تفسیر:المیزان جلد۲۰ بخش۲۸: تفاوت میان نسخه‌ها

اين جمله، ردع و انكار سخن تكذيب گران، يعنى ردّ «اساطير الأوّلين» است. راغب گفته: كلمۀ «رَين» به معناى غبار و زنگ، و يا به عبارتى، تيرگى است كه روى چيز گرانبهايى بنشيند. (در نسخه اى ديگر آمده: روى چيز شفافى بنشيند). در قرآن آمده كه: «بَل رَانَ َعلى قُلُوبِهم ...»؛ يعنى گناهان، مانند زنگى و غبارى شد كه روى جلاى دل هاشان را گرفت، و آن دل ها را از تشخيص خير وشر كور كرد.

معناى «'''عليين '''» كه فرمود كتاب ابرار در آن است و چندقول در اين باره

َكلا إِنَّ كِتَب الاَبْرَارِ لَفِى عِلِّيِّينَ وَ مَا أَدْرَاك مَا عِلِّيُّونَ كِتَبٌ مَّرْقُومٌ

اين سه آيه نيز ردع است ، البته در معناى ردعى كه در آيه «'''كلا ان كتاب الفجار'''» بود، و كلمه «'''عليون '''» - همانطور كه در سابق هم گفتيم - به معناى علوى روى علو ديگر است ، و يا به عبارتى ديگر علوى دو چندان كه با درجات عالى و منازل قرب به خداى تعالى منطبق مى شود، همچنان كه گفتيم سجين بر خلاف اين معنا است .

سخنى كه بتوان در تفسير اين سه آيه گفت همان سخنانى است كه درباره سه آيه گذشته كه در مقابل اين سه آيه بود و مى فرمود: «'''ان كتاب الفجار لفى سجين و ما ادريك ما سجين كتاب مرقوم '''» گفتيم .

پس معناى آن ، اين است كه : آنچه براى ابرار مقدر شده ، و قضايش رانده شده ، تا جزاى نيكوكاريهاى آنان باشد، در عليين قرار دارد، و تو اى پيامبر! نمى دانى عليين چيست ، امرى است نوشته شده ، و قضايى است حتمى و مشخص و بدون ابهام .

مفسرين در اين آيات سخنانى دارند، همچنان كه در آيات قبل داشتند، چيزى كه هست در اين آيه در خصوص كلمه «'''عليين '''» اين را هم گفته اند كه : معنايش آسمان هفتم است ، كه در تحت عرش قرار دارد، و منزلگاه ارواح مؤ منين است . و نيز گفته اند: عليين همان سدره المنتهى است ، كه اعمال بدانجا منتهى مى شود.

بعضى ديگر گفته اند: لوحى است از زبرجد آويزان ، در تحت عرش كه اعمال بندگان در آن نوشته شده .

بعضى ديگر گفته اند: مراتب عاليه اى است كه محفوف به جلالت است . اشكالى كه به اين سخنان وارد است همان اشكالى است كه درباره اقوال وارده در خصوص آيات گذشته كرديم و گفتيم كه هيچ دليلى بر هيچ يك از اين اقوال نيست .