الدخان ٥٧
| کپی متن آیه |
|---|
| فَضْلاً مِنْ رَبِّکَ ذٰلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ |
ترجمه
| الدخان ٥٦ | آیه ٥٧ | الدخان ٥٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«فَضْلاً»: مفعول‌له، و یا مفعول‌مطلق فعل محذوفی‌است. فَضَّلَهُمْ فَضْلاً.
تفسیر
- آيات ۳۴ - ۵۹ سوره دخان
- توضيح سخن منكران معاد كه گفتند: «إن هِىَ إلّا مَوتَتُنَا الأولى»
- خلاصه اشكال آیه فوق و پاسخ آن
- اثبات معاد با بيان اين كه خلقت آسمان ها و زمين، به «حق» بوده
- مراد از اين كه فرمود: اهل بهشت، جز مرگ نخستين، مرگى نمى چشند
- پاسخ از اشكال دوم آیه: «الموتةَ الأولی»
- بحث روایتی: رواياتى درباره «تبع»، «شفاعت» و...
تفسیر نور (محسن قرائتی)
لا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولى وَ وَقاهُمْ عَذابَ الْجَحِيمِ «56» فَضْلًا مِنْ رَبِّكَ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ «57»
در بهشت جز مرگ نخستين (كه پشت سر گذاشته‌اند) مرگى نخواهند چشيد و خداوند آنان را از عذاب سوزان حفظ نموده است. (اينها همه) بخششى است از طرف پروردگارت، اين است همان كاميابى بزرگ.
جلد 8 - صفحه 507
پیام ها
1- حفاظت در دنيا سبب حفاظت در آخرت است. كسى كه در دنيا با تقوا خود را حفظ كرد، در آخرت خداوند او را از دوزخ حفظ مى‌كند. إِنَّ الْمُتَّقِينَ ... وَ وَقاهُمْ ...
2- بهشت جاودانه است و بهشتيان از دغدغه مرگ در امانند. لا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ ...
3- هيچ كس از خداوندطلبى ندارد، هر چه هست فضل اوست. «فَضْلًا مِنْ رَبِّكَ»
4- تمام كاميابى‌هاى بهشتيان در سايه لطف خداوند است، اگر رهنمود و سوز و خلوص پيامبر نبود، متّقين در كار نبودند تا به بهشت برسند. «فَضْلًا مِنْ رَبِّكَ»
5- سعادت واقعى در سايه‌ى تقوا و نجات از دوزخ است. وَقاهُمْ عَذابَ الْجَحِيمِ ...
ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
فَضْلاً مِنْ رَبِّكَ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (57)
خلود در جنت نعيم و نجات از عذاب جحيم، فَضْلًا مِنْ رَبِّكَ: فضل و عطائى است كه حاصل شده از جانب پروردگار تو، ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ: آنست رستگارى بزرگ، چه متضمن خلاصى است از جميع مكاره و فائز شدن به همه مطالب.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي مَقامٍ أَمِينٍ (51) فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ (52) يَلْبَسُونَ مِنْ سُندُسٍ وَ إِسْتَبْرَقٍ مُتَقابِلِينَ (53) كَذلِكَ وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عِينٍ (54) يَدْعُونَ فِيها بِكُلِّ فاكِهَةٍ آمِنِينَ (55)
لا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلاَّ الْمَوْتَةَ الْأُولى وَ وَقاهُمْ عَذابَ الْجَحِيمِ (56) فَضْلاً مِنْ رَبِّكَ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (57) فَإِنَّما يَسَّرْناهُ بِلِسانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (58) فَارْتَقِبْ إِنَّهُمْ مُرْتَقِبُونَ (59)
ترجمه
همانا پرهيزكاران در جايگاه امنى هستند
در بوستانها و كنار چشمه‌ها
ميپوشند از حرير نازك و سطبر برّاق و در برابر يكديگر ميباشند
امر از اين قرار است و قرين نموديم آنان را بزنان سفيد روى فراخ چشم
طلب ميكنند در آن جا هر ميوه‌اى را با آنكه هستند ايمنان
نميچشند در آنجا مرگ را غير از مرگ نخستين بار و نگاه دارد آنان را از عذاب دوزخ
براى تفضّلى از پروردگار تو اين است آن كاميابى بزرگ
پس جز اين نيست كه آسان نموديم آن را بزبان تو باشد كه آنها پند گيرند
پس منتظر باش همانا آنها منتظرانند.
