گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱۸ بخش۳۴: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
خط ۱۰۳: خط ۱۰۳:
<span id='link294'><span>
<span id='link294'><span>


==فتح قريب فتح حديبيه است ، نه فتح خيبر و يا فتح مكه چنانچه بعضى پنداشته اند ==
==مقصود از «فتح قريب»، فتح حديبيُه است ==
از اينجا اين معنا روشن مى شود كه مراد از ((فتح قريب (( در اين آيه ، فتح حديبيه است ، چون اين فتح بود كه راه را براى داخل شدن مؤ منين به مسجد الحرام با كمال ايمنى و آسانى هموار كرد. اگر اين فتح نبود ممكن نبود بدون خونريزى و كشت و كشتار داخل مسجد الحرام شوند، و ممكن نبود موفق به عمره شوند، و ليكن صلح حديبيه و آن شروطى كه در آن گنجانيده شد اين موفقيت را براى مسلمانان ممكن ساخت كه سال بعد بتوانند عمل عمره را به راحتى انجام دهند.
از اين جا، اين معنا روشن مى شود كه مراد از «فتح قريب» در اين آيه، فتح «حديبيّه» است. چون اين فتح بود كه راه را براى داخل شدن مؤمنان به مسجدالحرام با كمال ايمنى و آسانى هموار كرد. اگر اين فتح نبود، ممكن نبود بدون خونريزى و كشت و كشتار، داخل مسجدالحرام شوند، و ممكن نبود موفق به عمره شوند، وليكن صلح «حديبيّه» و آن شروطى كه در آن گنجانيده شد، اين موفقيت را براى مسلمانان ممكن ساخت كه سال بعد، بتوانند عمل عمره را به راحتى انجام دهند.
از اينجا اين معنا هم روشن مى گردد اينكه بعضى از مفسرين گفته اند: ((مراد از فتح قريب (( در آيه فتح خيبر است ، سخنى است كه از سياق آيه به دور است . و اما اينكه بعضى ديگر گفته اند: ((مراد از آن ، فتح مكه است (( از آن قول بعيدتر است و سياق آيه اين معنا را مى رساند كه مراد از آن اين است كه شك و ترديد را از بعضى مؤ منين كه با رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله وسلّم ) بودند بر طرف سازد، چون مؤ منين خيال مى كردند اينكه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله وسلّم ) در خواب ديده به زودى داخل مسجد الحرام مى شوند، در حالى كه سرها تراشيده و تقصير هم كرده اند پيشگويى مربوط به همان سال است ، و وقتى به اين قصد از مدينه به سوى مكه حركت كردند و مشركين جلو آنان را در حديبيه گرفتند و از ورودشان به مسجد الحرام جلوگيرى نمودند، دچار شك و ترديد شدند، خداى تعالى در اين آيه خواست اين شك و ترديد را زايل سازد.
 
از اين جا، اين معنا هم روشن مى گردد اين كه بعضى از مفسران گفته اند: مراد از «فتح قريب» در آيه، فتح خيبر است، سخنى است كه از سياق آيه به دور است.  
 
و اما اين كه بعضى ديگر گفته اند: «مراد از آن، فتح مكّه است»، از آن قول بعيدتر است و سياق آيه، اين معنا را مى رساند كه مراد از آن، اين است كه شك و ترديد را از بعضى مؤمنان كه با رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم» بودند، بر طرف سازد.
 
چون مؤمنان خيال مى كردند اين كه رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم» در خواب ديده به زودى داخل مسجد الحرام مى شوند، در حالى كه سرها تراشيده و تقصير هم كرده اند، پيشگويى مربوط به همان سال است، و وقتى به اين قصد از مدينه به سوى مكه حركت كردند و مشركان جلو آنان را در حديبيه گرفتند و از ورودشان به مسجدالحرام جلوگيرى نمودند، دچار شك و ترديد شدند، خداى تعالى، در اين آيه خواست اين شك و ترديد را زايل سازد.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۴۳۵ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۴۳۵ </center>
و حاصل آيه اين است كه : آن رؤ ياى حقى كه خدا به رسولش نشان داد درست نشان داد، رؤ ياى صادقه اى بود، ليكن اينكه داخل شدن شما در مسجد الحرام و سر تراشيدن و تقصيرتان را در آن سال عقب انداخت ، براى اين بود كه قبلا فتح حديبيه را نصيب شما بكند، تا داخل شدنتان به مسجد الحرام ميسر گردد، چون خدا مى دانست در همان سالى كه رؤ يا را نشان پيامبر داد شما نمى توانستيد بدون ترس داخل مسجد شويد.
و حاصل آيه اين است كه: آن رؤياى حقى كه خدا به رسولش نشان داد، درست نشان داد. رؤياى صادقه اى بود، ليكن اين كه داخل شدن شما در مسجدالحرام و سر تراشيدن و تقصيرتان را در آن سال عقب انداخت، براى اين بود كه قبلا فتح حديبيّه را نصيب شما بكند، تا داخل شدنتان به مسجدالحرام ميّسر گردد. چون خدا مى دانست در همان سالى كه رؤيا را نشان پيامبر داد، شما نمى توانستيد بدون ترس داخل مسجد شويد.
هُوَ الَّذِى أَرْسلَ رَسولَهُ بِالْهُدَى وَ دِينِ الْحَقِّ لِيُظهِرَهُ عَلى الدِّينِ كلِّهِ ...
 
