الأعراف ١٠٩
| کپی متن آیه |
|---|
| قَالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ إِنَ هٰذَا لَسَاحِرٌ عَلِيمٌ |
ترجمه
| الأعراف ١٠٨ | آیه ١٠٩ | الأعراف ١١٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«عَلِیمٌ»: بسیار دانا در دانش جادوگری و فوت و فن آن.
تفسیر
- آيات ۱۰۳ - ۱۲۶، سوره اعراف
- بيان آيات مربوط به بعثت موسى عليه السلام به سوى فرعون
- گفتگوى موسى (عليه السلام ) با فرعون
- تبديل عصاى موسى (ع ) به اژدها و بيضاء گشتن دست آن حضرت
- احضار ساحران ، عكس العمل فرعون و فرعونيان در برابر موسى عليه السلام
- معارضه ساحران با موسى (ع ) و تسليم شدنشان در برابر آن حضرت
- فرعون بعد از ايمان آوردن ساحران آنان را به توطئه و تبانى قبلى با موسى (ع ) متهمو آنان را تهديد مى كند
- پاسخ سحره به تهديدات فرعون : انّا ربنا منقلبون ...
- بحث روايتى (روايات عجيبه در مورد داستان حضرت موسى و فرعون و بيان ضعف آنها)
تفسیر نور (محسن قرائتی)
قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ إِنَّ هذا لَساحِرٌ عَلِيمٌ «109»
اشراف واطرافيان قوم فرعون گفتند: همانا موسى ساحرى بسيار ماهر وداناست.
پیام ها
1- پيامبران در كنار انذار (اژدها شدن عصا كه نوعى ترس و وحشت داشت)، بشارت و دست نورانى نشان مى‌دهند. «بَيْضاءُ» (در برابر متكبّر، ابتدا بايد غرور او را درهم شكست، آنگاه دست نوازش را نيز نشان داد.)
2- سفيد گشتن دست موسى، معجزه‌ى ديگر آن حضرت و امرى غير منتظره و قابل رؤيت براى همگان بود. «فَإِذا هِيَ بَيْضاءُ لِلنَّاظِرِينَ»
3- اطرافيان طاغوت‌ها، در جنايات آنان سهيم‌اند. «قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ»
4- اطرافيان، ضمن اقرار به عظمت كار حضرت موسى، بازهم تلاش مى‌كردند نظام فرعونى را حفظ كنند. «إِنَّ هذا لَساحِرٌ مُبِينٌ»
5- افراد مستكبرِ لجوج، در مواجهه با دليل و منطق و احتمال شكست، دست به‌توجيه زده و سرسخت‌تر مى‌شوند. «إِنَّ هذا لَساحِرٌ عَلِيمٌ» ( «انّ» وحرف «لام» و جمله‌ى اسميّه، نشانه‌ى تأكيد است)
جلد 3 - صفحه 135
6- مخالفان سعى مى‌كنند با تهمت، چهره‌ى انبيا را خراب كنند. «لَساحِرٌ عَلِيمٌ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ إِنَّ هذا لَساحِرٌ عَلِيمٌ (109)
قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ: گفتند بزرگان و اشراف از قوم فرعون، إِنَّ هذا لَساحِرٌ عَلِيمٌ: بدرستى كه اين موسى هر آينه ساحرى است دانا و ماهر در فن سحر به حدى كه چون را اژدها سازد، و دست گندم گون را يد بيضا بيرون آرد.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
سوره الأعراف «7»: آيات 107 تا 110
فَأَلْقى عَصاهُ فَإِذا هِيَ ثُعْبانٌ مُبِينٌ (107) وَ نَزَعَ يَدَهُ فَإِذا هِيَ بَيْضاءُ لِلنَّاظِرِينَ (108) قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ إِنَّ هذا لَساحِرٌ عَلِيمٌ (109) يُرِيدُ أَنْ يُخْرِجَكُمْ مِنْ أَرْضِكُمْ فَما ذا تَأْمُرُونَ (110)
ترجمه
پس انداخت عصاى خود را پس آنگاه آن اژدهائى بود آشكار
و بيرون كشيد دستش را پس آنگاه آن نورانى بود براى نگرندگان
گفتند جمعى از قوم فرعون همانا اين هر آينه جادو گريست دانا
ميخواهد كه بيرون كند شما را از زمينتان پس چه دستور ميفرمائيد.
