تفسیر:المیزان جلد۱۵ بخش۳۱: تفاوت میان نسخه‌ها

گويندۀ اين سخن، فرعون است و سخن خود را متفرع بر سؤال موسى كرد، كه از سؤالش بر مى آمد نزد او چيزى است كه روشنگر ادعاى او است، و به همين جهت، فرعون دستور خود را مقيد كرد به جملۀ «اگر راست مى گويى». و حاصلش اين است كه: پس حالا كه ادعا مى كنى چيزى بيانگر صدق ادعاى تو است، آن را بياور، اگر راست مى گويى.

اين دو آيت، دو معجزه است كه خداى تعالى، در شب طور به موسى داد. و كلمۀ «ثُعبان»، به معناى مار بسيار بزرگ است. و اين كه فرمود: «ثُعبان مبين»، منظور اين است كه در مار بودنش، احدى شك نمى كرد. و مراد از «كندن دست»، برون آوردن دست از گريبان است، بعد از فرو كردن دست در آن، همچنان كه در سوره «نمل»، آيه ۱۲ و در سوره «قصص»، آيه ۳۲ به آن تصريح كرده است.

و لذا دنباله تهمتش، اضافه كرد كه: او مى خواهد با سحر خودش، شما را از سرزمين تان بیرون کند، و با اين جمله، خواست مردم را عليه او بشوراند و تحريكشان كند تا با وى همدست شده، او را به هر وسيله اى كه ممكن است از خود دفع كنند.

خواهى گفت: چه اجبارى هست كه لفظ «أمر» را به معناى اظهار نظر بگيريم؟ جوابش اين است كه: فرعون خود را بزرگترين پروردگار قبطيان، و آنان را بندگان خود مى دانست و با اين حال مناسب نيست كه «أمر» مذكور را به معناى فرمان بگيريم.

مؤيد اين معنا، اين است كه خداى تعالى، در جاى ديگر از كلام مجيدش، عين اين حرف را از حاضران در مجلس فرعون حكايت كرده و فرموده: «قَالَ المَلَأُ مِن قَومِ فِرعَونَ إنَّ هَذَا لَسَاحِرٌ عَلِيمٌ * يُرِيدُ أن يُخرِجَكُم مِن أرضِكمُ فَمَا ذَا تَأمُرُون». و از ظاهر آن بر مى آيد كه مراد از «امر ايشان»، اين است كه به فرعون بگويند چنين و چنان كن.