تفسیر:المیزان جلد۹ بخش۱۰: تفاوت میان نسخه‌ها

__TOC__

<span id='link63'><span>

==آيات ۵۴ - ۴۱، سوره انفال ==

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۹ صفحه ۱۱۶ </center>

ترجمه آيات

بيان آيات

اين آيات مشتمل است بر بيان وجوب دادن خمس غنيمت ، و استقامت در برابر دشمن ، و اندرز آنان و بيان پاره اى از نكبتها كه خداوند دشمنان دين را بدان مبتلا كرده ، و بيچاره شدنشان به مكر الهى ، و اينكه خداوند در بين آنان همان سنتى را معمول داشته كه در ميان قوم فرعون و كسانى كه پيش از ايشان بودند بخاطر تكذيب آيات و جلوگيرى از راه او معمول داشته است .

توضيح و تفسير مفردات و جملات آيه شريفه مربوط به خمس : «''' واعملوا انما غنمتم منشى ء فان لله خمسه و للرسول ... '''»  

كلمه «''' غنم '''» و «''' غنيمت '''» به معناى رسيدن به در آمد از راه تجارت و يا صنعت و يا جنگ است ، و ليكن در اين آيه بملاحظه مورد نزولش ‍ تنها با غنيمت جنگى منطبق است . راغب مى گويد: «''' غنم '''» - به دو فتحه - معنايش معروف است ، خداى تعالى فرموده : «''' و من البقر و الغنم حرمنا عليهم شحومهما '''» : «''' و از گاو و گوسفند پيه آن دو را بر ايشان حرام كرديم '''» و «''' غنم '''» - به ضمه حرف اول و سكون حرف دوم - به معناى رسيدن و دست يافتن به فائده است ، و ليكن در هر درآمدى كه از راه جنگ و از ناحيه دشمنان و غير ايشان به دست آيد استعمال شده ، و به اين معنا است آيه «''' و اعلموا انما غنمتم من شى ء و آيه فكلوا مما غنمتم حلالا طيبا '''» . و كلمه «''' مغنم '''» به معناى هر چيزى است كه به غنيمت درآيد و جمع آن «''' مغانم '''» مى باشد، مانند: «''' فعند الله مغانم كثيره '''»  

<span id='link65'><span>

==ياد آورى امدادهاى غيبى الهى در جنگ بدر كه موجب پيروزى مسلمين گرديد ==

كلمه «''' عدوه '''» - به ضم عين ، و گاهى به كسر آن - به معناى طرف بلند بيابان است ، و «''' دنيا '''» مونث «''' ادنى '''» است همچنانكه «''' قصوى '''» كه گاهى آن را «''' قصيا '''» هم مى گويند مونث «''' اقصى '''» است ؛ و منظور از «''' ركب '''» بطورى كه گفته شده آن قافله مال التجاره اى بود كه ابو سفيان سرپرستيش را بر عهده داشته است .

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۹ صفحه ۱۲۱ </center>

و بر طبق همين سياق است «''' يعنى براى بيان اينكه مرجع امر اين واقعه قضاى خاص الهى است نه اسباب عادى '''» آيه بعدى كه مى فرمايد: «''' اذ يريكهم الله فى منامك قليلا... '''» و همچنين چند آيه بعد كه مى فرمايد: «''' و اذ زين لهم الشيطان اعمالهم ... '''» و آيه بعد از آن كه مى فرمايد: «''' اذ يقول المنافقون و الذين فى قلوبهم مرض غر هولاء دينهم ... '''»  

و معناى آيه اين است كه روز فرقان آن روزى بود كه شما در قسمت پائين وادى اردو داير كرده بوديد و كفار در قسمت بالاى آن اطراق كرده بودند و پياده شدن شما در پائين و كفار در بالا با هم جور درآمد بطورى كه اگر مى خواستيد قبلا با كفار قرار داد كنيد كه شما اينجا و آنان آنجا را لشكرگاه كنند قطعا اختلافتان مى شد، و هرگز موفق نمى شديد كه به اين نحو جبهه سازى كنيد. پس قرار گرفتن شما و ايشان به اين نحو نه از ناحيه و به فكر شما بود و نه از ناحيه و به فكر كفار، بلكه امر شدنى بود كه خداوند بر آن قضا راند، و اگر اينچنين قضا راند براى اين بود كه با ارائه يك معجزه و دليل روشن حجت خود را تمام كند، و نيز براى اين بود كه دعاى سابق شما را و آن استغاثه اى را كه از شما شنيد، و آن حاجتى را كه از سويداى دل شما خبر داشت مستجاب و برآورده كند.

كلمه «''' فشل '''» به معناى ضعف توام با اضطراب است ، و «''' تنازع '''» به معناى اختلاف و از ماده «''' نزع '''» است كه نوعى كندن را گويند، و اختلاف را از اين باب تنازع مى گويند كه در حقيقت طرفين نزاع هر كدام مى خواهند ديگرى را از آنچه كه دارد بركند. و كلمه «''' تسليم '''» به معناى نجات دادن است .

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۹ صفحه ۱۲۳ </center>

<span id='link66'><span>

==شش دستور جنگى به سربازان اسلام ==

راغب در مفردات مى گويد: ثبات - به فتح ثاء - ضد زوال است . و بنا به گفته او در مورد آيه شريفه به معناى ضد فرار از دشمن است ، و اين كلمه به حسب معنايش اعم از كلمه صبرى است كه در جمله «''' و اصبروا ان الله مع الصابرين '''» به آن امر فرموده ، چون صبر يك نحوه ثبات خاصى است ، و آن عبارت است از ثبات در مقابل مكروه هم به قلب ، بدين صورت كه دچار ضعف نگردد و جزع و فزع نكند، و هم به بدن ، به اينكه كسالت و سهل انگارى ننموده ، و از جا در نرود، و در مواردى كه عجله پسنديده نيست شتاب نكند.

كلمه «''' ريح '''» بطورى كه گفته شده به معناى عزت و دولت است ، راغب نيز گفته است كه : كلمه «''' ريح '''» در آيه بطور استعاره به معناى غلبه است ، و وجه اين استعاره و تشبيه اين است كه باد به هر چه بوزد آن را به حركت درآورده و از جاى مى كند و با خود مى برد، غلبه بر دشمن هم همين خاصيت را دارد.

ذكر خدا در جمله «''' و اذكروا الله كثيرا '''» به معناى ياد خدا در دل و در زبان است ، چون اين هر دو قسم ، ذكر است و معلوم است كه آن چيزى كه مقاصد آدمى را از يكديگر مشخص و جدا مى كند آن حالات درونى و قلبى انسان است ، حال چه اينكه لفظ هم با آن حالت مطابق باشد، مثل كلمه «''' ياغنى '''» از فقيرى كه از فقر خود به خدا پناهنده مى شود، و يا كلمه «''' ياشافى '''» از مريضى كه از مرض خود به خدا پناه مى برد، و يا مطابق نباشد، مثل اينكه همان فقير و مريض بجاى آن دو كلمه بگويند «''' اى خدا '''» چون همين «''' اى خدا '''» از فقير به معناى «''' اى بى نياز '''» و از مريض به معناى «''' اى شفادهنده '''» است ، چون مقتضاى حال و آن احتياجى كه اين دو را به استغاثه وادار كرده شاهد اين است كه مقصودشان از «''' اى خدا '''» جز اين نيست ، و اين خيلى روشن است .

[[رده:تفسیر المیزان]]