روایت:من لايحضره الفقيه جلد ۳ ش ۱۶۸
آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۳، بَابُ الْوَكَالَة
روي عن علا بن سيابه قال :
| من لايحضره الفقيه جلد ۳ ش ۱۶۷ | حدیث | من لايحضره الفقيه جلد ۳ ش ۱۶۹ | |||||||||||||
| |||||||||||||||
ترجمه
محمد جواد غفارى, من لا يحضره الفقيه - جلد ۴ - ترجمه على اكبر و محمد جواد غفارى و صدر بلاغى, ۱۰۳
علاء بن سيابه گويد: از امام صادق عليه السّلام سؤال كردم: زنى مردى را وكيل كرده كه او را به زوجيّت فلان مرد درآورد وكيل هم پذيرفت و زن بر اين مطلب شاهد هم گرفت. آنگاه وكيل رفت و او را به زوجيّت آن شخص درآورد، سپس زن، وكيل بودن او را انكار كرد و گفت من تو را عزل كردم و دو تن شاهد هم آورد كه شهادت دادند او وكيل را عزل كرده است، حضرت فرمود: فقهاى اطراف شما در اين مورد چه مىگويند؟ گفتم: مىگويند بايد ديد كه اين زن قبل از تزويج او را عزل كرده يا بعد از تزويج؟ اگر قبل بوده وكالت باطل شده و لذا تزويج هم باطل است و اگر بعد بوده وكالت صحيح و تزويج ثابت است بر همان قرار كه وكيل انجام داده و مورد وكالتش بوده و اين در صورتى است كه از مورد و شرط تجاوز نكرده باشد (كه نياز به امضاء موكّل در جزئى از آن باقى باشد)، راوى گويد: سپس امام پرسيد: وكيل را عزل مىكنند و به او اطّلاع نمىدهند كه معزولى؟ من گفتم: آرى اين طور فكر مىكنند كه هر گاه زن، مردى را در حضور جماعت وكيل خود ساخت و شاهد گرفت و سپس گفت: «شاهدم باشيد كه او را عزل كرده، وكالتش را باطل نمودم»، بدون اينكه وكيل از عزل خود خبر داشته باشد، و هر چه را كه وكيل در مورد نكاح تنها انجام داده، باطل مىدانند و در غير نكاح وكالت را باطل ندانند و گويند وكيل بدون اطّلاع معزول نخواهد بود، زيرا مال عوض دارد (يعنى حتّى اگر وكالت باطل باشد جبرانش ممكن است) ولى تملّك بضع و زناشوئى مانند معاملات ديگر نيست زيرا (اگر عقد باطل باشد) كودكى كه از آن دو توليد مىشود ولد حرام خواهد بود، حضرت فرمود: سبحان اللَّه، چقدر اين حكم از حقّ دور و به ستم نزديك و تا چه حدّ فاسد است، زيرا مورد نكاح سزاوارتر و اولى است كه در آن بيشتر دقّت و احتياط شود و اين اختيار همبسترى به كسى دادن است و از اين راه است كه فرزند پيدا مىشود، زنى نزد على عليه السّلام آمد و از برادرش شكايت كرد و گفت: يا امير المؤمنين من برادر خويش را وكالت دادهام كه مرا به تزويج مردى درآورد و در توكيل شاهد هم گرفتم، سپس او را در همان ساعت عزل كردم امّا او رفته و مرا به عقد نكاح آن مرد درآورده است و من شاهد دارم كه او را قبل از اينكه مورد وكالت را انجام دهد عزل نمودهام و اقامه بيّنه كرد و شاهد آورد، برادرش گفت: اى امير مؤمنان اين زن به من وكالت داد ولى پس از عزل به من خبر نداد كه تو را عزل كردهام تا اينكه من او را تزويج آن مرد كه او وكالت داده بود كردم، حضرت از زن پرسيد: تو چه مىگوئى؟ زن گفت: من به او اعلام كردم. حضرت فرمود: شاهد دارى؟ گفت: اينها شاهد منند، حضرت از آنها پرسيد: شما چه مىگوئيد گفتند: ما شهادت مىدهيم كه اين زن گفت: شاهد باشيد كه من برادرم را از وكالتى كه به او داده بودم كه مرا به فلانى تزويج كند عزل كردم، و من اكنون خود اختياردار خود هستم پيش از آنكه او مرا به عقد فلانى درآورد، حضرت فرمود: شما را در حضور برادرش شاهد گرفت به آنچه گفت؟ گفتند: نه، در حضور وكيل نبود، حضرت فرمود: آيا شما شاهديد كه او همان طور كه اعلام وكالت كرده بود به برادرش اعلام عزل كرده است؟ گفتند: نه، فرمود: من وكالت را پا برجا و نكاح را صحيح مىدانم و اكنون شوهر كجاست؟ شوى آمد، و حضرت فرمود: دست همسر خويش را بگير و برو خدا به همراهتان، زن گفت: يا امير المؤمنين برادرم را سوگند ده كه اقرار كند من او را اعلام به عزل نكردهام و او از عزل قبل از عقد خبر نداشته است، حضرت به وكيل فرمود: حاضرى كه سوگند ياد كنى؟ عرض كرد آرى و سوگند ياد كرد، و حضرت وكالت را درست و صحّت نكاح را امضاء فرمود.
