۱۶٬۸۸۰
ویرایش
خط ۱۳۷: | خط ۱۳۷: | ||
وَ أَنَّ الَّذِينَ لايُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ أَعْتَدْنَا لهَُمْ عَذَاباً أَلِيماً(۱۰) | وَ أَنَّ الَّذِينَ لايُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ أَعْتَدْنَا لهَُمْ عَذَاباً أَلِيماً(۱۰) | ||
وَ يَدْعُ | وَ يَدْعُ الإنسَانُ بِالشرِّ دُعَاءَهُ بِالخَْيرِ وَ كانَ الإنسَانُ عَجُولاً(۱۱) | ||
وَ جَعَلْنَا الَّيْلَ وَ النَّهَارَ آيَتَينِ فَمَحَوْنَا آيَةَ الَّيْلِ وَ جَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصرَةً لِّتَبْتَغُوا فَضلاً مِّن رَّبِّكُمْ وَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السّنِينَ وَ | وَ جَعَلْنَا الَّيْلَ وَ النَّهَارَ آيَتَينِ فَمَحَوْنَا آيَةَ الَّيْلِ وَ جَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصرَةً لِّتَبْتَغُوا فَضلاً مِّن رَّبِّكُمْ وَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السّنِينَ وَ الحِْسَابَ وَ كُلَّ شئٍ فَصّلْنَاهُ تَفْصِيلاً(۱۲) | ||
وَ كُلَّ | وَ كُلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طائرَهُ فى عُنُقِهِ وَ نُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كتَاباً يَلْقَاهُ مَنشُوراً(۱۳) | ||
اقْرَأْ كِتَابَك كَفَى بِنَفْسِك الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيباً(۱۴) | اقْرَأْ كِتَابَك كَفَى بِنَفْسِك الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيباً(۱۴) | ||
خط ۱۶۳: | خط ۱۶۳: | ||
<center> «'''ترجمه آیات'''» </center> | <center> «'''ترجمه آیات'''» </center> | ||
همانا اين قرآن خلق را به راست تر | همانا اين قرآن خلق را به راست تر و استوارترين طريقه هدايت مى كند و اهل ايمان را كه نيكوكار باشند، به اجر و ثواب عظيم بشارت مى دهد. (۹) | ||
و بر آنان كه به | و بر آنان كه به عالَم آخرت ايمان نمى آورند، البته عذاب دردناك مهيا ساخته ايم. (۱۰) | ||
انسان با شوق و پرتجملى كه خير | انسان با شوق و پرتجملى كه خير و منفعت خود را مى جويد، چه بسا به نادانى شر و زيان خود را مى طلبد و انسان بسيار شتاب كار است. (۱۱) | ||
و ما شب | و ما شب و روز را دو آيت و نشانه قدرت خود قرار داديم، آنگاه از آيت شب و روشنى آن كاستيم و آيت روز را تابان ساختيم تا شما در روز، روزى حلال از فضل خدا طلب كنيد، و تا آن كه شمارۀ سال ها و حساب اوقات را بدانيد و هر چيز را مفصل بيان كرديم. (۱۲) | ||
و ما مقدرات | و ما مقدرات و نتيجه اعمال نيك و بد هر انسانى را طوق گردن او ساختيم، كه ملازم و قرين هميشگى او باشد، و روز قيامت، كتابى كه نامه اعمال اوست، بر او بيرون آريم، در حالی كه آن نامه چنان باز باشد كه همه اوراق آن را يك مرتبه ملاحظه كند. (۱۳) | ||
و به او خطاب رسد كه | و به او خطاب رسد كه تو خود كتاب اعمالت را بخوان و بنگر تا در دنيا چه كرده اى، كه تو خود تنها براى رسيدگى به حساب خويش كافى هستى. (۱۴) | ||
هر كس راه هدايت | هر كس راه هدايت يافت، تنها به نفع و سعادت خود يافته و هر كس به گمراهى شتافت، آن هم به زيان و شقاوت خود شتافته و هيچ كسى بار عمل ديگرى را به دوش نگيرد و ما تا رسول نفرستيم، هرگز كسى را عذاب نخواهيم كرد. (۱۵) | ||
و ما چون اهل ديارى را بخواهيم به كيفر گناه هلاك | و ما چون اهل ديارى را بخواهيم به كيفر گناه هلاك سازيم، پيشوايان و منعمان آن شهر را امر كنيم راه فسق و تبهكارى و ظلم در آن ديار پيش گيرند و آن جا تنبيه و عقاب لزوم خواهد يافت، آنگاه همه را به جرم بدكارى هلاك مى سازيم. (۱۶) | ||
