الْبَغْي
«بَغْى» به معناى کوشش و تلاش براى به دست آوردن چیزى است، ولى غالباً به کوشش هایى گفته مى شود که براى غصب حق دیگران است و لذا مفهوم آن غالباً با مفهوم ظلم و ستم مساوى است. روشن است توصیف «بَغْى»، به «غَیْرِ الْحَقّ» از قبیل توضیح و تأکید روى معناى «بَغْى» است. اما در ریشه اصلى لغوى آن «درخواست تجاوز و انحراف از خط میانه، و تمایل به افراط و تفریط» ذکر کرده اند; خواه به این درخواست جامه عمل پوشیده شود یا نه. گاه در «کمیّت» چیزى است و گاه در «کیفیت»; و به همین مناسبت غالباً به معناى ظلم و ستم به کار مى رود. گاهى نیز به معناى هر گونه «طلب و تقاضا» هر چند امر خوب و شایسته اى باشد، آمده است. لذا «راغب» در «مفردات»، «بَغْى» را به دو شعبه تقسیم مى کند; «ممدوح» و «مذموم» که اولى، تجاوز از حد عدالت، و رسیدن به احسان و ایثار و تجاوز از واجبات و رسیدن به مستحبات است; و دومى، تجاوز از حق و تمایل به باطل یا مشتبه است.
ریشه کلمه
- بغى (۹۶ بار)