الزمر ٣٤
| کپی متن آیه |
|---|
| لَهُمْ مَا يَشَاءُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذٰلِکَ جَزَاءُ الْمُحْسِنِينَ |
ترجمه
| الزمر ٣٣ | آیه ٣٤ | الزمر ٣٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَا یَشَآؤُونَ»: هر چه بخواهند و آنچه طلب کنند (نگا: فرقان / ).
تفسیر
- آيات ۲۱ - ۳۷ سوره زمر
- مراد از اين كه قرآن، «أحسن الحديث» است، چیست؟
- «هدايت»، همه اش، از فضل خداست
- مراد از آیه: «أفَمَن يَتّقِى بِوَجهِهِ سُوءَ العَذَابِ يَومَ القِيَامَة»
- مَثَلى براى بيان حال انسان موحّد و مشرك
- چرا تکذیب کنندگان بر خدا، ستمکارترين مردم هستند؟
- بيان پاداش پرهيزکاران، نزد خداوند
- بحث روايتى
تفسیر نور (محسن قرائتی)
لَهُمْ ما يَشاؤُنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذلِكَ جَزاءُ الْمُحْسِنِينَ «34» هرچه بخواهند براى آنان نزد پروردگارشان فراهم است، اين است پاداش نيكوكاران.
جلد 8 - صفحه 169
نکته ها
صدق و راستى داراى ابعادى است:
صدق در گفتار: «جاءَ بِالصِّدْقِ» (آيه‌ى مورد بحث)
صدق در وعده: «إِنَّهُ كانَ صادِقَ الْوَعْدِ» «1»
صدق در عهد: «صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ» «2»
صدق در عمل: «أُولئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا» «3»
و كسى كه در همه‌ى مراحل، صداقت لازم را داشته باشد «صِدّيق» ناميده مى‌شود.
پیام ها
1- مبلّغ دين، آن گاه مورد ستايش است كه خود نيز به آن چه مى‌گويد عمل كند.
«جاءَ بِالصِّدْقِ وَ صَدَّقَ بِهِ»
2- تبليغ دين، مخصوص پيامبر نيست. جاءَ بِالصِّدْقِ ... أُولئِكَ (كلمه‌ى «أُولئِكَ» آمده نه «هو»). چنانكه در جاى ديگر مى‌فرمايد: «أَدْعُوا إِلَى اللَّهِ عَلى بَصِيرَةٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِي» «4» من و هركس از من تبعيت كند، با بينايى به سوى خدا مى‌خوانم.
3- يكى از نشانه‌هاى متّقين، تبليغ پيام الهى است. جاءَ بِالصِّدْقِ ... الْمُتَّقُونَ
4- وسيله‌ى دريافت نعمت‌ها در بهشت، اراده و خواست بهشتيان است. «لَهُمْ ما يَشاؤُنَ»
5- الطاف الهى در بهشت محدوديّت ندارد. «لَهُمْ ما يَشاؤُنَ»
6- متّقين همان نيكوكاران هستند. «هُمُ الْمُتَّقُونَ- الْمُحْسِنِينَ»
«1». مريم، 54.
«2». احزاب، 23.
«3». بقره، 177.
«4». يوسف، 108.
تفسير نور(10جلدى)، ج8، ص: 170
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
لَهُمْ ما يَشاؤُنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذلِكَ جَزاءُ الْمُحْسِنِينَ (34)
«1» تفسير قمى ج 2 ص 249 و نورالثقلين، ج 4، ص 489، ح 50 و 51.
«2» منهج الصادقين، ج 8، ص 97.
جلد 11 - صفحه 244
لَهُمْ ما يَشاؤُنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ: براى مؤمنان مصدق است آنچه بخواهند و تمنا كنند نزد پروردگار ايشان از نعم جليله و كرامت ابديه، ذلِكَ جَزاءُ الْمُحْسِنِينَ: آن ثواب عظيم و نعم جسيم جزا و پاداش نيكوكاران است به تصديق حق و اعمال حسنه.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَبَ عَلَى اللَّهِ وَ كَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جاءَهُ أَ لَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوىً لِلْكافِرِينَ (32) وَ الَّذِي جاءَ بِالصِّدْقِ وَ صَدَّقَ بِهِ أُولئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ (33) لَهُمْ ما يَشاؤُنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذلِكَ جَزاءُ الْمُحْسِنِينَ (34) لِيُكَفِّرَ اللَّهُ عَنْهُمْ أَسْوَأَ الَّذِي عَمِلُوا وَ يَجْزِيَهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ الَّذِي كانُوا يَعْمَلُونَ (35)
ترجمه
پس كيست ستمكارتر از آنكه دروغ بست بر خداوند و تكذيب كرد سخن راست را وقتى كه آمد او را آيا نيست در دوزخ جاى اقامتى براى كافران
و آنكه آورد سخن راست را و تصديق نمود آنرا آنگروه ايشانند پرهيزكاران
براى ايشانست آنچه ميخواهند نزد پروردگارشان اينست پاداش نيكوكاران
تا پوشيده دارد از آنها بدترين عملى را كه بجا آوردند و پاداش دهد مزد ايشانرا ببهترين كاريكه بودند ميكردند.