چه بسيارى از ملل و اقوامى را بعد از نوح به جرم كفر | چه بسيارى از ملل و اقوامى را بعد از نوح به جرم كفر و عصيان هلاك كرديم و تنها خداى تو كه بر گناهان بندگانش آگاه و باخبر است، كفايت مى كند كه به مصلحت هر كه را خواهد، عفو و هر كه را خواهد عقاب كند. (۱۷) | ||
هر كه دنياى نقد و زودگذر را | هر كه دنياى نقد و زودگذر را بخواهد، ما هم برايش در آن عجله مى كنيم. البته براى هر كه بخواهيم و هر قدر كه بخواهيم، آنگاه جهنم را برايش معين مى كنيم، كه ملامت زده و رانده شده در آن شود. (۱۸) | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه : ۶۲ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه : ۶۲ </center> | ||
و هر كه آخرت را بخواهد | و هر كه آخرت را بخواهد و كوشش خود را همه براى رسيدن به آن قرار دهد، آنان سعی شان قبول شده و صاحب اجر خواهند بود. (۱۹) | ||
هر يك را از عطاء پروردگارت مدد مى كنيم، اين ها را و آن ها را، و از عطاء پروردگار تو جلوگيرى نمى شود (۲۰) | هر يك را از عطاء پروردگارت مدد مى كنيم، اين ها را و آن ها را، و از عطاء پروردگار تو جلوگيرى نمى شود. (۲۰) | ||
ببين چگونه بعضى را بر بعضى برترى | ببين چگونه بعضى را بر بعضى برترى داديم، تازه اين برترب ها، دنيوی است، برترى آخرت بيشتر و بزرگتر است. (۲۱) | ||
با خدا معبودى ديگر شريك | با خدا معبودى ديگر شريك مگير، تا در نتيجه ملامت زده و تنها و بى يار نشوى. (۲۲) | ||
<center> «'''بیان آیات'''» </center> | <center> «'''بیان آیات'''» </center> | ||
آيات سابق از سوره مورد | آيات سابق از سوره مورد بحث، جريان سنت الهى را در هدايت انسان به سوى حق و دين توحيد خاطرنشان مى كرد و خلاصه آن سنت، اين بود كه: خداوند هر كس را كه دعوت حق را اجابت كند، در دنيا و آخرت سعادتمند گرداند، و هر كه را كه به حق كفر ورزيده و از امر او سرپيچى نمايد، در دنيا و آخرت عقاب كند. | ||
و اگر نزول تورات | و اگر نزول تورات و حوادثى را كه بعد از آن، براى بنى اسرائيل پيش آمده، ذكر فرمود، از باب تطبيق حكم كل اين سنت بر افراد و مصاديق آن بود. | ||
و اين دسته از | و اين دسته از آيات، جريان همان سنت را در اين امت خاطرنشان مى سازد، و مى فرمايد كه: به همان نحو كه در امت موسى «عليه السلام» جريان يافت، در اين امت نيز جريان مى يابد. آنگاه نتيجه مى گيرد كه پس بايد از شرك اجتناب ورزيده و همواره ملازم طريق توحيد باشند، و در آخر مى فرمايد: «وَ لَا تَجعَل مَعَ اللّه إلَهاً آخَر فَتَقعُدَ مَذمُوماً مَخذُولاً». | ||
«'''إِنَّ هَذَا | ==معنای هدایت قرآن به دین «أقوَم»، و اين كه اسلام، دين «قَيّم» است== | ||
«'''إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَهْدِى لِلَّتى هِىَ أَقْوَمُ'''»: | |||
يعنى: اين قرآن هدايت مى كند به سوى دينى كه أقوَم از هر دين و مسلط تر بر اداره امور بشر است، همچنان كه در جاى ديگر فرموده: «قُل إنَّنِى هَدَينِى رَبِّى إلَى صِرَاطٍ مُستَقِيمٍ * دِيناً قِيَماً مِلَّةَ إبرَاهِيمَ حَنِيفاً». | |||
يعنى اين قرآن هدايت مى كند | |||
و | و «أقوَم»، افعل تفضيل از «قيام» است و معناى اصلى قيام، ضد قعود است كه اين، خود يكى از معتدل ترين حالات آدمى است و انسان در اين حال از هر حالت ديگرى نسبت به كارهايش مسلط تر است، به خلاف قعود و يا طاقباز و يا دمر و امثال آن. ولى اين كلمه را در نيكو انجام دادن هر كار استعمال كرده اند و به كسى كه به خوبى متصدى كارى شود، و بدون عجز و خستگى و با حسن اداره، آن را از آب در آورد، مى گويند: «فلانى قائم به فلان امر است»، يعنى آن امر را مراقب و نگه دار است، و حال آن را آن طور كه مناسب آن است، رعايت مى نمايد. | ||
