تفسیر:المیزان جلد۱۶ بخش۱۳: تفاوت میان نسخه‌ها

__TOC__

در اين آيه شريفه - همان طورى كه قبلا اشاره كرديم - توبيخ كنايه اى است به بعضى از كسانى كه ايمان به خدا آورده و سپس به اصرار پدر و مادر از ايمان خود برگشته اند

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۱۵۵ </center>

معناى آيه روشن است ، چيزى كه هست چون دنبال آيه قبلى ، و در سياق آن قرار گرفته ، بر اين معنا دلالت دارد كه مى خواهد به كسانى كه گرفتار پدر و مادر مشركند و آن پدر و مادر اصرار مى ورزند كه ايشان را به سوى شرك بكشانند، و ايشان زير بار نرفته ، به حكم اجبار ترك پدر و مادر را گفته اند، تسليت گفته ، با وعده اى جميل دلخوش سازد

مى فرمايد: اگر پدر و مادر او را به سوى شرك خواندند، و او به حكم خدا نافرمانيشان كرده ، و ناچار از ايشان كناره گيرى كرد، و پدر و مادر را به خاطر خدا از دست داد، مسؤ وليتى از اين بابت ندارد، و ما در برابر پدر و مادرى كه از دست داده بهتر از آن دو به او مى دهيم ، و به پاداش ‍ ايمان و عمل صالحش او را در زمره صالحان در مى آوريم ، به همان صالحان كه نزد ما در بهشت متنعم هستند، و اين معنا را آيه شريفه ((يا ايتها النفس المطمئنه ارجعى الى ربك راضيه مرضيه فادخلى فى عبادى و ادخلى جنتى (( نيز افاده مى كند

<span id='link92'><span>

==وصف مؤ منين زبانى كه ايمان عاريتى دارند ==

افرادى كه ايمان عاريتى دارند، از آنجايى كه ايمانشان مقيد به عافيت و سلامتى ، و تا حد ضرر و اذيت نديدن از آن است ، لذا قرآن كريم ايمانشان را به طور مطلق ايمان نخواند، و نفرمود: ((و من الناس من يومن بالله - بعضى از مردمند كه به خدا ايمان مى آورند(( بلكه فرمود: بعضى از مردمند كه مى گويند ايمان آورديم

پس آيه مورد بحث به وجهى شبيه به آيه شريفه ((و من الناس من يعبد الله على حرف ، فان اصابه خير اطمان به ، و ان اصابته فتنه انقلب على وجهه (( است

((اوليس الله باعلم بما فى صدور العالمين (( - استفهام در اين جمله انكارى است ، كه دعوى آنان را رد مى كند، به اينكه شما گمان كرده ايد به صرف ادعاى ايمان ، خدا را فريب مى دهيد؟ نه ، خدا به آنچه كه در دلهاى مردم است آگاه است ، و مى داند كه دلهاى شما ايمان ندارد

مراد از ((عالمين (( جماعتهايى از انسان ، و يا جماعتهايى از صاحبان عقل است ، چه انسان و چه جن ، و چه ملك . و اگر مراد از آن تمامى مخلوقات باشد چه ذوى العقول و چه آنان كه عقل ندارند، آن وقت مراد از سينه ها باطنها خواهد بود، ولى اين احتمال بعيد است

<span id='link93'><span>

==طائفه مورد بحث در آيات سابق همان منافقين اند ==

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۱۵۹ </center>

و اما اينكه استدلال كرده به جمله ((و من جاهد...((، اين نيز دلالت ندارد، براى اينكه در سابق توضيح داديم كه مراد از اين جهاد، جهاد با نفس است ، نه قتال با كفار، پس حق مطلب اين است كه : آيات شريفه هيچ دلالتى ندارد بر اينكه سوره و يا بعضى از آن در مدينه نازل شده است

<span id='link94'><span>

==مشركين نه تنها عذاب ديگران را بدوش نمى كشند بلكه عذابشان مضاعف خواهد بود ==

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۱۶۰ </center>

ضمنى دلالت داشت بر اينكه اگر حاضر شوند و خطاهاى مؤ منين را گردن بگيرند، آن خطا، به عهده آنان منتقل مى شود، و خدا هم چنين اجازه اى به ايشان مى دهد، جمله مورد بحث مى فرمايد كه در اين دعوايشان دروغ مى گويند، پس تكذيب جمله مورد بحث مربوط به دعوايى است كه از فحواى كلام آنان استفاده مى شد، نه از خود كلامشان ، چون در كلامشان دروغى نمى گفتند

اين آيه تتمه كلام سابق است ، كه مشركين را رد مى كرد، و جنبه استدراك دارد، و معنايش اين است كه : كفار نمى توانند عين خطاهاى مؤ منين را حمل كنند، براى اينكه خطاى هر كسى به گردن خود اوست ، و ليكن خطاهاى خود را با مثل وزر و وبال مومنينى كه به دست آنان كافر شده اند، حمل مى كنند بدون اينكه چيزى از وبال خود آن شخص از ايمان برگشته ، كم شود، اما از وبال آنان كم نمى شود؟ براى اينكه به اختيار خود دست از اسلام برداشتند، و اما مشركين كه مثل خطاهاى آنان را با خطاهاى خود حمل مى كنند، براى اينكه باعث گمراهى آنان شدند، پس دو عذاب خواهند ديد يكى براى ضلالتشان و يك عذاب ديگر براى اضلالشان

پس مى توان گفت آيه مورد بحث در معناى آيه ((ليحملوا اوزارهم كامله يوم القيمه و من اوزار الذين يضلونهم بغير علم ((، مى باشد

مؤ لف : اين مضمون در رواياتى ديگر نيز آمده ، و در بعضى از آنها جمله ((و ليحملن اثقالهم و اثقالا مع اثقالهم (( به آن تفسير شده است

[[رده:تفسیر المیزان]]