الْمَجُوس
بعضى واژه «مجوس» را از مادّه «مغ» که به پیشوایان و روحانیین این مذهب مى گفتند، مشتق مى دانند. در روایات اسلامى آنها را از پیروان یکى از انبیاى بر حق شمرده شده اند (که بعداً از اصل توحید منحرف گشته و به افکار و عقائد شرک آلود روى آورده اند).
ریشه کلمه
- مجوس (۱ بار)
قاموس قرآن
اين لفظ فقط يكبار در قرآن آمده و مراد آن ايرانيان قديم است [حج:17]. «وَالَّذينَ اَشْرَكُوا» كه در مقابل چهار مذهب آمده نشان مىدهد كه مذهب مجوس در اصل مذهب شرك نبوده و در رديف اديان توحيدى است و اخذ جزيه از آنها دليل بارز اين مطلب است و در وسائل كتاب جهاد باب 49. در اينكه جزيه فقط از اهل كتاب گرفته مىشود و آنها يهود و نصارى و مجوساند، 9 روايت در اين زمينه نقل شده از جمله از امام سجاد «عليه السلام» كه فرمود: «اِنَّ رَسُولَ اللَّهِ «عليه السلام» قالَ: سَنُّوابِهِمْ سُنَّةَ اَهْلِ الْكِتابِ يَعنى الْمَجُوسَ» با مجوس به طريق اهل كتاب رفتار كنيد. در الميزان ذيل آيه شريفه آمده: معروف آن است كه مجوس پيروان زرتشتاند و كتاب مقدّس آنها «أوستا» است ولى تاريخ حيات و زمان ظهور وى خيلى مبهم است، در غلبه اسكندر به ايران كتاب اوستا از بين رفت سپس در زمان ساسانيان آن را از نو نوشتند لذا به حقيقت مذهبشان رسيدن مشكل شد، مسلّم اين است كه به تدبير عالم دو مبدء قائلند: مبدء خير و مبدء شرّ (يزدان و اهريمن - يا نور و ظلمت)... عناصر بسيط مخصوصاً آتش را تقديس مىكنند در ايران، چين و هند آتشكدههائى داشتند و همه را به «آهورامزدا» مىرسانند كه موجد كلّ است. در كتاب عدل الهى مىنويسد: دوگانهپرستى در ايران قديم و اعتقاد ايرانيان به «اهورامزدا» و «اهريمن» كه بعدها با تعبير يزدان اهريمن بيان شده است... به روشنى معلوم نيست كه آيا آئين زرتشت در اصل آئين توحيدى بوده است يا آئين دوگانگى؟ اوستاى موجود، اين ابهام را رفع نمىكند، زيرا قسمتهاى مختلف اين كتاب تفاوت فاحشى با يكديگر دارد، بخش «ونديداد» آن صراحت در نثويّت دارد ولى از بخش «گاتاها» چندان دوگانگى فهميده نمىشود بلكه بر حسب ادعاى برخى از محققين از اين بخش يگانهپرستى استنباط مىگردد... ولى ما بر حسب اعتقاد اسلامىايكه درباره مجوس داريم مىتوانيم چنين استنباط كنيم كه دين زرتشت در اصل يك شريعت توحيدى بوده است زيرا بر حسب عقيده اكثر علماء اسلام، زرتشتيان از اهل كتاب محسوب مىگردند.
