تفسیر:المیزان جلد۱۹ بخش۴۲: تفاوت میان نسخه‌ها

<span id='link371'><span>

خطابى است آميخته با عتاب ، كه چرا آن جناب پاره اى از حلالهاى خدا را بر خود حرام كرده ، ولى تصريح نكرده كه آنچه حرام كرده چيست ، و قصه چه بوده ؟ چيزى كه هست جمله آيا خشنودى همسرانت را مى خواهى ؟ اشاره دارد بر اينكه آنچه آن جناب بر خود حرام كرده ، عملى از اعمال حلال بوده ، كه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) آن راانجام مى داده ، و بعضى از همسرانش از آن عمل ناراضى بوده ، آن جناب را در مضيقه قرار مى دادند و اذيت مى كرده اند، تا آن جناب ناگزير شده سوگند بخورد كه ديگر آن عمل را انجام ندهد.

پس اگر در جمله «'''يا ايها النبى '''» خطاب را متوجه آن جناب بدان كه نبى است كرده ، و نه بدان جهت كه رسول است ، دلالت دارد كه مساءله مورد عتاب مساءله شخصى آن جناب بوده ، نه مساءله اى كه جزو رسالتهاى او براى مردم باشد، و معلوم است كه وقتى صحيح و مناسب بود بفرمايد:

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۵۵۳ </center>

«'''يا ايها الرسول '''» كه مساءله مورد بحث مربوط به يكى از رسالتهاى آن جناب باشد.

و مراد از «'''تحريم '''» در جمله «'''لم تحرم ما احل اللّه لك '''»، تحريم از طرف خدا نبوده ، بلكه تحريم به وسيله نذر و سوگند بوده ، آيه بعدى هم بر اين معنا دلالت دارد، چون در آنجا سخن از سوگند كرده مى فرمايد: «'''قد فرض اللّه لكم تحله ايمانكم '''» معلوم مى شود آن جناب با سوگند آن حلال را بر خود حرام كرده ، چون خاصيت سوگند همين است كه وقتى به عملى متعلق شود آن را واجب مى كند، و چون به ترك عملى متعلق شود آن عمل را حرام مى سازد، پس معلوم مى شود آن جناب سوگند به ترك آن عمل خورده ، و آن عمل را بر خود حرام كرده ، اما حرام به وسيله سوگند.

آرى منظور از تحريم چنين تحريمى است ، نه اينكه حرمت آن عمل را براى شخص خودش تشريع كرده باشد، چون پيغمبر نمى تواند چيزى را كه خدا حلالش كرده بر خود و يا بر همه تحريم كند، و چنين اختيارى ندارد.

«'''تبتغى مرضات ازواجك '''» - يعنى تو با اين تحريم مى خواهى رضاى زنان خود را به دست بياورى ، و اين جمله بدل است از جمله «'''لم تحرم '''». ممكن هم هست حال از فاعل آن باشد، و اين جمله خود قرينه اى است بر اينكه عتاب مذكور در حقيقت متوجه زنان آن حضرت است ، نه خود او، جمله «'''ان تتوبا الى اللّه فقد صغت قلوبكما...'''» و نيز جمله «'''و اللّه غفور رحيم '''» اين معنا را تاءييد مى كند.

قَدْ فَرَض اللَّهُ لَكمْ تحِلَّةَ أَيْمَنِكُمْ وَ اللَّهُ مَوْلَاشْ وَ هُوَ الْعَلِيمُ الحَْكِيمُ

راغب گفته : هر جا كلمه «'''فرض '''» در مورد رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) در قرآن آمده ، و با حرف «'''على '''» متعدى شده ، دلالت دارد بر وجوب آن عمل بر همه امت ، كه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) هم داخل آنان است ، و هر جا اين كلمه در مورد آن جناب به وسيله حرف «'''لام '''» آمده ، دلالت دارد بر اينكه آن عمل براى آن جناب ممنوع و حرام نيست ، مثلا وقتى مى بينيم فرموده : «'''ما كان على النبى من حرج فيما فرض اللّه له '''»، و يا فرموده : «'''قد فرض ‍ الله لكم تحله ايمانكم '''»، بايد بفهميم كه آن جناب در اين موارد منعى ندارد.

و كلمه «'''تحله '''» در اصل «'''تحلله '''» بر وزن تذكره و تكرمه بوده ، و اين كلمه مانند كلمه تحليل مصدر است .

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۵۵۴ </center>

راغب گفته : معناى آيه «'''قد فرض اللّه لكم تحله ايمانكم '''» است كه خداى تعالى راه چاره شكستن سوگند را كه همان دادن كفاره است براى شما بيان كرده .

در نتيجه معناى آيه چنين مى شود: خداى تعالى براى شما تقدير كرد - گويى شكستن سوگند سود و بهره اى است كه خداى تعالى به انسان داده ، و از آن منع نفرموده ، چون فرمود: «'''لكم '''»، و نفرمود: «'''عليكم '''» - كه سوگند خود رابا دادن كفاره بشكنيد، و خدا ولى شما است ، چون تدبير امورتان به دست او است ، و او است كه برايتان تشريع احكام مى كند و هدايتتان مى نمايد، و او است داناى فرزانه .

اين آيه دلالت دارد بر اينكه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) به ترك عملى سوگند خورده بوده ، و به وى دستور مى دهد سوگند خود را بشكند، چون فرموده : «'''فرض اللّه لكم تحله ايمانكم '''»، و نفرمود «'''فرض اللّه لكم حنث ايمانكم '''»، و «'''تحله '''» از حل به معناى گشودن است ، معلوم مى شود سوگندى كه آن جناب خورده بود آزاديش ‍ را سلب كرده بوده ، و اين با سوگند بر ترك عملى مناسب است ، نه سوگند بر انجام فعلى .

<span id='link372'><span>

==افشاى سر پيامبر(ص ) و آزار او توسط يكى از همسرانش (حفضه دختر عمو) ==

وَ إِذْ أَسرَّ النَّبىُّ إِلى بَعْضِ أَزْوَجِهِ حَدِيثاً فَلَمَّا نَبَّأَت بِهِ وَ أَظهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ ... قَالَت مَنْ أَنبَأَك هَذَا قَالَ نَبَّأَنىَ الْعَلِيمُ الْخَبِيرُ