجموعه عالم است و آن روز قيامت است كه در آن روز آسمان مانند طومار در هم پيچيده گشته ، و زمين به زمينى ديگر مبدل مى شود و خلايق براى واحد قهار ظهور مى كند. | ||
| خط ۲۰۶: | خط ۲۰۸: | ||
و معناى آيه اين است كه : ما عالم مشهود را با همه اجزاى آن ، چه آسمانى و چه زمينى ، نيافريديم مگر به حق ، يعنى داراى غايت و هدفى ثابت ، و نيز داراى اجلى معين كه وجودش از آن تجاوز نمى كند، و چون داراى اجلى معين است قهرا در هنگام فرا رسيدن آن اجل فانى مى شود، و همين فانى شدنش هم هدف و غايتى ثابت دارد، پس بعد از اين عالم عالمى ديگر است كه آن عبارت است از عالم بقاء و معاد موعود. و در معناى ((به حق بودن خلقت (( در سابق مكررا سخن به ميان آمد. | و معناى آيه اين است كه : ما عالم مشهود را با همه اجزاى آن ، چه آسمانى و چه زمينى ، نيافريديم مگر به حق ، يعنى داراى غايت و هدفى ثابت ، و نيز داراى اجلى معين كه وجودش از آن تجاوز نمى كند، و چون داراى اجلى معين است قهرا در هنگام فرا رسيدن آن اجل فانى مى شود، و همين فانى شدنش هم هدف و غايتى ثابت دارد، پس بعد از اين عالم عالمى ديگر است كه آن عبارت است از عالم بقاء و معاد موعود. و در معناى ((به حق بودن خلقت (( در سابق مكررا سخن به ميان آمد. | ||
«'''و الذين كفروا عما انذروا معرضون'''» - مراد از ((الذين كفروا(( مشركين است ، به دليل آيه بعدى كه مى فرمايد: ((قل ارايتم ما تدعون من دون اللّه ((. و ليكن از ظاهر سياق بر مى آيد كه مراد از كفر آنان ، تنها كفر به معاد است ، نه كفر به يگانگى خدا و ساير عقائد باطله آنان . و كلمه ((ما(( در ((عما(( مصدريه ، و يا موصوله است ، اما احتمال دوم با سياق سازگارتر است در نتيجه معناى جمله چنين مى شود: و مشركين كه منكر معادند از آنچه انذار مى شوند (يعنى از روز قيامت ، و عذاب اليمى كه در آن روز مخصوص مشركين به خداست ) اعراض مى كنند، و روى برمى گردانند. | |||
قُلْ أَ رَءَيْتُم مَّا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ ... | قُلْ أَ رَءَيْتُم مَّا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ ... | ||
<span id='link191'><span> | <span id='link191'><span> | ||
==احتجاج عليه پرستش بت ها و معبودهاى زمينى == | ==احتجاج عليه پرستش بت ها و معبودهاى زمينى == | ||
كلمه ((ارايتم (( به معناى ((مرا خبر دهيد(( است . و مراد از آنچه به جاى خدا مى خواندند همان بت هايى است كه مى پرستيدند، و از آنها حاجت مى طلبيدند. و اگر ضمير مخصوص به عقلاء را به آنها برگردانيد، با اينكه سنگ و چوب بودند، بدين مناسبت است كه مشركين كارهاى عقلاء را به آنها نسبت مى دادند. و هر چند گفتيم منظور بت ها است ، ليكن حجتى كه در آيه اقامه شده ، شامل همه معبودهاى دروغين مى شود. | كلمه ((ارايتم (( به معناى ((مرا خبر دهيد(( است . و مراد از آنچه به جاى خدا مى خواندند همان بت هايى است كه مى پرستيدند، و از آنها حاجت مى طلبيدند. و اگر ضمير مخصوص به عقلاء را به آنها برگردانيد، با اينكه سنگ و چوب بودند، بدين مناسبت است كه مشركين كارهاى عقلاء را به آنها نسبت مى دادند. و هر چند گفتيم منظور بت ها است ، ليكن حجتى كه در آيه اقامه شده ، شامل همه معبودهاى دروغين مى شود. | ||