تفسير
خداوند متعال بعد از بيان احوال كفّار از آتيه اهل تقوى و اخيار خبر داده كه آنها در جايگاه امن و امانى مأوى دارند كه انتقال و زوالى و كلال و ملالى در آنجا و براى آنها نيست باغهائى است خرّم از اشجار و چشمه‌هائى است جارى در انهار ميپوشند از لباسهاى حرير رقيق و حرير غليظ برّاق كه گفته‌اند بآن مناسبت استبرق ناميده شده با آنكه براى استيناس و تفكّه در برابر يكديگر نشسته باشند جريان امر چنين است و خداوند همنشين و قرين فرموده ايشان را با حور عين كه اوصاف آنها مكرّر ذكر شده و حوراء زن بسيار سفيد و عيناء درشت چشم را گويند و حور و عين دو جمع است براى آن دو و ظاهرا بايد سياهى چشمشان غالب بر سفيدى باشد مانند چشم آهو و بفرمان ايشان در بهشت حاضر ميشود هر ميوه‌ئى كه بخواهند در حاليكه ايمن باشند از ضرر آن ميوه و ناگوار شدن آن
جلد 4 صفحه 630
نميچشند در آن طعم مرگ را ديگر كه آن غير از مرگ نخستين بار باشد كه در دنيا چشيدند و خداوند آنان را از عذاب جهنّم حفظ ميفرمايد براى تفضّل بآنها اگر چه احيانا مرتكب بعضى از معاصى صغيره شده باشند بلكه اگر هيچ معصيتى هم از آنها سر نزده باشد و مستحقّ اينهمه عطا باشند باز مستحق تفضّلند نه طلبكار چون بوظيفه عبوديّت خود عمل نموده‌اند و اين استحقاق فضل كاميابى بزرگ هميشگى و نيل بمقاصد و ايمنى از مفاسد است و ما آسان نموديم تلاوت و فهم معانى ظاهرى قرآن را چون نازل نموديم آن را بلغت تو كه زبان عربى است براى آنكه اهل عربستان كه بدوا بآن مخاطب ميباشند متذكّر شوند اموريرا كه متذكّر نبودند و نميباشند ولى چون آنها متذكّر نشدند و اعراض از ذكر نمودند پس منتظر باش كه بكيفر اعمالشان بزودى خواهند رسيد چنانچه آنها هم منتظرند آسيبى بتو برسد و بخيال خودشان آسوده شوند يا وعده ما در باره آنها منجز شود چون كسيكه كار بدى ميكند منتظر نتيجه بد آن ميباشد در ثواب الاعمال و مجمع از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه كسيكه مداومت بتلاوت سوره دخان در نمازهاى واجب و مستحب خود داشته باشد خداوند او را از آمنين در روز قيامت محشور ميكند و در سايه عرش خود جاى ميدهد و حسابش را آسان ميفرمايد و نامه عملش بدست راستش داده ميشود و از پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم روايت شده كه هر كس در شب يا روز جمعه سوره دخان را بخواند خداوند براى او در بهشت خانه‌ئى بنا كند و مداومت بآن در ليالى ماه رمضان مخصوصا شب بيست و سوم كه اقوى محتملات شب قدر است آثار مخصوص و ثواب بسيار دارد و الحمد للّه رب العالمين.
جلد 4 صفحه 631
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
فَضلاً مِن رَبِّكَ ذلِكَ هُوَ الفَوزُ العَظِيم‌ُ (57)
تمام اينکه نعم بهشت تفضل است از پروردگار تو و اينکه نوع تفضل فوز عظيم است. مكرر گفته‌ايم که اگر كسي تمام عمر دنيا را داشته باشد و با عبادت جن و انس وارد صحراي محشر شود استحقاق كوچكترين نعم بهشتي را ندارد زيرا تقابل نميكند با نعمي که خدا باو عنايت كرده از حيات و رزق و توفيق و هدايت و ارشاد و دلالت بخير، و اينكه تمام آنچه از نعم آسماني و زميني را براي او خلق فرموده نميكند فقط ايمان و اطاعت و تقوي قابليت تفضل ميآورد، و خداوند در محل غير قابل تفضّل نميكند لذا ميفرمايد:
فَضلًا مِن رَبِّكَ و البته اينکه همه تفضلات فوز عظيم است که ميفرمايد:
ذلِكَ هُوَ الفَوزُ العَظِيم‌ُ.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 57)- در این آیه اشاره به تمام این نعمتهای هفتگانه کرده، به صورت یک جمع بندی می‌گوید: همه اینها «به عنوان فضل و بخششی از سوی پروردگار تو است و این فوز عظیم و پیروزی بزرگی است» که شامل حال پرهیزکاران می‌شود (فَضْلًا مِنْ رَبِّکَ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ).
درست است که پرهیزکاران حسنات بسیاری در دنیا انجام داده‌اند، ولی مسلما پاداش عادلانه آن اعمال ناچیز این همه نعمت بی‌پایان و جاودانی نیست این فضل خداست که این همه پاداش را در اختیار آنها گذارده.
ج4، ص403
نکات آیه
۱- بهرهورى متقین از نعمت هاى گسترده بهشت، ناشى از فضل پروردگار است; نه صرفاً استحقاق خود ایشان. (فضلاً من ربّک)
۲- نقش پیامبر(ص)، در برخوردارى تقواپیشگان از فضل و بخشش الهى * (فضلاً من ربّک ) تعبیر «ربّک» - به جاى «ربّهم» - مى تواند اشاره به این نکته داشته باشد که پیامبر(ص)، در رسیدن فضل الهى به بهشتیان مؤثر بوده است.
۳- راه یابى به بهشت جاودان و نعمت هاى بى پایان آن، رستگارى بزرگ و راستین (ذلک هو الفوز العظیم)
۴- سعادت واقعى، تنها در پرتو رهایى از دوزخ و ره یابى به بهشت میسّر است. (و وقهم عذاب الجحیم ... ذلک هو الفوز العظیم)
موضوعات مرتبط
- آمرزش: مشمولان آمرزش ۲
- بهشت: آثار ورود به بهشت ۴; منشأ نعمتهاى بهشت ۱; نعمتهاى بهشت ۳; ورود به بهشت ۳; وسعت نعمتهاى بهشت ۱
- جهنم: آثار نجات از جهنم ۴
- خدا: آثار فضل خدا ۱
- رستگارى: رستگارى بزرگ ۳; رستگارى راستین ۳; مراتب رستگارى ۳
- سعادت: منشأ سعادت ۴
- فضل خدا: مشمولان فضل خدا ۲
- متقین: تفضل به متقین ۱، ۲; متقین در بهشت ۱
- محمد(ص): نقش محمد(ص) ۲
منابع
