ریشه عجل
تکرار در قرآن: ۴۷(بار)
قاموس قرآن
خواستن با عجله است [نحل:1]. * [بقره:203]. بنظر مىآيد كه عدم اثم در هر دو جا راجع به تعجيل و تأخير است يعنى: هر كه در دو روز بعد از نحر در خروج از «منى» تعجيل كند و بعد از ظهر روز دوازدهم ذوالحجة از «منى» خارج شود بر او گناهى نيست و هر كه تأخير كرده روز سيزدهم بيرون رود گناهى ندارد. عيّاشى در ضمن حديثى از امام باقر «عليه السلام» نقل كرده « ... وَ مَن تَأخَّرَ فَلا اِثمَ عَلَيهِ لَمَن اتَّقى»، «مِنهُمُ الصَّيدَ وَاتَّقى الرَّفَثَ وَالفسُوقَ وَالجِدالَ وَ ما حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيهِ فى اِحرامِهِ». از روايات اهل بيت عليهم السلام ظاهر مىشود كه «فَلا اِثمَ عَلَيهِ» راجع به تعجيل و تأخير نيست بلكه منظور آنست: كه گناهان حاج در هر دو صورت مغفور است الميزان در اين باره بيان عالى دارد به آن رجوع شود و هم از فقيه نقل مىكند كه از آيه فوق از امام صادق «عليه السلام» سؤال شد فرمود: «لَيسَ هُوَ عَلى اَنَّ ذلِكَ واسِعٌ اِن شاءَ صَنَعَ ذا، لكِنَّهُ يَرجِعُ مَغفُوراً لَهُ لاذَنبَ لَهُ».
(بر وزن جسر) گوساله. [بقره:51]. از مجمع و مفردات بدست مىآيد علت اين تسميه آنست كه گوساله به عجله بزرگ شده و بصورت گاو در مىآيد. آن جمعاً ده بار در قرآن بكار رفته، هشت بار در خصوص گوساله پرستى بنىاسرائيل و دوبار در اينكه ابراهيم «عليه السلام» به ميهمانان خويش گوساله بريان آورد [هود:69].
ریشه‌های نزدیک مکانی
کلمات مشتق شده در قرآن
| کلمه | تعداد تکرار در قرآن |
|---|---|
| الْعِجْلَ | ۶ |
| تَعَجَّلَ | ۱ |
| تَسْتَعْجِلُونَ | ۶ |
| عِجْلاً | ۲ |
| عَجِلْتُمْ | ۱ |
| يُعَجِّلُ | ۱ |
| اسْتِعْجَالَهُمْ | ۱ |
| يَسْتَعْجِلُ | ۲ |
| بِعِجْلٍ | ۲ |
| يَسْتَعْجِلُونَکَ | ۴ |
| تَسْتَعْجِلُوهُ | ۱ |
| عَجُولاً | ۱ |
| الْعَاجِلَةَ | ۳ |
| عَجَّلْنَا | ۱ |
| لَعَجَّلَ | ۱ |
| تَعْجَلْ | ۲ |
| أَعْجَلَکَ | ۱ |
| عَجِلْتُ | ۱ |
| عَجَلٍ | ۱ |
| تَسْتَعْجِلُونِ | ۱ |
| يَسْتَعْجِلُونَ | ۲ |
| عَجِّلْ | ۱ |
| اسْتَعْجَلْتُمْ | ۱ |
| تَسْتَعْجِلْ | ۱ |
| فَعَجَّلَ | ۱ |
| يَسْتَعْجِلُونِ | ۱ |
| لِتَعْجَلَ | ۱ |