تفسير
خداوند متعال ببيان ديگرى متعرّض حال اهل شرك و اهل ايمان شده ميفرمايد پس كيست ستمكارتر از كسيكه دروغ بندد بخدا و قائل شود بآنكه او براى خود شريك در عبادت قرار داده يا پسر و دختر اختيار نموده و تكذيب كند كتاب خدا و سنّت پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم و ولايت امير المؤمنين عليه السّلام را كه صدق و حق و واقع است وقتى كه بيايد از جانب خدا و مبيّن شود براى او آيا نيست در جهنم مثوى و مقام و اقامتگاه دائمى براى چنين كسانى البتّه هست و در غير آن منزلى براى آنها نخواهد بود و آنكه قرآن را كه صدق محض و محض صدق است آورد از جانب خدا و آنكه تصديق نمود آنرا و سنت پيغمبر صلى اللّه عليه و اله و ولايت امير المؤمنين عليه السّلام را كه صدق و حق و واقع است اين اشخاص آنها پرهيزكارانند و اينكه اولئك كه جمع است خبر الّذى واقع شده بملاحظه عموم معنى است اگر چه مراد شخص باشد
جلد 4 صفحه 497
چنانچه قمّى ره فرموده كه مراد از جاء بالصّدق پيغمبر صلى اللّه عليه و اله و مراد از و صدّق به امير المؤمنين عليه السّلام است و در مجمع اينمعنى را بائمه هدى عليهم السلام نسبت داده است و معلوم است كه آنحضرت اوّل كسى بود كه تصديق فرمود قرآن و آنچه را كه پيغمبر آورد كه اهمّ از همه ولايت خودش بود قولا و عملا بنحو اكمل و از براى پرهيزكاران سابق الذكر است با شرط بقاء بر تصديق مذكور قولا و عملا در دنيا آنچه را كه خواسته باشند از نعمت و خوشى و خوبى نزد پروردگارشان در آخرت اين است پاداش نيكوكاران بأعمال صالحه و عقائد حقّه تا محو كند از نامه عمل آنها بدترين كاريرا كه مرتكب ميشدند از اقسام شرك و كفر و معاصى و عوض دهد بعنوان مزد ببهترين اعمالشان كه اسلام و ايمان و كارهاى عبادى باشد بهترين عوض و مزديرا كه سزاوار است از خداوند جليل به بنده ذليل عطا شود و ظاهرا ليكفّر اللّه متعلّق بما يشاؤون است و محتمل است متعلّق بمحسنين باشد و اللّه اعلم.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
لَهُم ما يَشاؤُنَ عِندَ رَبِّهِم ذلِكَ جَزاءُ المُحسِنِين‌َ (34)
از براي آنها است آنچه بخواهند نزد پروردگار خود اينست جزاي نيكوكاران.
لَهُم ما يَشاؤُنَ عِندَ رَبِّهِم اما در دنيا اجابت دعاهاي آنها قبولي اعمال آنها توفيق و هدايت آنها و اما در آخرت در بهشت که
«فيها ما تشتهيه الانفس و تلذّ الاعين و ما خطر علي قلب بشر»
و بالجمله خير دنيا و آخرت نصيب اينها است و سعادت دارين را حيازت كرده‌اند بلكه بسا داراي مقام شفاعت هم ميشوند حتي خود را بمقام محمود ميرسانند که در زيارات ميخواني
«و اسئله ان يبلّغني المقام المحمود الذي لكم عند اللّه»
حتي حشر با انبياء و ائمه هدي.
ذلِكَ جَزاءُ المُحسِنِين‌َ مكرر گفته‌ايم که جزايي که خداوند براي آنها مقرر داشته از باب تفضل است نه استحقاق چون قابليت تفضل پيدا كردند و محسن كسي را گويند که داراي عقائد حقه و اخلاق حسنه و افعال صالحه باشد که از هر جهت هم بخود احسان كرده و هم بديگران احسان كرده.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 34)- در این آیه سه پاداش بزرگ برای این گروه بیان می‌دارد: نخست می‌فرماید: «آنچه بخواهند نزد پروردگارشان برای آنان موجود است و این است جزای نیکوکاران» (لَهُمْ ما یَشاؤُنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذلِکَ جَزاءُ الْمُحْسِنِینَ).
گستردگی مفهوم این آیه به قدری است که تمام مواهب معنوی و نعمتهای مادی را شامل می‌شود، آنچه در تصور و وهم ما بگنجد یا نگنجد؟
نکات آیه
۱ - تمامى خواسته هاى تقواپیشگان، در پیشگاه الهى برآورده مى شود. (هم المتّقون . لهم ما یشاءون عند ربّهم)
۲ - برآورده شدن تمامى خواسته هاى تقواپیشگان، وعده خداوند به آنان (لهم ما یشاءون عند ربّهم) کلمه «عند» براى التزام و وعده به کار مى رود; مثل «لک عندى...» (براى تو پیش من چنین و چنان است).
