تفسیر:المیزان جلد۱۹ بخش۴۲: تفاوت میان نسخه‌ها

وَ إِذْ أَسرَّ النَّبىُّ إِلى بَعْضِ أَزْوَجِهِ حَدِيثاً فَلَمَّا نَبَّأَت بِهِ وَ أَظهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ ... قَالَت مَنْ أَنبَأَك هَذَا قَالَ نَبَّأَنىَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ

كلمه «'''سر'''» به معناى مطلبى كه در دل خود پنهان كرده باشى و نخواهى ديگران از آن خبردار شوند، و كلمه «'''اسرار'''» كه باب افعال همان «'''سر'''» است ، به معناى است كه همان مطلب را براى كسى فاش سازى و سفارش كنى كه آن را پنهان بدارد و به كسى اطلاع ندهد، و ضمير در نبات به به همان بعض ازواج بر مى گردد، و ضمير به به حديث ، و ضمير در «'''اظهره '''» به رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم )، و ضمير «'''عليه '''» به «'''انباء'''» يعنى افشاى سر، و ضمير در «'''عرف '''» و در «'''اعرض '''» به رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم )، و ضمير در «'''بعضه '''» به حديث بر مى گردد، و اشاره به «'''هذا'''» به «'''انباء'''» يعنى افشاى سر است .

و حاصل معناى آيه اينكه : ((و زمانى كه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) سرى از اسرار خود را نزد بعضى از همسرانش - يعنى حفصه دختر عمر بن خطاب - افشا كرد))، و به وى سفارش فرمود كه اين مطلب را به كسى نگويد، همين كه حفصه آن سر را بر خلاف دستور آن جناب به ديگرى گفت ،

و قسمتى از سر آن جناب را فاش نموده از فاش كردن بقيه آن سر خوددارى نمود، رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) جريان را به عنوان اعتراض به خود او خبر داد، يعنى خبر داد كه تو سر مرا فاش ‍ كردى ، آن زن پرسيد چه كسى به تو خبر داد كه من اين كار را كرده ام ، و سر تو را فاش ساخته ام ؟ رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) فرمود خداى عليم و خبير به من خبر داد، و او خدايى است كه عالم به سر و علانيه ، و با خبر از سرائر و اسرار است .

إِن تَتُوبَا إِلى اللَّهِ فَقَدْ صغَت قُلُوبُكُمَا وَ إِن تَظهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَ جِبرِيلُ وَ صالِحُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمَلَائكةُ بَعْدَ ذَلِك ظهِيرٌ

يعنى : اگر شما دو زن به سوى خدا برگرديد كه هيچ ، وسيله توبه خود را فراهم كرده ايد، و اگر عليه آن جناب دست به دست هم دهيد، بدانيد كه مولاى او خدا است ....

تمامى روايات اتفاق دارند بر اينكه منظور از آن دو زن حفصه و عايشه دو همسر رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) هستند.

و كلمه «'''صغت '''» فعل ماضى از ماده «'''صغو'''» است ، و «'''صغو'''» به معناى ميل است ، كه البته در اينجا منظور ميل به باطل و خروج از حالت استقامت است . خوب ، پس مسلم شد كه اين دو زن ، رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) را آزردند و عليه او دست به دست هم دادند، و دست به دست هم دادن عليه آن جناب از گناهان كبيره است ، به دليل اينكه فرموده : «'''ان الذين يوذون اللّه و رسوله لعنهم اللّه فى الدنيا و الاخره و اعدعذابا مهينا'''»، و نيز فرموده : «'''و الذين يوذون رسول اللّه لهم عذاب اليم '''».

در اين آيه خطاب را متوجه دو تا از همسران رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) كرده ، و با اينكه دو نفر دو تا قلب دارد، قلب را به صيغه جمع آورده و اين صرف استعمالى است كه نظائرش بسيار است ،

(در فارسى هم خطاب به دو نفر مى گوييم : مگر دلهايتان چدنى است ، و نمى گوييم مگر دو دل شما چدنى است ).