تفسیر:المیزان جلد۱۸ بخش۱۹: تفاوت میان نسخه‌ها

بعضى ديگر - كه همان صاحب تفسير كشف باشد - در توجيه ترتيب مزبور گفته است بدين جهت اول ايمان و سپس ايقان و در آخر تعقل را ذكر كرده كه تماميت نظر و تدبر در دوم ناگزير و محتاج است به نظر در اولى ، چون آسمانها و زمين به وجهى از اسباب پيدايش حيوان است ، و به همين جهت بايد قبل از يادآورى خلقت حيوان يادآورى شود. و همچنين نظر در سومى ناگزير مى سازد كه ما در دو تاى اول نيز نظر كنيم . اما اينكه بايد به اولى (خلقت آسمانها و زمين ) نظر كنيم كه روشن است و احتياج به بيان ندارد، و اما نظر و توجه به دومى (خلقت حيوان ) براى اين است كه خلقت حيوان علت غائى است . پس معرفت سومى موقوف است بر معرفت علت غائيش كه دومى است ، چون علت قبل از معلول است .

اين توجيه نيز به فرض اينكه درست باشد توجيه ترتيب آيات سه گانه است ، نه مراتب صفات سه گانه ايمان و ايقان و عقل . علاوه بر اينكه سومى هم مانند اولى از اسباب بوجود آمدن حيوان است ، پس بايد آن نيز قبل از دومى ذكر مى شد. و به وجهى دومى علت غائى اولى است ، پس ‍ بايد آن هم قبل از اولى ذكر مى شد، همانطور كه قبل از سومى ذكر شد.