هَضِيم
ریشه کلمه
- هضم (۲ بار)
قاموس قرآن
هضم به معنى شكستن و نقص و غيره آمده است در نهج البلاغه خطبه 200 آمده: «وَسَتُنَبِئُّكَ ابْنَتُكَ بِتَظافُرِ اُمَّتِّكَ عَلى هَضْمِها» يعنى: به زودى دخترت به تو خبر خواهد داد از اجتماع امتت برخورد كردن و ظلم او و يا بر غصب حقش، اين كلمه فقط دو بار در قرآن كريم آمده است: 1- [طه:112]. هضم در اينجا چنانكه در مجمع گفته به معنى نقص است: «هَضَمَهُ نَقَصَهُ مِنْ حَقِّهِ» يعنى: هر كه با ايمان كارهاى شايسته انجام دهد از ظلم و نقص خدا نه به او ظلم مىكند و نه از اجرش مىكاهد. نظير [جن:13]. رهق (به فتح ر- ه) چنانكه در صحاح گفته به معنى ظلم است در اين آيه بخس به جاى هضم و رهق به جاى ظلم در آيه ما نحن فيه است يعنى: نه از كاهش مزد مىترسد و نه از ظلم. 2- [شعراء:147-148]. هضيم را متداخل گفتهاند. در صحاح گويد:«طلع هضيم» ميوه خرما را آنگاه گويند كه از قشرش خارج نشده و متداخل و بعضى به بعضى منضماند به قول بعضى مراد از آن نرم و رسيده است چنانكه در مجمع و جوامع الجامع نقل كرده يعنى : در باغات و چشمهها و كشتهاو نخل هايى كه ميوه آنها نرم و رسيده و يا رويهم چيده شده است.