تفسير اين آيه در سوره توبه آيه ۲۰۳ گذشت . و معناى اينكه فرمود: ((و كفى باللّه شهيدا(( اين است كه خدا شاهد بر صدق نبوت رسولش است . و نيز شاهد بر صدق اين وعده است كه دينش به زودى بر همه اديان غلبه مى كند، و يا شاهد بر اين است كه رؤ ياى او صادقانه است . پس ‍ اين جمله همان طور كه ملاحظه مى فرماييد، ذيلى است ناظر به مضمون اين آيه و يا آيه قبلى .
هُوَ الَّذِى أَرْسلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَ دِينِ الْحَقِّ لِيُظهِرَهُ عَلى الدِّينِ كُلِّهِ ...
بحث روايتى
 
تفسير اين آيه، در سوره توبه آيه ۲۰۳ گذشت. و معناى اين كه فرمود: «وَ كَفى بِاللّهِ شَهِيداً»، اين است كه خدا شاهد بر صدق نبوت رسولش است. و نيز شاهد بر صدق اين وعده است كه دينش به زودى بر همه اديان غلبه مى كند، و يا شاهد بر اين است كه رؤياى او صادقانه است. پس ‍ اين جمله، همان طور كه ملاحظه مى فرماييد، ذيلى است ناظر به مضمون اين آيه و يا آيه قبلى.
<span id='link295'><span>
<span id='link295'><span>
==رواياتى درباره روز شجره و تجديد بيعت مسلمانان بارسول الله (ص ) ==
==رواياتى درباره روز شجره و تجديد بيعت مسلمانان بارسول الله (ص ) ==
در الدر المنثور در ذيل آيه ((لقد رضى اللّه عن المؤ منين ...(( آمده : ابن جرير و ابن ابى حاتم و ابن مردويه از سلمه بن اكوع روايت كرده اند كه گفت : روزى در بينى كه دراز كشيده بوديم تا خواب قيلوله اى كنيم منادى رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله وسلّم ) فرياد زد: ايها الناس ! بيعت ، بيعت ، كه جبرئيل امين نازل شده . ما به عجله پريديم و نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله وسلّم ) كه زير درخت سمره نشسته بود رفتيم ، و با آن جناب بيعت كرديم ، در باره اينجا بود كه خداى تعالى مى فرمايد: ((لقد رضى اللّه عن المؤ منين اذ يبايعونك تحت الشجره ((، و چون آن روز عثمان را به مكه فرستاده بود، خودش يك دست خود را دست عثمان حساب كرد و به دست ديگرش زد، ما گفتيم خوش به حال عثمان ، هم بيعت كرد و هم در خانه كعبه طواف كرد، و ما اينجا از طواف محروميم . رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله وسلّم ) فرمود: اگر فلان مقدار صبر مى كرد طواف نمى كرد مگر بعد از طواف من .
در الدر المنثور در ذيل آيه ((لقد رضى اللّه عن المؤ منين ...(( آمده : ابن جرير و ابن ابى حاتم و ابن مردويه از سلمه بن اكوع روايت كرده اند كه گفت : روزى در بينى كه دراز كشيده بوديم تا خواب قيلوله اى كنيم منادى رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله وسلّم ) فرياد زد: ايها الناس ! بيعت ، بيعت ، كه جبرئيل امين نازل شده . ما به عجله پريديم و نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله وسلّم ) كه زير درخت سمره نشسته بود رفتيم ، و با آن جناب بيعت كرديم ، در باره اينجا بود كه خداى تعالى مى فرمايد: ((لقد رضى اللّه عن المؤ منين اذ يبايعونك تحت الشجره ((، و چون آن روز عثمان را به مكه فرستاده بود، خودش يك دست خود را دست عثمان حساب كرد و به دست ديگرش زد، ما گفتيم خوش به حال عثمان ، هم بيعت كرد و هم در خانه كعبه طواف كرد، و ما اينجا از طواف محروميم . رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله وسلّم ) فرمود: اگر فلان مقدار صبر مى كرد طواف نمى كرد مگر بعد از طواف من .
۱۶٬۹۳۱

ویرایش