الْقُدُس
ریشه کلمه
- قدس (۱۰ بار)
قاموس قرآن
پاكى. پاك (بر وزن قفل و عنق) مصدر اسم و به كار رفته است. «اَلْقُدْسُ: اَلطُّهْرُ» (قاموس). [بقره:87]. اين تعبير راجع به عيسى «عليه السلام» در آيه 253 بقره و 110 مائده نيز آمده است و در خصوص حضرت رسول «صلى اللَّه عليه و آله» هست: [نحل:102]. مراد از روح القدس چنانكه گفتهاند جبرئيل است و در آيه اخير يقين است «اَلْقُدُس» ظاهراً اسم است نه مصدر و اضافه روح بر آن براى اختصاص مىباشد يعنى روحى كه از آلودگىها و خطا و نسيان و عصيان پاك است. تقديس: پاك كردن [بقره:30]. تقديس خداوند آن است كه ما او را پاك بدانيم و قبائح و نقائص را به او نسبت ندهيم وگرنه خدا ذاتاً مقدس و پاك است. به نظر مرحوم طبرسى لام در «لك» زايد است و تقدير «نُقَدِّسُكَ» مىباشد. [طه:12]. ايضاً [نازعات:16]. مقدس بودن وادى سينا ظاهراً براى آن است كه محل نزول وحى و مناجات خدا با موسى «عليه السلام» بود و دستور به خلع نعل نيز بدين مناسبت است درباره [مائده:21]. گفتهاند: ارض فلسطين مقدس و مطهر از شرك است به واسطه سكونت انبیاء درآنجا. الميزان اين مطلب را از [اسراء:1]. و [اعراف:137]. كه هر دو درباره فلسطين است استفاده مى كند كه مبارك بودن در اثر بودن خير كثير است، از جمله خير كثير اقامه دين و رفتن قذارت شرك است. قدوس: بسيار پاك. گاهى به فتح قاف نيز آيد. آن مبالغه در قدس و از اسماء حسنى است و دو دفعه در قرآن آمده است [حشر:23]. [جمعه:1]. طبرسى فرموده: «اَاطَّاهِرُ مِنْ كُلِّ عَيْبٍ وَ نَقْصٍ وَ آفَةٍ اَلْمُنَزَّهُ عَنِ الْقَبائِحِ».