تفسير
پس از آنكه فرعون از حضرت موسى مطالبه معجزه نمود آنحضرت عصائى را كه اوصاف آن در ذيل قصّه حضرت شعيب ذكر شد و بحضرت موسى داده بود در دست داشت و بر زمين افكند ناگهان اژدهاى مهيبى شد كه لب زيرين آن بر زمين بود و لب بالاى آن بالاى كنگره قصر فرعون جاى گرفت كه ارتفاع آن هشتاد ذراع بود و چون چشم فرعون بآن اژدها افتاد و ديد از شكمش آتش بيرون مى‌آيد و بسمت
جلد 2 صفحه 459
او حركت ميكند خود را ملوّث نمود و امرا فرار كردند و فرياد زد اى موسى بگير او را و آنحضرت گرفت و بصورت اصليّه برگشت و گفته‌اند اين عصا را حضرت آدم از بهشت با خود آورده بود و از مواريث انبيا بود تا بحضرت شعيب رسيد و او بداماد خود حضرت موسى داد و چون ثانيا مجلس بصورت اول خود تشكيل گرديد فرعون براى آنكه مبادا معجزه اول سحر باشد طلب معجزه ديگرى نمود ناگاه حضرت موسى دست راست خود را از گريبان چپ بيرون آورد در صورتى كه سفيدى و روشنى داشت كه نور آن بر نور آفتاب غالب شد و همه حضار جمع شدند براى نظاره آن و حضرت گندم‌گون بود مايل به سبزگى و باز دست بگريبان برد و بيرون آورد بحالت اصلى و موجب مزيد تعجب و حيرت گرديد فرعون خواست تسليم شود قبطيان كه اقوام و امراء دولت او بودند گفتند اين ساحر ماهرى است و ميخواهد ما را بوسيله سحر از مملكت خودمان خارج كند و بنى اسرائيل را كه تاكنون ذليل و زير دست ما بودند بر ما مسلط نمايد پس بايد براى اين پيش آمد چاره‌جوئى كرد و مجلس شورائى تشكيل گرديد.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
قالَ المَلَأُ مِن قَوم‌ِ فِرعَون‌َ إِنَّ هذا لَساحِرٌ عَلِيمٌ (109)
گفتند بزرگان قوم فرعون محققا اينکه شخص هراينه جادوگريست بسيار دانا.
نظر به اينكه در عصر فرعون سحره و جادوگران بسيار بودند و كارهاي غريب و عجيب ميكردند و قوم فرعون با اينكه فهميدند که اينکه عصا و بيضاء معجزه بود و حضرت موسي فرستاده خداوند است چنانچه در حق آنها ميفرمايد وَ جَحَدُوا بِها وَ استَيقَنَتها أَنفُسُهُم نمل آيه 13، که اينکه را كفر جحودي ميگويند مع ذلک قالَ المَلَأُ مِن قَوم‌ِ فِرعَون‌َ نظر به اينكه اگر ايمان بياورند اينکه دستگاه سلطنتي و دربار دولتي و مكنت و رياست و تسلط بر بني اسرائيل از دست آنها گرفته ميشود گفتند إِنَّ هذا لَساحِرٌ عَلِيمٌ سحر در شريعت اسلامي بلكه در جميع شرايع از محرمات و معاصي بسيار بزرگ است حتي دارد
(الساحر كالكافر)
(و اخر عهده الي الاسلام)
و اقسام زيادي دارد يك قسمش شعبده و تمويه است که چيزي را بنظر چيز ديگر مينمايد گفتند که حضرت موسي عليه السّلام ساحر است، و يك قسم تفرقه بين زوج و زوجه و احداث ضرر است که سحره در زمان سليمان شياطين مينمودند و قضاياي هاروت و ماروت، و شرح و اقسام سحر را در سوره بقره مفصلا بيان كرديم
جلد 7 - صفحه 413
و عليم صفت مشبّهه دلالت بر زيادتي علم دارد.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 109)- مبارزه شروع می‌شود! از این بعد سخن از نخستین واکنشهای فرعون و دستگاه او در برابر دعوت موسی و معجزاتش به میان آمده است، می‌فرماید: «اطرافیان فرعون (با مشاهده اعمال خارق العاده موسی فورا وصله سحر به او بستند و) گفتند: این ساحر دانا و کهنه کار و آزموده‌ای است»! (قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ إِنَّ هذا لَساحِرٌ عَلِیمٌ).
