تفسیر:المیزان جلد۲۰ بخش۲۸: تفاوت میان نسخه‌ها

==اقوال مفسرين در بيان مراد از مفردات و جملات اين آيات ==

ليكن مفسرين در مفردات اين چهار آيه اقوالى متفرق دارند: مثلا گفته اند: كتاب در جمله «'''ان كتاب الفجار'''» به معناى مكتوب است ، و مراد از آن نامه هاى اعمال است . و بعضى گفته اند: كتاب مصدر و به همان معناى مصدرى - كتابت - است ، و در كلام مضافى است كه حذف شده ، و تقدير كلام «'''ان كتابه عمل الفجار لفى سجين - كتابت اعمال فجار در سجين است '''» مى باشد.

و يا گفته اند: فجار اعم است از تكذيب گران ، پس شامل كفار و فساق هر دو مى شود.

و يا گفته اند: مراد از سجين ، طبقه هفتم زمين است ، كه نامه فجار را آنجا مى گذارند. و بعضى گفته اند: دره اى است در جهنم ، و يا چاهى است در آنجا. و بعضى گفته اند: اصلا كلمه سجين نام نامه هاى اعمال فجار است . و بعضى گفته اند: سجين اول نام جايى است كه نامه اعمال فجار را آنجا مى گذارند، و دومى نام نامه اعمال آنان است ، و بعضى گفته اند: نام كتابى است كه جامع همه نامه هاى اعمال بد است ، كه اعمال فجار از جن او انس در آن نوشته شده . و بعضى گفته اند مراد از آن ، خسارت و خوارى است ، نظير اينكه وقتى بخواهند نهايت درجه سقوط كسى را برسانند مى گويند فلانى به حضيض رسيد. و بعضى گفته اند: كلمه «'''سجين '''» بدل از كلمه «'''سجيل '''» است ، كه لامش مبدل به نون شده است ، همچنان كه از جبرئيل تعبير مى كنند جبرين ، و از اين قبيل سخنانى كه درباره مفردات آيات چهارگانه گفته اند.

و همچنين سخنانى كه درباره جملات آن دارند، مثل اينكه گفته اند: جمله «'''كتاب مرقوم '''» بيان و تفسير سجين نيست ، بلكه تفسير كتاب است كه در جمله «'''ان كتاب الفجار'''»آمده .

و يا گفته اند: جمله «'''ويل للمكذبين '''» متصل است به جمله «'''يوم يقوم الناس لرب العالمين '''»، و سه آيه ديگر كه بين اين دو آيه واقع شده جمله معترضه است .

و خواننده عزيز اگر در اين سخنان دقت كند خواهد ديد كه بسيارى از آنها صرف تحكم و بى دليل حرف زدن است .

علاوه بر اين ، اين سخنان سياق واحد و متصل آيات مربوط به هم را پاره مى كند، چون گفتيم اين چند آيه در مقابل چهار آيه آينده است كه كتاب ابرار را توصيف مى كنند، و سياقى واحد و متصل دارند، پس ديگر حاجت به آن نيست كه متعرض تك تك آن اقوال و مناقشه در آنها شويم .

اين آيه ، كلمه «'''مكذبين '''» در آيه قبل را تفسير مى كند، و مويد اين نظريه ، آيات بعدى است ، و ظاهر آن اين است كه مراد از تكذيب ، تكذيب قولى و به زبان صريح است ، در نتيجه آيه شريفه و مذمت آن فقط شامل كفار مى شود، و فاسقان از اهل ايمان را شامل نمى شود، پس ‍ بايد بگوييم منظور از مطففين هم همه كم فروشان نيست ، بلكه مراد كفار كم فروش است .

مگر اينكه بگوييم منظور از تكذيب ، اعم از تكذيب زبانى است كه تكذيب عملى را هم شامل مى شود، و چه بسا آيه قبل هم كه مى فرمود: «'''الا يظن اولئك انهم مبعوثون '''» اين نظريه را تاءييد كند.