تفسیر:المیزان جلد۲۰ بخش۶: تفاوت میان نسخه‌ها

==دو دستگى در طائفه جن: مسلمون و قاسطون و ويژگى هر كدام ==

وَ أَنَّا مِنَّا الْمُسلِمُونَ وَ مِنَّا الْقَاسِطونَ فَمَنْ أَسلَمَ فَأُولَئك تحَرَّوْا رَشداً

مراد از كلمه «'''مسلمون '''» اين است كه ما تسليم امر خداييم ، پس ‍ مسلمون كسانيند كه امر را تسليم خدا كردند، و در هر چه بخواهد و دستور دهد مطيع او هستند. و مراد از كلمه «'''قاسطون '''» مايلين به سوى باطل است ، در مجمع البيان گفته كه «'''قاسط'''» به معناى عدول كننده از حق است ، بر خلاف كلمه «'''مقسط'''» كه به معناى عدول كننده به سوى حق است . و معناى آيه اين است كه : ما گروه جنيان به دو طايفه تقسيم مى شويم : يك طايفه آنهايى كه تسليم امر خدا و مطيع او هستند، و طايفه ديگر كسانى كه از تسليم شدن براى امر خدا با اينكه حق است عدول كرده و منحرف شده اند.

و كلمه «'''تحرى '''» در جمله «'''فمن اسلم فاولئك تحروا رشدا'''» در مورد هر چيزى استعمال شود به معناى گشتن براى يافتن آن است . و معناى جمله اين است كه : كسانى كه تسليم امر خدا شدند، آنها در صدد يافتن واقع و پيدا كردن حق بر آمدند.

وَ أَمَّا الْقَاسِطونَ فَكانُوا لِجَهَنَّمَ حَطباً

و اما منحرفين هيزم جهنمند و در دوزخ با سوختن معذب مى شوند، جانشان مشتعل مى گردد، عينا نظير منحرفين از انس ، كه قرآن كريم درباره آنهافرموده : «'''فاتقوا النار التى وقودها الناس '''».

بسيارى از مفسرين جمله «'''فمن اسلم فاو لئك ... لجهنم خطبا'''» را تتمه كلام جن دانسته اند، خواسته اند بگويند مؤ منين از جن با اين كلام خود قوم خود را مخاطب قرار داده اند. ولى بعضى گفته اند: اين قسمت كلام خداى تعالى است ، و خطاب در آن به رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) است.

وَ أَلَّوِ استَقَمُوا عَلى الطرِيقَةِ لاَسقَيْنَهُم مَّاءً غَدَقاً لِّنَفْتِنَهُمْ فِيهِ

كلمه «'''ان '''» در اول آيه مخففه از «'''ان '''» - با تشديد - است و مراد از «'''طريقه '''» طريقه اسلام است ، و «'''استقامت بر طريقه '''» به معناى ملازمت و ثبات بر اعمال و اخلاقى است كه ايمان به خدا و به آيات او اقتضاى آن را دارد.

و «'''ماء غدق '''» به معناى آب بس يار است ، و بعيد نيست از سياق استفاده شود كه جمله «'''لاسقيناهم ماء غدقا'''» مثلى باشد كه بخواهد توسعه در رزق را برساند، جمله «'''لنفتنهم فيه '''» هم اين احتمال را تاءييد مى كند، چون خداى تعالى غالبا با توسعه رزق بندگان را امتحان مى كند.