نکات آیه
۱- اشراف و بزرگان قوم فرعون پس از مشاهده معجزات موسى، براى چاره اندیشى و مبارزه با موسى جلسه مشورتى تشکیل دادند. (قال الملأ من قوم فرعون) در آیات پیشین روى سخن موسى با فرعون بود و در این آیه عکس العمل اشراف دربار او مطرح شده است. این تغییر سیاق با توجه به جمله «فماذا تأمرون» در آیه بعد (چه نظرى دارید و چه دستورى پیشنهاد مى کنید)، حاکى از تبادل نظر آنان درباره برخورد با موسى است که از آن در برداشت فوق به «جلسه مشورتى» تعبیر شد.
۲- اشراف و بزرگان دربار فرعون بر مبناى ساحر بودن موسى و سحر بودن معجزات وى، جلسه مشورتى خویش را آغاز کردند. (قال الملأ من قوم فرعون إن هذا لسحر علیم) جمله «إن هذا ... » مى تواند از نتایج بحث و گفتگوى اشراف باشد. یعنى در ابتدا این مسأله مطرح شد که امور خارق العاده موسى از چه سنخى است. همچنین مى تواند بیانگر این باشد که آنان ساحر بودن موسى را مفروض گرفته بودند و درباره روش مبارزه با وى تبادل نظر مى کردند. برداشت فوق بر اساس احتمال دوم است.
۳- اشراف و بزرگان قوم فرعون پس از تبادل نظر در جلسه مشورتى به این نتیجه رسیدند که موسى(ع) بدون هیچ تردید ساحرى زبردست و معجزه وى سحر است. (قال الملأ من قوم فرعون إن هذا لسحر علیم) برداشت فوق بر اساس اولین احتمالى است که در توضیح فیش قبل درباره جمله «إن هذا ... » بیان شد.
۴- معجزات موسى(ع) در دیدگاه اشراف قوم فرعون، امورى با عظمت، خارق العاده و شگفت آور (إن هذا لسحر علیم) توصی--ف موسى به «علیم» (بسیار دانا) و بیان جمله «ان هذا ... » با چندین تأکید (اسمیه آوردن جمله، مقرون ساختن آن به دو حرف تأکید «إن» و «لام») حکایت از آن دارد که همگان به عظمت کار موسى پى برده بودند و بدان اقرار داشتند.
۵- اشراف و بزرگان قوم فرعون در تلاش براى حفظ نظام فرعونى (قال الملأ ... إن هذا لسحر علیم)
موضوعات مرتبط
- امور خارق العاده:۴
- فرعون: مشاوره کارگزاران فرعون ۳
- فرعونیان: تلاش فرعونیان ۵ ; شوراى فرعونیان ۱، ۲ ; فرعونیان و حفظ حکومت ۵ ; فرعونیان و معجزه موسى (ع) ۱، ۲، ۳، ۴ ; فرعونیان و موسى(ع) ۱
- قوم فرعون: اشراف قوم فرعون ۱، ۲، ۴، ۵
- معجزه: و جادو ۲، ۳
- موسى(ع): تهمت جادوگرى به موسى(ع) ۲، ۳ ; عظمت معجزه موسى(ع) ۴ ; قصه موسى(ع) ۱، ۲، ۳، ۴ ; مبارزه با موسى(ع) ۱
منابع