۳ - تمامى خواسته هاى تقواپیشگان به صرف اراده کردن و بدون اظهار کردن آنها، از پیش آماده شده است. (لهم ما یشاءون عند ربّهم) برداشت یاد شده به خاطر این نکته است که «مشیّت» به معناى خواستن و اراده کردن است و خداوند در وعده خود به بهشتیان، تنها به همین مشیت و اراده کردن آنان اکتفا کرده و فرموده است که هر آنچه آنان بخواهند و اراده کنند، بدون هیچ اظهارى به آنان اعطا خواهد کرد.
۴ - تمامى خواسته هاى پیامبران و پیروان آنان در قیامت، از پیش آماده شده و به آنان داده خواهد شد. (و الذى جاء بالصدق و صدّق به ... لهم ما یشاءون عند ربّهم)
۵ - تأمین تمامى خواسته هاى تقواپیشگان در آخرت، مقتضاى ربوبیت پروردگار است. (هم المتّقون . لهم ما یشاءون عند ربّهم)
۶ - برآورده شدن تمامى خواسته هاى احسان کنندگان در قیامت، به صرف اراده کردن آنان (لهم ما یشاءون عند ربّهم ذلک جزاء المحسنین) «احسان» هم شامل نیکى به خود مى باشد - که در این صورت مقصود نیک کردارى است - و هم شامل نیکى به دیگران مى شود (لسان العرب). این واژه در آیه شریفه، ممکن است در هر دو معنابه کار رفته باشد.
۷ - پاداش احسان کنندگان در قیامت، پاداشى بزرگ و با عظمت است. (ذلک جزاء المحسنین) برداشت یاد شده از کاربرد «ذلک» (براى اشاره به شىء بعید)، استفاده شده است.
۸ - تقواپیشگان، مصداق بارز محسنان هستند. (أُولئک هم المتّقون . لهم ما یشاءون ... ذلک جزاء المحسنین) برداشت یاد شده از به کار رفتن تعبیر «محسنین» درباره «متقین» به دست مى آید.
۹ - پیامبران و پیروانشان، از محسنان اند. (و الذى جاء بالصدق و صدّق به ... ذلک جزاء المحسنین)
۱۰ - احسان، نشانه اصلى تقوا و صفت برجسته تقواپیشگان است. (أُولئک هم المتّقون ... ذلک جزاء المحسنین) توصیف تقواپیشگان به صفت احسان، مى تواند گویاى برداشت بالا باشد.
۱۱ - تقوا و احسان، موجب دستیابى انسان به تمامى خواسته هاى خود در قیامت (أُولئک هم المتّقون . لهم ما یشاءون عند ربّهم ذلک جزاء المحسنین)
۱۲ - قیامت، تنها عرصه شایسته براى برآورده شدن تمامى خواسته هاى بشر (لهم ما یشاءون عند ربّهم) «عند ربّهم» به منزله قید براى «لهم ما یشاءون» است. این قید مى رساند که برآورده شدن خواسته هاى بشر در قیامت و در پیشگاه خداوند میسر است نه در دنیا; چنان که خداوند در جاى دیگر از قرآن مى فرماید: «...و فیها ما تشتهیه الأنفس و تلذّ الأعین...; در آن جا (بهشت) هرچه دل ها خواهش و آرزو کند و چشم ها از دیدن آن لذت برد، وجود دارد. زخرف (۴۳)، آیه (۷۱).
۱۳ - بهشت و تأمین تمامى خواسته ها، پاداش استحقاقى و حق محسنان است. (ذلک جزاء المحسنین) تعبیر «جزاء» مى رساند که محسنان در برابر احسان هاى خود، حقى بر خدا پیدامى کنند; هر چند این حق را خود او مقرر فرموده است.
موضوعات مرتبط
- احسان: آثار احسان ۱۰، ۱۱
- انبیا: احسان انبیا ۹; احسان پیروان انبیا ۹; انبیا در قیامت ۴; پیروان انبیا در قیامت ۴; تأمین خواسته هاى انبیا ۴; تأمین خواسته هاى پیروان انبیا ۴
- بهشتیان: ۱۳
- پاداش: مراتب پاداش اخروى ۷
- تقوا: آثار تقوا ۱۱; نشانه هاى تقوا ۱۰
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۵; وعده هاى خدا ۲
- خواسته: زمینه تأمین خواسته ها ۱۱
- قیامت: تأمین خواسته ها در قیامت ۱۲; ویژگیهاى قیامت ۱۲
- متقین: آثار اراده متقین ۳; احسان متقین ۸; تأمین خواسته هاى متقین ۱، ۲، ۳، ۵; صفات متقین ۱۰; فضایل متقین ۱، ۲، ۳; متقین در قیامت ۵; وعده به متقین ۲
- محسنان : ۸، ۹ آثار اراده محسنان ۶; پاداش اخروى محسنان ۷، ۱۳; تأمین خواسته هاى محسنان ۶; فضایل محسنان ۶; محسنان در قیامت ۶
منابع
