القصص ١٥
گسترشکپی متن آیه |
---|
ترجمه
القصص ١٤ | آیه ١٥ | القصص ١٦ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«الْمَدِینَةِ»: مراد پایتخت مملکت فرعون است که گویا «منف» یا «مصر» و یا این که «مصرایم» نام داشته است. «عَلی حینِ»: حرف (عَلی) به معنی (فی) است. «شِیَعَةِ»: قوم و قبیله. «إِسْتَغَاثَ»: یاری و کمک خواست. فریادرس طلبید. «وَکَزَ»: مشت زد. «قَضی عَلَیْهِ»: او را کشت.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۵ - ۲۱، سوره قصص
- فصل دوم از داستان موسى (عليه السلام ): حوادث بعد از بلوغ و بيرون رفتن از مصربه سوى مدين و...
- مراد از اينكه موسى (عليه السلام ) بعد از قتل (خطاءى ) مرد قبطى گفت : ((هذا منعمل الشيطان انه عدو مضل مبين )) و استغفار كرد
- مفاد آيه : ((قال رب بما انعمت على فلن اكون ظهيرا للمجرمين )) و وجوهى كه در معناى آنگفته شده است
- مراد از ((مجرمين )) در قول موسى (ع ) (فلن اكون ظهيرا للمجرمين )
- بحث روايتى (چند روايت درباره آمدن موسى (عليه السلام ) به مصر و كشتن مرد قطبىبه خطا و اينكه گفت : ((هذا من عمل الشيطان ...)) و ((رب انى ظلمت نفسى فاغفرلى )))
نکات آیه
۱ - ورود موسى(ع) به شهر مصر، در ساعت استراحت و غفلت و بى خبرى مردم (و دخل المدینة على حین غفلة من أهلها) «غفلت» به معناى بى خبرى و مراد از «على حین غفلة من أهلها» (ساعت بى خبرى مردم شهر) زمانى است که مردم دست از کسب و کار مى کشند و به خانه هایشان برمى گردند و از آنچه در شهر مى گذرد بى خبر مى مانند.
۲ - واقع شدن کاخ فرعون و محل زندگى موسى(ع) در نقطه اى خارج از شهر مصر (و دخل المدینة) با توجه به این که موسى(ع) در آن زمان پیش فرعون و در کاخ وى زندگى مى کرد، تعبیر «دخل المدینة» نشان مى دهد که قصر فرعون در محلى بیرون از شهر مصر واقع شده بود.
۳ - برخورد موسى(ع) در شهر مصر، با زد و خورد دو مرد به قصد کشتن یکدیگر (فوجد فیها رجلین یقتتلان) واژه «یقتتلان» نشان مى دهد که نزاع میان آن دو مرد، نزاعى عادى نبوده است; بلکه آن دو به قصد کشتن، همدیگر را مى زدند.
۴ - یکى از دو مرد در حال زد و خورد، اسرائیلى و از پیروان موسى(ع) و دیگرى قبطى و از دشمنان او بود. (هذا من شیعته و هذا من عدوّه)
۵ - پایبند ماندن بنى اسرائیل بر آیین توحیدى پدران خویش (ابراهیم، اسحاق و یعقوب) (هذا من شیعته)
۶ - دشمنى قبطیان با بنى اسرئیل در مصر (هذا من شیعته و هذا من عدوّه)
۷ - استغاثه و یارى طلبى مرد بنى اسرائیلى، از موسى(ع) علیه فرد قبطى (فاستغثه الذى من شیعته على الذى من عدوّه)
۸ - اقدام بى درنگ موسى(ع) براى حمایت از مرد بنى اسرائیلى علیه فرد قبطى (فوکزه موسى) «فاء» در «فوکزه» فصیحه و عطف بر جمله محذوف است; یعنى، «فأقبل موسى على الذى من عدوّه فوکزه». گفتنى است که «اقدام بى درنگ» از به کارگیرى «فاء» - که بیانگر عدم وجود فاصله میان یارى طلبى مرد اسرائیلى و پاسخ مثبت موسى(ع) به وى است - استفاده مى شود.
۹ - حمله موسى(ع) به فرد قبطى و وارد آوردن ضربه مشتى بر وى (فوکزه موسى) «وَکْز» (مصدر «وَکَزَ») زدن با مشت است.
۱۰ - جان باختن فرد قبطى با ضربه مشت موسى (فوکزه موسى فقضى علیه) عبارت «قضى علیه» مرادف با «قتله» است.
۱۱ - موسى(ع) برخوردار از توان جسمى فوق العاده و دشمن شکن (فوکزه موسى فقضى علیه)
۱۲ - در دیدگاه موسى(ع) قتل ناخواسته مرد قبطى، عملکرد شیطان بود. (قال هذا من عمل الشیطن)
۱۳ - شیطان، دشمن انسان و عامل گمراهى وى (إنّه عدوٌّ مضلّ)
۱۴ - دشمنى و گمراه گرى شیطان، امرى روشن و غیر قابل انکار (إنّه عدوٌّ مضلّ مبین)
۱۵ - قتل ناخواسته فرد قبطى به وسیله موسى(ع)، نمود دشمنى و گمراه گرى شیطان (هذا من عمل الشیطن إنّه عدوٌّ مضلّ مبین)
موضوعات مرتبط
- استمداد: استمداد از موسى(ع) ۷
- انسان: دشمنان انسان ۱۳
- بنى اسرائیل: استمداد بنى اسرائیلى ۷; تاریخ بنى اسرائیل ۵، ۶; توحید بنى اسرائیل ۵; حمایت از بنى اسرائیلى ۷; دشمنان بنى اسرائیل ۶; دین بنى اسرائیل ۵
- شیطان: اضلال شیطان ۱۳; دشمنى شیطان ۱۳; دلایل اضلال شیطان ۱۵; نقش شیطان ۱۳، ۱۵; وضوح اضلال شیطان ۱۴; وضوح دشمنى شیطان ۱۴
- عمل: عمل شیطانى ۱۲
- فرعون: موقعیت کاخ فرعون ۲
- فرعونیان: دشمن فرعونیان ۶; قتل فرعونى ۱۰، ۱۲; نزاع فرعونى ۳، ۴، ۸، ۹
- گمراهى: عوامل گمراهى ۱۳
- مصریان: وقت استراحت مصریان ۱
- موسى(ع): بینش موسى(ع) ۱۲; حمایتهاى موسى(ع) ۸; صفات موسى(ع) ۱۱; قتلهاى موسى(ع) ۱۰; قدرت جسمانى موسى(ع) ۱۱; قصه موسى(ع) ۱، ۳، ۴، ۷، ۸، ۹، ۱۰; موسى(ع) در کاخ فرعون ۲; موسى(ع) و قتل فرعونى ۱۵; ورود موسى(ع) به مصر ۱; هجوم موسى(ع) به فرعونى ۹
منابع