گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱۷ بخش۲۸: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
خط ۶۲: خط ۶۲:
و اما اين بت ها كه در بتكده ها و معابد نصب مى كنند، تمثال هايى از آن ارباب و آلهه هستند، نه اين كه راستى خود اين بتها، خدا باشند. چيزى كه هست، عوام آن ها، بسا مى شود كه بين بت ها و ارباب آن ها فرق نگذاشتنه، خود بت ها را هم مى پرستند، همان طور كه ارباب و آلهه را مى پرستند. عرب جاهليت هم اين طور بودند. و همچنين عوام هاى صابئين. بسا مى شود كه فرقى بين بت هاى كواكب و كواكب كه آن ها نيز، بت هاى ارواح موكل بر آن ها هستند، و بين ارواح كه ارباب و آلهۀ حقيقى نزد خواص صابئين هستند، فرقى نمى گذارند.
و اما اين بت ها كه در بتكده ها و معابد نصب مى كنند، تمثال هايى از آن ارباب و آلهه هستند، نه اين كه راستى خود اين بتها، خدا باشند. چيزى كه هست، عوام آن ها، بسا مى شود كه بين بت ها و ارباب آن ها فرق نگذاشتنه، خود بت ها را هم مى پرستند، همان طور كه ارباب و آلهه را مى پرستند. عرب جاهليت هم اين طور بودند. و همچنين عوام هاى صابئين. بسا مى شود كه فرقى بين بت هاى كواكب و كواكب كه آن ها نيز، بت هاى ارواح موكل بر آن ها هستند، و بين ارواح كه ارباب و آلهۀ حقيقى نزد خواص صابئين هستند، فرقى نمى گذارند.


به هرحال، پس ارباب و آلهه معبود در نزد وثنيت هستند، و اين ارباب، موجوداتى ممكن و مخلوق اند. چيزى كه هست، خداوند اين مخلوقات را از آن جا كه مقرّب درگاه خود مى داند، موكّل بر تدبير عالَم كرده و هر يك را بر حسب مقام و منزلتى كه دارد، مأموريتى داده. و اما خود خداى سبحان، به غير از خلق كردن و پديد آوردن، كار ديگرى ندارد، و او، ربّ ارباب و اله آلهه است.
به هرحال، پس ارباب و آلهه معبود در نزد «وثنيّت» هستند، و اين ارباب، موجوداتى ممكن و مخلوق اند. چيزى كه هست، خداوند اين مخلوقات را از آن جا كه مقرّب درگاه خود مى داند، موكّل بر تدبير عالَم كرده و هر يك را بر حسب مقام و منزلتى كه دارد، مأموريتى داده. و اما خود خداى سبحان، به غير از خلق كردن و پديد آوردن، كار ديگرى ندارد، و او، ربّ ارباب و اله آلهه است.


حال كه اين معانى را متوجه شدى، مى توانى بفهمى كه منظور از آيه مورد بحث كه مى فرمايد: «وَ الّذِينَ اتّخَذُوا مِن دُونِهِ أولِيَاء» چيست؟ منظور، همين وثنيت است كه قائل اند غير از خدا، اربابى دیگر هستند، كه امور عالَم را تدبير مى كنند، و ربوبيت و تدبير، منسوب به ايشان است، نه منسوب به خداى تعالى.
حال كه اين معانى را متوجه شدى، مى توانى بفهمى كه منظور از آيه مورد بحث كه مى فرمايد: «وَ الّذِينَ اتّخَذُوا مِن دُونِهِ أولِيَاء» چيست؟ منظور، همين «وثنيت» است كه قائل اند غير از خدا، اربابى دیگر هستند، كه امور عالَم را تدبير مى كنند، و ربوبيت و تدبير، منسوب به ايشان است، نه منسوب به خداى تعالى.


پس در نظر وثنيت، اين ارباب مدبّر امور هستند. نتيجه اش هم، اين است كه پس بايد در مقابل همين ارباب خاضع شد و آن ها را عبادت كرد، تا ما را از منافعى برخوردار و بلاها و ضررها را دفع كنند. و حتى بايد از اين ها تشكر كرد. چون كارها همه به دست آنان است، نه به دست خدا.
پس در نظر وثنيت، اين ارباب مدبّر امور هستند. نتيجه اش هم، اين است كه پس بايد در مقابل همين ارباب خاضع شد و آن ها را عبادت كرد، تا ما را از منافعى برخوردار و بلاها و ضررها را دفع كنند. و حتى بايد از اين ها تشكر كرد. چون كارها همه به دست آنان است، نه به دست خدا.
۱۷٬۰۴۳

ویرایش