القلم ٥١
کپی متن آیه |
---|
وَ إِنْ يَکَادُ الَّذِينَ کَفَرُوا لَيُزْلِقُونَکَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ وَ يَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ |
ترجمه
القلم ٥٠ | آیه ٥١ | القلم ٥٢ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«لَیُزْلِقُونَکَ»: این که تو را نقش زمین سازند و نابودت کنند. تو را از زمین بردارند. حرف (لَ) برای تأکید نزدیکی ایشان به اقدام هلاک کردن و نابود کردن است. در میان عربها کنایه از شدّت کینهتوزی و دشمنانگی است. «الذِّکْرَ»: قرآن.
نزول
شأن نزول آیات ۵۱ و ۵۲:
کلبى گوید: کفار خواستند رسول خدا صلی الله علیه و آله را به وسیله چشم زخم آسیب رسانند لذا قومى از قریش آمدند و در مقابل او ایستادند و گفتند: ما مثل این مرد از حیث فصاحت و بلاغت و هم از لحاظ اظهار بینه و دلائل کسى را ندیده ایم و اینان قوم بنىاسد بودند که معروف به بدچشمى شده بودند و به هر چیزى اگر چشم مى انداختند و از آن تعریف زیاد میکردند به آن آسیبى میرسید لذا به یکى از آنها گفته بودند از تو میخواهیم که به محمد چشمزخم بزنى.
این مرد چنین کرد و چشم خود را به پیامبر افکند و شروع به تعریف و توصیف رسول خدا صلی الله علیه و آله نمود و سخت، چشم خود را به پیامبر دوخت در حالتى که رسول خدا صلی الله علیه و آله به قرائت قرآن مشغول بود و این نگاه و نظاره قریب یک ساعت به طول انجامید و پیش خود تصور میکرد که چشم او تأثیرى در رسول خدا صلی الله علیه و آله خواهد نمود سپس این آیات به رسول خدا صلی الله علیه و آله نازل شد.[۱]
تفسیر
- آيات ۳۴ - ۵۲ سوره قلم
- شرح مفاد آيه: «أفَنَجعَل المُسلِمينَ كَالمُجرِمين»
- معناى استدراج كافران و تکذیب گران
- دستور به صبر در انجام رسالت و پرهیز از ناشکیبایی همچون يونس«ع»
- دليلى بر نفى چشم زخم و خرافى بودن آن نيست
- رواياتى در توضیح آيه: «يَومَ يُكشَفُ عَن سَاقٍ»
- ردّ روايات «برهنه كردن خداوند، ساق پايش را در قيامت»
- رواياتى درباره املاء و استدراج گنهكاران، چشم زخم و...
نکات آیه
۱ - نگاه کافران به پیامبر(ص)، نگاهى خشم آلود و کینه توزانه بود. (و إن یکاد الذین کفروا لیزلقونک بأبصرهم) «زَلَق» (مرادف «ذلل») به معناى لغزیدن و سقوط کردن است و عبارت «لیزلقونک بأبصارهم» کنایه از این است که کافران، با نگاه خشم گینانه و کینه توزانه، به پیامبر(ص) مى نگریستند; مانند آن که گفته مى شود: فلان کس آن چنان به من نگاه مى کند، که گویا مى خواهد مرا با نگاهش بخورد و یا بکشد; یعنى، اگر براى او ممکن باشد که با نگاهش مرا بخورد و یا بکشد، چنین خواهد کرد.
۲ - تلاوت آیات قرآن از سوى پیامبر(ص)، خشم و کینه کافران را به شدت برمى انگیخت. (و إن یکاد الذین کفروا لیزلقونک بأبصرهم لمّا سمعوا الذکر)
۳ - کافران، در آرزوى نابودى و شکست پیامبر(ص) به سر مى بردند. (الذین کفروا لیزلقونک بأبصرهم لمّا سمعوا الذکر)
۴ - قرآن، مایه تذکر و بیدارى انسان ها است. (الذکر) مقصود از «ذکر»، قرآن است و نام گذارى قرآن به آن، مفید مطلب یاد شده است.
۵ - اتهام جنون به پیامبر(ص)، به هنگام شنیدن قرآن از سوى کافران (لمّا سمعوا الذکر و یقولون إنّه لمجنون)
۶ - کافران، ناتوان از رویارویى با قرآن و مبارزه با تعالیم آن (لمّا سمعوا الذکر و یقولون إنّه لمجنون) کافران، به هنگام شنیدن آیات قرآن به جاى مبارزه با آن و یا نقد و رد تعالیم آن، به متهم ساختن آورنده آن (پیامبراسلام) روى آوردند. از این نکته مى توان به مطلب یاد شده پى برد.
۷ - ترور شخصیت (همچون پیامبر(ص))، از ترفندهاى کافران براى مبارزه با تعالیم اسلام و قرآن (لمّا سمعوا الذکر و یقولون إنّه لمجنون) این که کافران، به جاى مبارزه با تعالیم قرآن، پیامبر(ص) را متهم به جنون کردند; بیانگر این نکته است که آنان درصدد بودند با این کار، به هدف خود (نابودى دین) نائل شوند.
۸ - کافران، قرآن را نشانه جنون پیامبر(ص) مى دانستند. (لمّا سمعوا الذکر و یقولون إنّه لمجنون)
موضوعات مرتبط
- آرزو: آرزوى شکست محمد(ص) ۳; آرزوى نابودى محمد(ص) ۳
- اسلام: مبارزه با اسلام ۷
- تنبه: عوامل تنبه ۴
- ذکر: زمینه ذکر ۴
- قرآن: عجز از مبارزه با قرآن ۶; مبارزه با قرآن ۷; نقش قرآن ۴
- کافران: آرزوهاى کافران ۳; بینش کافران ۸; تهمتهاى کافران ۵، ۸; دشمنى کافران ۱، ۳، ۷; روش برخورد کافران ۱، ۷; زمینه دشمنى کافران ۲; زمینه غضب کافران ۲; عجز کافران ۶; غضب کافران ۱; کافران هنگام استماع قرآن ۵; نگاه کافران ۱
- محمد(ص): آثار تلاوت قرآن محمد(ص) ۲; آرزوى شکست محمد(ص) ۳; آرزوى نابودى محمد(ص) ۳; ترور شخصیت محمد(ص) ۷; تلاوت قرآن محمد(ص) ۵; تهمت جنون به محمد(ص) ۵، ۸; دشمنان محمد(ص) ۱، ۳، ۷; غضب بر محمد(ص) ۱
منابع
- ↑ تفسیر روض الجنان یا روح الجنان.