در آيه مورد | در آيه مورد بحث، خداى تعالى، اين ملت حنيف را ملتى «قائم» ناميده و در جاى ديگر، درباره آن فرموده: «فَأقِم وَجهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفاً فِطرَةَ اللّهِ الَّتِى فَطَرَ النَّاسَ عَلَيهَا لَا تَبدِيلَ لِخَلقِ اللّهِ ذَلِكَ الدِّينُ القَيِّم». و نيز فرموده: «فَأقِم وَجهَكَ لِلدِّينِ القَيِّم». | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه : ۶۳ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه : ۶۳ </center> | ||
و | و اين، بدان جهت است كه اين دين، خير دنيا و آخرت ملت خود را تأمين و تضمين نموده و قائم بر اصلاح حال معاش و معاد ايشان است. و اين نيز نيست، مگر به خاطر اين كه اين دين موافق با مقتضيات فطرت انسانى و ناموسى است كه خداوند بر اساس آن، ناموس او را خلق كرده و او را به حسب آن ناموس مجهز به ابزارى فرموده كه او را به سوى غايت و هدف از خلقتش و سعادتى كه برايش در نظر گرفته شده، راهنمایى مى كند. | ||
و | و بنابراين، توصيف اين ملت در آيه مورد بحث به وصف «أقوَم» (قائم تر)، يا در مقايسه با ساير ملت ها است و يا در مقايسه با ساير شريعت ها، اين را مى دانيم كه براى هر ملتى، سنتى است كه آن را براى خود برگزيده اند تا سودشان برساند و به درد زندگی شان بخورد، وليكن اين سنّت ها اگر در بعضى از امور ايشان را سود ببخشد، در پاره اى ديگر به ضررشان تمام مى شود، و اگر پاره اى از هواها و اميالشان را تأمين مى كند، قسمت عظيمى از خيرات را از ايشان سلب مى كند، همانا در ميان همه سنّت ها، اين تنها اسلام است كه قائم به مصالح حيات و تمامى اهداف دنيايى و آخرتى جامعه است، بدون اين كه خيرى از ايشان سلب كرده و از بين برده باشد. بنابراين، ملت حنيف، أقوم است بر حيات انسانى، تا ديگر ملل. | ||
و اگر در مقايسه با ساير شرايع الهى | و اگر در مقايسه با ساير شرايع الهى قبل، مانند شريعت نوح و موسى و عيسى «عليهم السلام» باشد، (همچنان كه ظاهرش هم همين است، چون در مقابل اين آيه، آيه ديگرى هست كه تورات را وسيله هدايت بنى اسرائيل مى خواند، لذا فرمود: همانا قرآن كريم خلق را به چيزى | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه : ۶۴ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه : ۶۴ </center> | ||
هدايت مى كند كه قويم تر | هدايت مى كند كه قويم تر و استوارتر است)، در اين صورت، دليلش اين است كه: دين حنيف از اديان سابق خود كه كتب انبياء سلف متضمن آن ها بودند، كامل تر است. زيرا تمامى معارف الهى تا آن جا كه بنيه بشرى طاقتش را دارد و همچنين تمامى شرايعى كه بشر در زندگى خود بدان نيازمند است، در اين دين آمده، و حتى يك عمل از اعمال فردى و اجتماعى بشر را بدون حكم نگذاشته، همچنان كه فرموده: «وَ أنزَلنَا إلَيكَ الكِتَابَ بِالحَقِّ مُصَدِّقاً لِمَا بَينَ يَدَيهِ مِنَ الكِتَابِ وَ مُهَيمِناً عَلَيه». پس آنچه قرآن به سوى آن هدايت مى كند، قويم تر از آن چيزی است كه ساير كتب و شرايع بدان هدايت مى كنند. | ||
«'''وَ | «'''وَ يُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لهَُمْ أَجْراً كَبِيراً'''»: | ||
كلمه | كلمه «صالحات»، صفتى است براى موصوفى كه به منظور اختصار حذف شده، و تقدير آن: «وَ عَمِلُوا الأعمَالَ الصَّالِحَات» است. | ||
<span id='link45'><span> | <span id='link45'><span> | ||
ویرایش