القصص ١٤

از الکتاب
کپی متن آیه
وَ لَمَّا بَلَغَ‌ أَشُدَّهُ‌ وَ اسْتَوَى‌ آتَيْنَاهُ‌ حُکْماً وَ عِلْماً وَ کَذٰلِکَ‌ نَجْزِي‌ الْمُحْسِنِينَ‌

ترجمه

و هنگامی که (موسی) نیرومند و کامل شد، حکمت و دانش به او دادیم؛ و این گونه نیکوکاران را جزا می‌دهیم!

ترتیل:
ترجمه:
القصص ١٣ آیه ١٤ القصص ١٥
سوره : سوره القصص
نزول : ١١ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٤
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَشُدَّ»: قدرت و قوّت. مراد رشد و نموّ جسمانی است. «إِسْتَوی»: تکامل و تعادل پیدا کرد و از نظر خرد و اندیشه کامل گردید. «حُکْماً»: حکمت. فرزانگی. روشن‌بینی (نگا: انعام / ).


تفسیر


نکات آیه

۱ - سپرى شدن دوران کودکى و نوجوانى موسى(ع) و رسیدن او به مرحله جوانى، بى هیچ حادثه درخور بیان (فرددنه إلى أُمّه ... و لمّا بلغ أشدّه و استوى) تعبیر «بلغ أشدّه» کنایه از رسیدن شخص به دوره جوانى است; زیرا نوعاً بلوغ فکرى انسان هم زمان با رسیدن وى به مرحله جوانى است. بنابراین پرداختن قرآن به حوادث روزگار جوانى موسى(ع) و بعد از آن و مسکوت گذاشتن دوران پیش از جوانى (کودکى و نوجوانى)، نشانگر آن است که کودکى و نوجوانى او در کمال آرامش سپرى شده بود و در این مدت حادثه اى درخور بیان براى وى روى نداده بود.

۲ - اعطاى حکمت و دانشى گسترده از سوى خدا به موسى(ع) هم زمان با رسیدن او به مرحله جوانى (و لمّا بلغ أشدّه و استوى ءاتینه حکمًا و علمًا) نکره آمدن «حکماً» و «علماً» بیانگر عظمت حکمت و دانشى است که از سوى خدا به موسى(ع) داده شده بود.

۳ - موسى(ع) برخوردار از اعتدال جسمى همراه با قوت فکرى در عنفوان جوانى (و لمّا بلغ أشدّه و استوى) ظاهر این است که جمله «بلغ أشدّه» اشاره به توان فکرى موسى(ع) و عبارت «و استوى» اشاره به توان جسمى او باشد. گفتنى است که «أشدّه» معادل «قوّته» و «استوى» به معناى «إعتدل» مى باشد.

۴ - موسى(ع)، شخصیتى محسن و نیکوکار (و لمّا بلغ أشدّه و استوى ءاتینه حکمًا و علمًا و کذلک نجزى المحسنین)

۵ - بهره مند شدن موسى(ع) از حکمت و دانش، پاداش الهى در برابر احسان و نیکوکارى وى (ءاتینه حکمًا و علمًا و کذلک نجزى المحسنین)

۶ - نیکوکاران، زمینه دار بهره مند شدن از حکمت و دانش خدادادى (ءاتینه حکمًا و علمًا و کذلک نجزى المحسنین)

۷ - اعطاى حکمت و علم به محسنان از سوى خداوند، پاداشى در برابر نیکوکارى آنان است. (ءاتینه حکمًا و علمًا و کذلک نجزى المحسنین)

۸ - اعطاى دانش و حکمت، وعده الهى به محسنان و نیکوکاران (و کذلک نجزى المحسنین)

۹ - تشویق انسان ها به احسان و نیکوکارى از سوى خداوند، به منظور دستیابى به حکمت و دانش است. (ءاتینه حکمًا و علمًا و کذلک نجزى المحسنین)

روایات و احادیث

۱۰ - «عن أبى عبداللّه فى قول اللّه عزّوجلّ: «و لما بلغ أشدّه واستوى آتیناه حکماً و علماً» قال: أشدّه ثمان عشر سنة و «استوى» التحى;[۱] از امام صادق(ع) درباره سخن خداى عزّوجلّ: «و لمّا بلغ أشدّه و استوى...» روایت شده که «بلغ أشدّه»; یعنى، موسى(ع) هجده ساله شد و «استوى»; یعنى، موى صورتش رویید».

موضوعات مرتبط

  • احسان: پاداش احسان ۷; تشویق به احسان ۹; زمینه احسان ۶
  • حکمت: زمینه حکمت ۶، ۹
  • خدا: پاداشهاى خدا ۵; تشویقهاى خدا ۹; وعده هاى خدا ۸
  • علم: زمینه علم لدنى ۶
  • محسنان: حکمت محسنان ۷; علم محسنان ۷; فضایل محسنان ۶; وعده حکمت به محسنان ۸; وعده علم به محسنان ۸
  • موسى(ع): احسان موسى(ع) ۴; بلوغ موسى(ع) ۳; پاداش احسان موسى(ع) ۵; پاداش حکمت به موسى(ع) ۵; جوانى موسى(ع) ۱، ۲، ۳; حکمت موسى(ع) ۲; رشد فکرى موسى(ع) ۳; سن رشد موسى(ع) ۱۰; علم موسى(ع) ۲; فضایل موسى(ع) ۲، ۴; قدرت جسمانى موسى(ع) ۳; قصه موسى(ع) ۱; کودکى موسى(ع) ۱; موسى(ع) از محسنان ۴; نوجوانى موسى(ع) ۱

منابع

  1. معانى الأخبار، ص ۲۲۶، ح ۱; نورالثقلین، ج ۴، ص ۱۱۷، ح ۲۷.